Thứ trưởng Bộ Công an 'khuyên' Trịnh Xuân Thanh trở về đầu thú

Trao đổi với PV sáng nay 4/11, Thượng tướng Lê Quý Vương - Thứ trưởng Bộ Công an - cho rằng ông Trịnh Xuân Thanh - nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng công ty cổ phần xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC) - nên trở về Việt Nam đầu thú để hưởng khoan hồng của pháp luật, bởi đây là trường hợp không có thời hiệu truy nã.

Thượng tướng Lê Quý Vương-Thứ trưởng Bộ Công an trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội sáng nay.

Liên quan đến trường hợp ông Vũ Đình Duy - Ủy viên HĐQT Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, nguyên Tổng giám đốc PvTex xin nghỉ phép ra nước chữa bệnh dù không được Bộ Công Thương đồng ý, Thượng tướng Lê Quý Vương khẳng định chưa nắm được thông tin về sự việc này.

Tuy vậy, ông Vương cho rằng, nguyên tắc của điều tra là bí mật tới phút cuối.

“Công tác điều tra tội phạm về kinh tế gặp rất nhiều khó khăn. Mình thực hiện dân chủ nên công dân nào cũng có quyền cấp hộ chiếu, hộ chiếu phổ thông rất đơn giản, đi lại một số nước trong khu vực lại rất thuận lợi. Rồi có dư luận nói có tài khoản nước ngoài, thẻ xanh, có một số người có thẻ APEC có thể đi lại một số nước trong khu vực, nên cũng đặt ra chuyện hết sức khó khăn. Còn quản lý xuất nhập cảnh thì chỉ quản lý công khai, xuất nhập khẩu, qua lại qua biên giới, sân bay,... thôi. Biên giới thì lại rất rộng, đường bộ, đường biển, tàu vận tải qua lại nữa, nên lợi dụng đi lại rất dễ dàng”- ông Vương nói.

- Nhưng thưa ông, đối với những đối tượng đã thuộc “tầm ngắm” của cơ quan công an rồi cũng không có biện pháp ngăn chặn việc bỏ trốn ra nước ngoài hay sao?

- Mình ngăn thế nào được. Bộ luật Hình sự quy định rất rõ, một người chỉ có tội khi bản án của tòa án có hiệu lực thi hành. Công an muốn bắt giữ người phải bắt quả tang hoặc giữ khẩn cấp thì sau đó cũng phải báo cáo viện kiểm sát phê chuẩn, nên rất khó để điều tra. Quản lý công dân qua nhân hộ khẩu thì hiện nay rất thông thoáng, đăng ký thường trú chỗ này nhưng có khi lại tạm trú chỗ khác, rồi còn đi làm đi ăn thế này thế khác.

Nói thế thôi, bối cảnh thế nên lực lượng công an rất khó khăn, chỉ có đối tượng hình sự, có tiền án, nghi vấn vi phạm hình sự thì còn quản lý chặt chẽ được. Còn đối tượng phạm tội kinh tế đa phần là cán bộ công chức, viên chức, thậm chí là đảng viên thì làm sao mà tiến hành biện pháp quản lý như nhà báo nêu được.

- Nhưng qua các trường hợp như Giang Kim Đạt - nguyên Quyền trưởng phòng kinh doanh Vinashinlines, Trịnh Xuân Thanh - nguyên Chủ tịch HĐQT PVC, Trịnh Văn Thảo - nguyên Tổng giám đốc PVC-ME đều bỏ trốn ngay trước thời điểm bị khởi tố, Bộ Công an phải đưa ra những giải pháp ngăn chặn hoặc cấm xuất cảnh chứ?

- Rào cản có nhiều cái rất khó. Ngay như luật pháp của Việt Nam và các nước cũng có quy định khác nhau. Đối với Việt Nam đây là tội danh vi phạm về Bộ luật Hình sự nhưng ở nước khác lại quy định khác, nên tương trợ tư pháp hình sự của Việt Nam với các nước cũng khác nhau. Một số nước mà chúng ta có ký tương trợ tư pháp thì còn thuận lợi nhưng họ cũng phải bảo vệ quyền con người nên phối hợp cũng có cái khó. Còn trong công tác quản lý về xuất nhập cảnh còn những cái bất cập.

Giang Kim Đạt là trường hợp điển hình, nhưng khi trốn thì lực lượng công an đã tiến hành biện pháp truy tìm nhiều năm. Bắt Giang Kim Đạt không phải dễ dàng gì đâu, bởi Đạt đã đi qua vài ba nước, cuối cùng bị bắt ở nước giáp ranh với mình.

Trước thời điểm (bị khởi tố -PV) có thể đề xuất một số biện pháp, nhưng anh chưa chứng minh người ta phạm tội, chưa bị phát sinh về mặt tố tụng thì không thể nói lý do này, lý do kia để cấm người ta được.

Hiến pháp quy định rất rõ về quyền công dân. Con người ta chỉ bị hạn chế quyền khi pháp luật quy định. Có bao nhiêu quy định pháp luật hạn chế quyền này?. Công an phải tuân thủ pháp luật, không thể đề ra để hạn chế người ta được.

- Nhưng rõ ràng có sơ hở để tội phạm kinh tế, tham nhũng, chức vụ bỏ trốn như vậy?

- Có sơ hở trong quản lý cán bộ. Còn lỗi ở đâu, lỗi thế nào, tại sao như thế thì phải xem xét mới đánh giá, kết luận được.

- Nhưng như trường hợp Trịnh Xuân Thanh đi qua nước nào thì Bộ Công an phải nắm được chứ?

- Nếu nói với các nhà báo thế này thì tôi thành tiết lộ bí mật điều tra mất.

- Thưa ông, việc xác minh các thông tin về Trịnh Xuân Thanh có gì mới không, khi vừa rồi đã xuất hiện thêm nhiều hình ảnh của ông Thanh ở trên mạng xã hội?

- Về mặt chứng cứ, công an không thể lấy tài liệu trên mạng làm tài liệu điều tra. Đó là thông tin tham khảo để phục vụ thêm cho nhiệm vụ thôi. Việc bắt giữ đối tượng ở nước ngoài đâu có dễ.

- Từ trước tới nay quan hệ về tương trợ tư pháp giữa Việt Nam và Đức thế nào? Việc truy nã ông Trịnh Xuân Thanh có quy định về thời hiệu không?

- Quan hệ giữa Việt Nam và Đức tương đối tốt. Nói chung với các nước, trong lĩnh vực thực thi pháp luật cơ bản là tốt.

Tôi xin nói rằng Bộ luật Hình sự quy định rất rõ về các tội phạm nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, thời hiệu của lệnh truy nã, bỏ trốn là vô thời hiệu, tức là không có thời gian kết thúc, sẽ phải truy bắt đến cùng.

- Ông Trịnh Xuân Thanh cũng thuộc trường hợp phải truy bắt tới cùng?

- Thuộc trường hợp truy đến cùng, không có thời hiệu. Trịnh Xuân Thanh nên về nước đầu thú để hưởng lượng khoan hồng của pháp luật. Đó cũng là bản lĩnh của con người, dám làm dám chịu.

Tôi cũng muốn nói điều đó với Trịnh Xuân Thanh. Ông ấy sinh ra trong một gia đình đáng quý, có truyền thống. Bây giờ gây ra hậu quả như vậy cũng phải chịu trách nhiệm, bản thân còn có quan hệ với gia đình, bạn bè, anh em. Cái nhà báo nên viết như thế.

Luật pháp của Việt Nam chúng ta có lượng khoan hồng rất lớn. Con người Việt Nam cũng có truyền thống nhân đạo, đánh kẻ chạy đi không ai đánh người chạy lại. Tôi nói là khó mà lẩn trốn được.

- Trường hợp chưa bắt được Trịnh Xuân Thanh thì Bộ Công an có tách vụ án ra để xét xử kịp thời, đáp ứng mong mỏi của nhân dân?

- Tùy theo nội dung vụ án, tùy chứng cớ thu thập được. Tội tới đâu, mức độ tới đâu, điều tra tới đâu sẽ xử tới đấy, rồi còn có thể xem xét tiếp.

Đây là vụ án trọng điểm nên phải làm thấu đáo, giải quyết những vấn đề mà nhân dân đang đặt ra, có đúng 3.300 tỷ đồng không, rồi các đối tượng có sai phạm như thế nào, bởi trước mắt đã phạm tội cố ý làm trái rồi, nhưng có tham ô, tư lợi không thì phải tiếp tục.

- Thưa ông, tài sản của Trịnh Xuân Thanh và những bị can trong vụ án xảy ra ở PVC đã phong tỏa hết chưa?

- Theo quy định phải tiến hành kiểm tra, phong tỏa nhưng có thể tài sản của họ, có thể của liên đới. Đối với tài sản ở nước ngoài thì phải xác minh.

- Vừa qua Dân trí có phản ánh về biệt thự của ông Trịnh Xuân Thanh trên núi Tam Đảo có giá trị lên tới hàng trăm tỷ đồng. Tài sản này đã bị phong tỏa hay chưa?

- Cơ quan điều tra đang làm, phải phân tích rõ bởi tài sản thì có tài sản chung, tài sản riêng hoặc bán đi rồi không thể kê biên được. Phải sòng phẳng như thế. Chỉ kê biên tài sản của họ hoặc liên đới tới vụ án, chứ không thể kê biên lung tung được.

- Xin cảm ơn ông!