Thừa Thiên Huế: Dân dựng lán trại ngăn 'cát tặc' lộng hành

Sạt lở nghiêm trọng ở sông Tả Trạch qua địa bàn xã Dương Hòa

Khổ vì “cát tặc”

Nhiều năm trở lại đây, tình trạng sạt lở dọc bờ sông Tả Trạch, đoạn qua các thôn Buồng Tằm, thôn Hộ và thôn Hạ (thuộc xã Dương Hòa, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế) diễn ra ngày một trầm trọng; tạo thành nhưng “hàm ếch” cao dựng đứng khiến hàng chục hộ dân trong xã sống trong tình cảnh bất an.

Theo người dân địa phương, ngoài sạt lở do thiên tai, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng sạt lở nghiêm trọng nói trên chủ yếu là do vấn nạn khai thác cát sạn trái phép và ngày càng sát bờ của “cát tặc” trên địa bàn.

Ông Nguyễn Vinh (60 tuổi, thôn Buông Tằm, xã Dương Hòa) cho biết, cứ mỗi mùa lũ qua đi là sạt lở ăn sâu vào nhiều mét đất, điều này đã đe dọa trực tiếp đến đời sống cũng như đất đai hoa màu của người dân nơi đây.

“Cát tặc” lộng hành khiến sông sạt lở, ảnh hưởng đến đời sống người dân

“Vào mỗi mùa mưa lũ, khi nước sông Tả Trạch chảy từ thượng nguồn về rất mạnh, sau đó nước sông cuốn cuộn vào sát bờ, đất đai cứ thế mà sạt lở hết. Hiện sông đã ăn sâu vào vườn nhà tôi khoảng tầm từ 10-15m nhưng sạt lở vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Người dân chúng tôi rất lo lắng vì đó là mảnh đất chính để chúng tôi trồng hoa màu, sạt lở như vậy khiến chúng tôi làm ăn sinh sống kiểu gì...”- ông Vinh lo lắng.

Anh Lê Văn Tân (45 tuổi, thôn Hạ, xã Dương Hòa) cho hay, ở khu vực này có mỏ khai thác cát, thế nhưng các tàu thuyền lại không khai thác ở mỏ mà lén ra khỏi khu vực để khai thác trộm đã khiến bờ sông bị sạt lở nghiêm trọng.

“Tuy nơi đây có mỏ cát được UBND tỉnh cấp phép để hoạt động, thế nhưng nhiều tàu thuyền lại không vào đó khai thác, mà họ lại ra khỏi khu vực mỏ để hút trộm cát, sạn.Nghiêm trọng hơn, các đối tượng cát tặc này còn hoạt động công khai cả ban ngày, chúng đi từng đoàn 5-7 chiếc rồi thay nhau đưa vòi rồng vào sát bờ để hút cát. Thời gian cao điểm mà các tàu khai thác thường từ 1h đến 4h sáng...”- anh Tân trình bày.

Tuyến đường nối xã Dương Hòa với xã Hương Thọ bị sạt lở ăn sâu vào mép đường

Trao đổi vấn đề trên với PV Báo Điện tử Tài nguyên & Môi trường,ông Lê Văn Thức- Phó Chủ tịch xã Dương Hòa cho biết, tình trạng sạt lở ở sông Tả Trạch đã xảy ra từ nhiều năm nay và ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt ở các thôn Buồng Tằm, thôn Hộ và thôn Hạ. “Các đối tượng khai thác cát này hoạt động rất công khai, kể cả ban ngày. Khi thấy lực lượng chức năng đến, họ thường bỏ chạy, nên việc xử lý diễn ra rất khó...”- ông Thức nói.

Dựng lán trại rình “cát tặc”

Quá bức xúc trước hiện trạng trên, người dân thôn Hạ đã quyết định thành lập một Tổ tự quản để ngăn chặn “cát tặc”.

Ông Nguyễn Văn Trước - Trưởng thôn thôn Hạ cho hay, tổ tự quản được thành lập và đi vào hoạt động khoảng 1 tháng nay dưới sự quản lý của xã, gồm 10 thành viên, ngoài ra có kết hợp với lực lượng công an xã, cán bộ xã để canh gác theo từng ca.“Từ khi tổ thành lập và đi vào hoạt động đã có những kết quả tích cực, đó là truy bắt được 2 thuyền đang khai thác cát sỏi trái phép. Nhìn chung, tình hình cát tặc lộng hành có phần giảm đi đáng kể...”- ông Trước chia sẻ.

Người dân lập lán trại bằng tre nứa để canh “cát tặc”

Khi mới thành lập, các tổ viên phải mắc võng ở rừng tre ven sông để nằm gác suốt đêm. Nhưng thấy không đảm bảo sức khỏe và không tiện cho việc tuần tra, Tổ tự quản cùng công an xã đã dựng một cái lán ngay ven sông để làm nơi cho các tổ viên túc trực canh gác 24/24h, nhằm “phục kích” bắt các thuyền khai thác cát trái phép trên sông.

Theo quan sát của PV, lán trại được dựng nên bằng những vật liệu chủ yếu là tre nứa; phía trên lán được che phủ bởi một tấm bạt. Cạnh lán trại là một chiếc ghe nhỏ được lắp động cơ dùng để truy đuổi “cát tặc”.

Ông Lê Văn Tuấn - Trưởng Công an xã Dương Hòa thông tin, gần đây nhất, tổ tự quản đã bắt được 2 thuyền khai thác trộm có sức chứa khoảng 50m3, sau khi bị bắt quả tang đã lập biên bản, phạt hành chính từ 4 đến 6 triệu đồng.

Một tàu hút cát đã bị tổ tự quản bắt quả tang

“Sắp tới, UBND xã sẽ có phương án hỗ trợ cho tổ tự quản là 1 triệu/năm để làm chi phí hoạt động cùng với công an xã. Đối với các tổ viên, chúng tôi cũng xem xét và theo dõi quá trình hoạt động, nếu hiệu quả sẽ có phương án hỗ trợ 1 phần để họ yên tâm làm việc”- ông Tuấn nói.

Về việc chống sạt lở, ông Lê Văn Thức- Phó Chủ tịch xã Dương Hòa thông tin thêm, vào mùa mưa lũ chính quyền xã lên phương án di dời bà con đến nơi an toàn để tránh ảnh hưởng đến tính mạng của người dân. Ngoài ra, xã đã được đầu tư dự án xây kè chiều dài khoảng 250 mét dọc bờ sông với tổng mức đầu tư trên 3 tỉ đồng...

Bài, ảnh: Thế Anh