Thực hiện Dự án xi măng Xuân Thành (Thanh Liêm): UBND tỉnh ban hành quyết định... vô hiệu?

Bộ Quốc phòng phản đối Ngày 27/3/2008, UBND tỉnh Hà Nam có Thông báo số 11/TB-UBND về việc giới thiệu địa điểm xây dựng Nhà máy xi măng Xuân Thành tại Hà Nam của Công ty đầu tư xây dựng và phát triển Xuân Thành (viết tắt là Cty Xuân Thành). Thông báo nêu rõ, địa điểm xây dựng Nhà máy tại xã Thanh Nghị với diện tích khoảng 65ha. Ngày 04/6/2008, Bộ Xây dựng có Văn bản số 1054/BXD-VLXD gửi UBND các tỉnh, trong đó có Hà Nam yêu cầu: UBND các tỉnh không đăng ký đầu tư thêm các dự án xi măng trong giai đoạn từ nay đến năm 2015, nhằm phát huy hết công suất thiết kế các dự án xi măng đang triển khai đầu tư và nâng cao tính hiệu quả. Dự án Xi măng xuân Thành tuy thuộc nhóm B, không nằm trong quy hoạch nhưng UBND tỉnh vẫn ra quyết định thu hồi đất. Bà Nguyễn Thị Nhàn (ảnh), thôn Bồng Lạng đau đớn vì một quyết định thu hồi đất vô hiệu của tỉnh đã khiến 9 hộ gia đình “khuynh gia bại sản”. Tuy nhiên, đến ngày 14/7/2008, UBND tỉnh Hà Nam vẫn ra Quyết định số 805/QĐ-UBND về việc thu hồi và tạm giao đất cho Công ty TNHH đầu tư và phát triển Xuân Thành để thực hiện giải phóng mặt bằng (GPMB) dự án đầu tư xây dựng Nhà máy xi măng Xuân Thành. Quyết định này nêu rõ: Thu hồi 582.000m2 đất tại xã Thanh Nghị do UBND xã, tổ chức và các hộ dân đang quản lý, sử dụng để tạm giao cho Cty Xuân Thành thực hiện GPMB dự án đầu tư xây dựng Nhà máy xi măng Xuân Thành. Quyết định yêu cầu UBND huyện Thanh Liêm chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm kê chính xác diện tích, loại đất, nguồn gốc sử dụng đất, đối tượng có đất; quyết định thu hồi đất và chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường thu hồi hoặc chỉnh lý biến động giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đến từng hộ gia đình, cá nhân. Ngày 26/8/2008, Bộ Quốc phòng có Công văn số 4376/BQP-TM về việc dự án xi măng Xuân Thành do Thượng tướng Nguyễn Khắc Nghiên, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng ký gửi UBND tỉnh Hà Nam khẳng định: Dự án Nhà máy xi măng Xuân Thành không nằm trong quyết định phê duyệt Quy hoạch được thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản làm xi măng ở Việt Nam đến năm 2020 (Quyết định số 105/2008/QĐ-TTg ngày 21/7/2008 của Thủ tướng Chính phủ) và đề nghị UBND tỉnh nghiên cứu ý kiến của Bộ Xây dựng tại Công văn số 1054/BXD-VLXD ngày 04/6/2008. Căn cứ vào Quyết định của Thủ tướng và để không ảnh hưởng đến nhiệm vụ quốc phòng trên địa bàn, Bộ Quốc phòng đề nghị UBND tỉnh Hà Nam chỉ đạo không triển khai dự án xi măng Xuân Thành. Bất chấp phản đối của Bộ Xây dựng và Bộ Quốc phòng, ngày 17/6/2009, ông Lê Văn Tân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam vẫn ký Quyết định số 681/QĐ-UBND về việc thu hồi đất cho Cty Xuân Thành thuê đất để xây dựng Nhà máy xi măng tại xã Thanh Nghị. Quyết định này thu hồi 669.018m2 đất tại địa bàn xã Thanh Nghị do UBND xã, tổ chức và các hộ dân đang quản lý, sử dụng và giao cho Cty Xuân Thành thuê 611.467m2 đất đến hết ngày 27/3/2058. Nhà nước không thu hồi Để ra Quyết định số 681/QĐ-UBND về việc thu hồi đất thực hiện Dự án nhà máy xi măng Xuân Thành, UBND tỉnh Hà Nam căn cứ vào các Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004, Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ và xét đề nghị của Giám đốc Sở Tài nguyên-Môi trường (?!). Trong khi đó, trả lời Bộ Xây dựng tại Công văn số 91/UBND-GTXD ngày 20/1/2009, UBND tỉnh Hà Nam lại viện dẫn “Công ty đầu tư xây dựng và phát triển Xuân Thành là chủ đầu tư dự án xây dựng Nhà máy xi măng Xuân Thành đã được Bộ Xây dựng bổ sung vào quy hoạch phát triển xi măng tại Văn bản số 553/BXD-VLXD ngày 28/3/2008”. Hàng trăm tấn đá thành phẩm, máy móc của các hộ dân bị Ban giải phóng mặt bằng ủi phăng xuống lòng sông Đáy với một quyết tâm giao đất “sạch” cho doanh nghiệp. Vậy thực chất của Văn bản số 553 là gì? Văn bản này nêu rõ: Theo báo cáo đầu tư dự án xi măng Xuân Thành công suất 2.500 tấn clinker/ngày, dự án có tổng mức đầu tư 1.471 tỷ đồng. Căn cứ Nghị định số 112/2006/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 16/2005/NĐ-CP ngày 07/2/2005 về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình đã được Chính phủ ký ban hành ngày 29/9/2006 thì dự án xi măng Xuân Thành thuộc dự án nhóm B. Tuy nhiên, cần phải hiểu đúng bản chất là Văn bản của Bộ Xây dựng chỉ đồng ý về mặt chủ trương còn thẩm quyền phê duyệt bổ sung lúc này phải là Thủ tướng Chính phủ. Bởi, tận đến ngày 04/3/2009, Thủ tướng Chính phủ mới có văn bản số 334/TTg-KTN về việc ủy quyền cho Bộ Xây dựng xem xét, quyết định việc bổ sung vào quy hoạch phát triển xi măng đối với dự án xi măng Xuân Thành và dự án xi măng Tân Tạo (Hà Nam). Tuy nhiên, trước đó gần 1 năm, UBND tỉnh Hà Nam đã ra Quyết định số 805/QĐ-UBND ngày 14/7/2008 về việc thu hồi và tạm giao đất cho Công ty TNHH đầu tư và phát triển Xuân Thành. Căn cứ vào Phụ lục II, Quyết định số 105/2008/QĐ-TTg ngày 21/7/2008 của Thủ tướng Chính phủ, Dự án nhà máy xi măng Xuân Thành không nằm trong quy hoạch từ nay đến năm 2020, như vậy căn cứ vào Khoản 2, Điều 40 (Luật Đất đai), nhà đầu tư (Cty Xuân Thành) được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của các tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân phải tự thực hiện thủ tục thu hồi đất. Căn cứ vào Khoản 6, Điều 36, Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 ghi rõ: Nhà nước không thực hiện việc thu hồi đất vào mục đích phát triển kinh tế đối với các dự án không thuộc quy định tại khoản 2 Điều này (tức không thuộc nhóm A) hoặc trong trường hợp nhà đầu tư nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của người đang sử dụng đất. Cũng tại Điều 34, Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 ghi rõ: Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế quan trọng trong các trường hợp: Dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư; Dự án quan trọng do Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư. Như vậy đã rõ, Dự án nhà máy xi măng Xuân Thành không nằm trong Quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản xi măng từ nay đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Ngoài ra, dự án này thuộc nhóm B, theo quy định Nhà nước không thu hồi mà doanh nghiệp tự đứng ra thỏa thuận thu hồi với người dân. Tuy nhiên, UBND tỉnh Hà Nam vẫn cứ ra Quyết định thu hồi, rồi chỉ đạo cho cấp huyện lập ban giải phóng mặt bằng để ép người dân giao đất cho doanh nghiệp. Liệu những việc làm của UBND tỉnh Hà Nam có khuất tất và lạm quyền cần được cơ quan chức năng điều tra làm rõ. Chúng tôi sẽ trở lại vấn đề này./. Duy Phong