Thức khuya, căng thẳng… nên ta bạc đầu?

Sống khoa học

LTS: Chuyên trang Khỏe & Vui có nhận được email của bạn đọc Lê Hữu Nam (Sóc Trăng) và bạn đọc Mỹ Loan đại diện nhóm sinh viên ký túc xá đại học Quốc gia (TP.HCM) hỏi về bệnh bạc tóc sớm. Trong đó, có một số thắc mắc: Có phải thức khuya thường xuyên sẽ làm bạc tóc sớm? Bệnh bạc tóc trước tuổi có liên quan đến tính chất công việc, lối sống? Có thể chữa khỏi bệnh bạc tóc?... Chúng tôi giới thiệu ý kiến của PGS.TS.BS Nguyễn Duy Hưng, thầy thuốc ưu tú; trưởng phòng chỉ đạo tuyến bệnh viện da liễu Trung ương trả lời chung cho các thắc mắc này.

Nếu bạc chưa nhiều, nhổ chẳng hại gì. Ảnh: CTV

Màu của tóc được quyết định bởi các tế bào hắc tố (melanocyte) trong bọng tóc. Khi tóc đang trong giai đoạn phát triển thì các tế bào này hoạt động tạo nên màu sắc cho tóc. Trong giai đoạn tóc thoái triển, các tế bào hắc tố giảm đi, sau đó mất hẳn khi sợi tóc thoái hóa và rụng. Chính vì vậy, tóc bạc là một trong những hiện tượng lão hóa.

Vì đâu tóc sớm bạc?

Bình thường, tóc bắt đầu có hiện tượng bạc khi con người bước vào tuổi 30, nhưng phải đến 40 – 50 tuổi, tóc mới bạc nhiều. Có đến 50% số người bị bạc tóc ở tuổi 50, nhưng cũng có khoảng 1/4 số người từ 24 – 35 tuổi đã bị bạc tóc. Cá biệt, có những người mới 20 đã trắng đầu. Đây chính là những người bị bạc tóc trước tuổi. Cũng cần phân biệt tóc bạc và tóc sâu, tóc bạc khi số lượng trở nên nhiều ở từng vùng trên đầu hoặc trên toàn bộ đầu, còn tóc sâu cũng là các sợi tóc bạc nhưng số lượng ít, lác đác trên đầu.

Bệnh bạc tóc trước tuổi thường có nguyên nhân từ yếu tố di truyền và có kèm bệnh lý miễn dịch ở một số cơ quan của cơ thể. Đó là bệnh máu ác tính, cường giáp trạng, thiểu năng giáp trạng... Hội chứng Werner gây bạc tóc sớm kèm theo các bệnh như xơ cứng bì, thể trạng suy yếu, đục thủy tinh thể mắt, tiểu đường, loãng xương... và một số hội chứng hiếm gặp khác cũng là thủ phạm của những “hạt muối tiêu” không mong đợi. Gây ra hiện tượng bạc tóc còn có sự góp mặt của một số loại thuốc. Chế độ dinh dưỡng kém, sự thiếu hụt các yếu tố vi lượng trong cơ thể cũng ảnh hưởng đến màu và chất lượng tóc. Tóc cũng có thể bạc đột ngột chỉ sau một đêm. Tuy nhiên, cho đến nay khoa học chưa tìm ra nguyên nhân và cơ chế sinh bệnh của hiện tượng này. Bệnh thường kèm theo rụng tóc. Và điều đáng nói là khi mọc trở lại, tóc vẫn bị bạc.

Bệnh bạc tóc trước tuổi có liên quan đến tính chất công việc, bởi như đã đề cập, ngoài yếu tố di truyền và một số bệnh lý gây bạc tóc sớm thì còn có các yếu tố khác tác động. Công việc căng thẳng, lo âu nhiều cũng gây bạc tóc. Dân gian có câu “sầu bạc tóc” là vậy. Về chuyện thức khuya thường xuyên gây bạc tóc, theo quan niệm của người phương Đông, thời điểm 11 giờ đêm là giao thời giữa âm và dương, giữa ngày hôm trước và hôm sau. Vì vậy, ngủ trước giờ đó là tốt nhất. Thức quá khuya sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe chung và có tác động không tốt đến tóc. Hiện nay, khoa học đã có những phát minh rất quan trọng về tóc, xét nghiệm tóc có thể biết được tình trạng sức khỏe chung của mỗi người.

Chưa thể trị bệnh bạc tóc trước tuổi

Cho đến nay, y học hầu như chưa có phương pháp nào để điều trị bệnh bạc tóc trước tuổi. Khi gặp tình trạng này, tốt nhất cần đi khám bác sĩ chuyên khoa để tìm hiểu nguyên nhân. Nếu mức độ bạc chưa nhiều, nhổ các sợi bạc để tránh trông “già” trước tuổi, cũng không hại gì. Việc nhuộm tóc giúp những người bị bạc tóc trước tuổi tự tin hơn. Tuy nhiên, khi nhuộm tóc cần thận trọng vì có thể xảy ra một số tai biến do thuốc nhuộm như viêm da tiếp xúc, tóc bị tổn thương và bị rụng. Một số thuốc đông y như hà thủ ô, trái dâu tằm… cũng được sử dụng để chống bạc tóc sớm. Song bài thuốc tốt nhất giúp con người luôn trẻ trung và có mái tóc xanh lâu là cuộc sống hạnh phúc, lạc quan và một chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt khoa học, điều độ.

PGS.TS.BS Nguyễn Duy Hưng