Thủy điện Hòa Bình xả lũ làm cá chết: Ai sẽ chịu trách nhiệm?

Việc xả lũ ở hồ thủy điện Hòa Bình trong những ngày vừa qua đã làm hàng trăm tấn cá nuôi lồng ở lưu vực sông Đà của hàng trăm hộ nuôi cá ở tỉnh Hòa Bình và Phú Thọ bị chết, thiệt hại hàng chục tỷ đồng.

Hầu hết, các loại cá chết chủ yếu là cá da trơn như lăng, ngạnh, chiên, tầm, cá nhỏ. Các loại cá có vảy như trắm cỏ, trắm đen, diêu hồng, rô phi… chết với số lượng rải rác.

Nguyên nhân ban đầu được xác định là nhà máy thủy điện Hòa Bình mở cửa xả đáy lũ khiến lượng bùn tăng lên, cá bị ngạt khí. Hiện, Chi cục Thủy sản đã lấy mẫu gửi xét nghiệm để phân tích nguyên nhân.

Ai sẽ hỗ trợ người dân?

Ông Đặng Trần Công, Chánh văn phòng công ty thủy điện Hòa Bình xác nhận việc xả lũ đã ảnh hưởng đến các hộ nuôi cá lồng trên lưu vực sông Đà ở tỉnh Hòa Bình và Phú Thọ.

"Chúng tôi xả lũ theo lệnh của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai. Việc xả lũ đã làm cho mực nước sông Đà tăng cao, tốc độ dòng chảy lớn hơn, lượng bùn nhiều hơn dẫn đến cá nuôi lồng ở lưu vực con sông này bị chết" - ông Công nói.

Việc xả lũ đã làm cho mực nước sông Đà tăng cao dẫn đến cá chết hàng loạt.

Liên quan đến việc chịu trách nhiệm trong việc xả lũ làm thiệt hàng trăm tấn cá cả hàng trăm hộ dân nuôi cá lưu vực sông Đà bị chết, ông Công nhắc lại, việc xả lũ là làm theo lệnh của cấp trên và các địa phương cũng đã được thông báo trước. Còn vấn đề có hỗ trợ các hộ dân nuôi cá lồng phải do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) quyết định.

Sáng 23/7, ông Đặng Hoàng An, Tổng Giám đốc EVN Việt Nam cho biết: Trong mùa mưa lũ, theo quy định các nhà máy thủy điện trên lưu vực sông Hồng phải có trách nhiệm tuân thủ tuyệt đối lệnh điều hành của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai.

Còn về việc EVN Việt Nam có kế hoạch hỗ trợ các hộ dân nuôi cá lồng bị chết trên lưu vực sông Đà do ảnh hưởng của đợt xả lũ vừa qua tại thủy điện Hòa Bình hay không, ông An trả lời: "Đề nghị liên hệ với Bộ NN&PTNT và Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai".

Nhiều gia đình bị thiệt hại hàng trăm triệu đồng

Tại Phú Thọ, huyện Thanh Thủy là huyện chịu thiệt hại nặng nhất với trên 100 lồng bị thiệt hại. Đến ngày 22/7 hiện tượng cá chết vẫn tiếp tục diễn ra, nhiều hộ phải bán chạy cả chục tấn cá trắm, lăng, diêu hồng… để gỡ tiền giống.

Anh Dương Tiến Dũng, khu 5, xã Xuân Lộc, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ, cho biết gia đình anh nuôi 15 lồng cá thì đợt này gần như mất trắng cả 15 lồng.

“Chúng tôi mất ăn mất ngủ mấy ngày hôm nay vì cá, chưa bao giờ cá chết đột ngột mà nhiều như vậy. Từ đêm 19/7, cá bắt đầu có hiện tượng nổi đầu sau đó chết, đầu tiên chết cá giống nhỏ, sau đó cá to dần dần, đến hôm nay vẫn tiếp tục chết” - anh Dũng buồn bã nói.

Mặc dù đã làm đủ các biện pháp như sục khí, chắn lưới… nhưng cá vẫn chết, anh Dũng đành phải bán vội để gỡ gạc được phần nào.

Cá lăng trước đây bán cho thương lái 80.000-100.000 đồng/kg, hiện tại 30.000 đồng còn không ai mua, thiệt hại ước tính hàng trăm triệu đồng.

Tại khu 3, xã Đoan Hạ, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ, cũng xảy ra tình trạng tương tự, tại đây có 7 hộ nuôi cá lồng trên sông Đà, thì cả 7 hộ đều bị ảnh hưởng.

Gia đình anh Cường ước tính bị thiệt hại từ 400-500 triệu đồng - Ảnh: Tuổi trẻ.

Nhà anh Hoàng Văn Cường nuôi khoảng 30 lồng cá bao gồm cá lăng, ngạnh, diêu hồng, cá trắm, rô phi…, nhiều lồng đang chuẩn bị đến thời kỳ thu hoạch thì bỗng dưng chết hàng loạt.

Đến sáng 22/7, nhà anh Cường đã có 9 lồng cá bị chết, hiện tượng cá chết vẫn chưa có dấu hiệu ngừng.

Anh Cường cho hay giá trị nhất là cá lăng, tầm 2-4kg, bình thường giá 80.000-100.000 đồng/kg, nhưng mấy hôm nay nhà nào nuôi cá cũng mang bán, lúc đầu 20.000-30.000 đồng/kg còn có người mua, xong cũng chẳng ai mua. Ước tính gia đình anh bị mất trắng khoảng 400-500 triệu đồng.

Thông báo muộn, người dân không kịp chở tay

Tại Hòa Bình nhiều hộ nuôi cá cũng lâm vào cảnh tương tự, thiệt hại nặng nề nhất là huyện Kỳ Sơn, chỉ trong 4 ngày xả lũ, khu vực nuôi trồng thủy sản ở huyện Kỳ Sơn có tới 26 lồng cá với hơn chục tấn cá đặc sản như chiên, lăng, tầm, diêu hồng, trắm đen… bị chết trắng, ước tính thiệt hại ban đầu lên đến vài tỷ đồng. Hầu như nhà nào cũng bị ảnh hưởng.

Sáng 22/7, cửa xả lũ số 3 được mở khiến nước sông tiếp tục dâng cao, cá chết vẫn chưa dừng lại. Nhiều ngư dân bất lực khi nhìn công sức, vốn liếng của mình đổ sông đổ bể.

Ông Vũ Đức Giao (một hộ dân nuôi cá lồng) tại Kỳ Sơn điêu đứng vì toàn bộ số cá bỗng dưng mất trắng sau một đêm. Hàng trăm con cá chiên, cá trắm đen và mấy tạ cá rô phi chết sạch.

Kỳ Sơn là địa phương bị thiệt hại nặng nề nhất - Ảnh: Tuổi trẻ.

Gia đình ông Giao phải bán tháo cá nhưng giá thành rẻ mạt, chưa đến 10.000 đồng mỗi kilogram. Thương lái chủ yếu là người ở huyện Cao Phong (Hòa Bình) mua về để ủ phân bón cam canh.

Ông Lê Văn Bảo – Chủ nhiệm Hợp tác xã nông lâm thủy sản Kỳ Sơn chia sẻ với báo chí cho biết, lý do cá chết hàng loạt là do hồ thủy điện Hòa Bình xả đáy. Ở tầng đáy tích tụ nhiều khí độc cho nên khi xả lũ xuống vùng hạ lưu, toàn bộ số cá lồng bị ngạt khí và nhiễm độc.

“Xả lũ là kế hoạch hàng năm chúng tôi rất hiểu, tuy nhiên, việc làm này cần phải có lộ trình và thông báo trước cho những hộ dân nuôi trồng thủy sản. Chính quyền chỉ thông báo đến người dân có vài ngày, làm sao chúng tôi thu hoạch hết số cá lồng được”, ông Bảo bức xúc nói.

Trước thực trạng trên, UBND huyện Kì Sơn cũng đã kiến nghị, UBND tỉnh Hòa Bình, Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh xem xét hỗ trợ kịp thời để nhanh chóng ổn định đời sống nhân dân.

Minh Tuệ (tổng hợp theo Dân Trí, Lao Động, Zing, TTO)