Thuê giám đốc cho bệnh viện công: Kỳ vọng xen lẫn băn khoăn

Thuê CEO bệnh viện hiện vẫn nhận được nhiều ý kiến tranh luận. Ảnh: Tấn Thái

Cần người quản lý giỏi

Thực tế cho thấy hiện khi đề bạt giám đốc bệnh viện hoặc giao quyền quản lý trong bệnh viện thì tiêu chí chuyên môn vẫn được đặt lên hàng đầu. Những người lãnh đạo thường trưởng thành từ chính những bác sỹ giỏi, nhưng lại thường ít được đào tạo hơn về công tác quản lý nói chung, quản trị bệnh viện nói riêng. Vì vậy, rất nhiều quyết sách đưa ra mới chỉ giải quyết được phần ngọn hoặc mang tính “chữa cháy”.

Gần đây nhất, dư luận hẳn vẫn còn xót xa với trường hợp bảo vệ Bệnh viện Nhi Trung ương dùng xích khóa xe cấp cứu khiến bệnh nhi chết trên đường khiến dư luận phẫn nộ, hay những vụ việc thu phí giữ xe vượt quy định, côn đồ, “xã hội đen”, trộm cắp lộng hành trong bệnh viện, hay là tình trạng quá tải, nằm ghép, lạm dụng chụp chiếu thu tiền bệnh nhân… Nguyên nhân của hiện trạng đáng buồn này được đánh giá là do chính sự yếu kém trong công tác quản lý. Bệnh viện càng quá tải, quản lý càng rối rắm, bệnh nhân càng mỏi mệt. Vậy, vấn đề đặt ra cho các bệnh viện hiện nay là nâng cao trình độ tổ chức các hoạt động nhằm cung ứng cho khách hàng những dịch vụ có chất lượng tốt hơn. Điều này liên quan đến năng lực quản trị của những người đứng đầu bệnh viện.

Xuất phát từ thực tế đó, trong một vài Hội nghị gần đây về công tác y tế, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết sẽ thí điểm thuê CEO điều hành bệnh viện công, nếu thuận lợi sẽ nhân rộng ở các bệnh viện trên toàn quốc. Việc thuê giám đốc chuyên nghiệp điều hành bệnh viện được kỳ vọng tạo tính minh bạch và hiệu quả trong bệnh viện công; thay những nhà chuyên môn bằng nhà quản lý chuyên nghiệp là một bước tiến đột phá phù hợp với xu hướng chung của thế giới, trả lại cho các bác sĩ có chuyên môn giỏi về đúng vai trò của mình.

Theo ý kiến của một số chuyên gia y tế, việc thuê CEO cho bệnh viện không phải là điều mới, các bệnh viện tự chủ tài chính đã thực hiện từ lâu, quốc tế cũng đã tiến hành từ nhiều năm và hiệu quả đã được khẳng định. GS Nguyễn Lân Việt, Giám đốc Viện Tim mạch quốc gia cho rằng, thuê CEO bệnh viện là một chủ trương khá phù hợp trong thời điểm hiện nay bởi hiện lãnh đạo các cơ sở y tế phải ôm đồm quá nhiều công việc, song bản thân họ lại là những người rất giỏi về chuyên môn. Do vậy nếu cứ để như hiện nay là người giỏi lên làm quản lý hết thì đôi khi bệnh nhân lại chịu thiệt.

"Làm quản lý trong một lĩnh vực nào đó có thể không giỏi chuyên môn song phải biết quản lý điều hành bệnh viện, phải có đầu óc tổ chức sắp xếp để xây dựng bộ máy hoạt động gọn nhẹ, đầu óc phán đoán để phòng ngừa tốt các rủi ro, khả năng nắm bắt tâm lý để có ứng xử phù hợp trong nội bộ lẫn bên ngoài", GS Nguyễn Lân Việt nêu.

Đồng tình với quan điểm này, bác sỹ Võ Xuân Sơn, Trung tâm y khoa EXSON cho rằng cơ quan quản lý tốn kém rất nhiều tiền bạc và thời gian để đào tạo một bác sỹ giỏi sau đó lại bắt bác sỹ giỏi này đi làm lĩnh vực khác chưa phải sở trường là điều chưa phù hợp? “Quan điểm của tôi là hãy để bác sỹ giỏi làm chuyên môn, phát huy năng lực của họ trong việc nghiên cứu, chữa bệnh, giảng dạy... Chuyện quản lý dành cho một đối tượng khác, được đào tạo bài bản hơn”, bác sỹ Sơn nói.

Nhiều băn khoăn

Theo quy chế hiện hành, một nhân sự muốn được bổ nhiệm làm giám đốc bệnh viện phải có đủ 7 tiêu chuẩn, trong đó có tiêu chuẩn là bác sỹ chuyên khoa 2 hoặc Tiến sỹ chuyên ngành phù hợp, đã đảm nhiệm chức Phó giám đốc hoặc Phó viện trưởng, phải trải qua quá trình lấy phiếu tín nhiệm từ cấp cơ sở... Với những tiêu chuẩn này, một CEO chuyên nghiệp thiên về kinh nghiệm quản lý khó có cơ hội ứng cử vì không đủ tiêu chuẩn về chuyên môn (Thạc sỹ, Tiến sỹ y khoa) và kinh nghiệm từng là Phó giám đốc bệnh viện hoặc Phó viện trưởng. Do vậy để thực hiện được chủ trương trên theo ông Phạm Văn Tác, Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Y tế, thay đổi này phải được Bộ Nội vụ chấp thuận, tức là có thể bỏ bớt những tiêu chuẩn về bằng cấp chuyên môn, tăng yêu cầu về nghiệp vụ quản lý bệnh viện.

Về chủ trương thuê CEO, lãnh đạo một số bệnh viện vẫn còn nhiều trăn trở. Ông Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương cho rằng, về nguyên tắc, việc bổ nhiệm cần ưu tiên người có năng lực quản trị. Tuy nhiên, đã là giám đốc bệnh viện thì cần phải nắm chắc, phải giỏi cả chuyên môn về y học. “Chẳng hạn để chủ trì một buổi giao ban tại một bệnh viện, đó không chỉ là một buổi điểm danh, rà soát mọi công việc trong cơ quan, mà hơn thế nữa, đó cũng là một buổi tư vấn, hướng dẫn mang tính quyết định, rồi cả huấn luyện, đào tạo chuyên môn cho các y, bác sỹ khác, người không nắm được chuyên môn, nói các bác sỹ khác sẽ không phục, không nghe theo, như vậy sẽ khó khăn cho công tác quản lý”, ông Nguyễn Anh Trí nói.

Một lãnh đạo của Viện Chiến lược và Chính sách y tế thì cho rằng, việc thuê CEO cho các bệnh viện công tại Việt Nam không thể áp dụng theo mô hình nước ngoài. Bởi theo mô hình hoạt động nước ngoài, họ có từng bộ phận phụ trách riêng biệt, còn ở Việt Nam, giám đốc bệnh viện ngoài phụ trách chuyên môn còn phải lo mọi vấn đề phát sinh trong bệnh viện. Do vậy nếu thuê CEO cho bệnh viện, phải thay đổi cơ cấu tổ chức của bệnh viện. Chẳng hạn, dưới CEO cần có người phụ trách chuyên môn, quản trị, tổ chức, tài chính. Nếu để nguyên cơ cấu, tổ chức bệnh viện công như hiện nay rồi thuê CEO đặt vào thì sẽ rất khó điều hành công việc, bản thân CEO cũng gặp khó trong công tác quản lý.

MINH CHÂU