Thu gọn hay giữ nguyên nhiều đầu mối quản lý nợ công?

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng giải trình trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh: TTXVN

Đầu mối quản lý nợ công - 3 hay 1?

Theo quy định hiện hành, có 3 cơ quan cùng đảm nhận nhiệm vụ quản lý về nợ công, gồm: Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Khi xây dựng dự án Luật Quản lý nợ công (sửa đổi), Chính phủ đề nghị giữ nguyên nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của 3 cơ quan như hiện hành để bảo đảm ổn định bộ máy, không gây xáo trộn về tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan và không phải điều chỉnh các luật có liên quan. Cùng với đó, cơ chế quản lý nợ công như hiện nay được thực hiện từ nhiều năm qua và các cơ quan đã làm tốt chức năng, nhiệm vụ, góp phần huy động nguồn vốn ODA, vay ưu đãi từ các tổ chức quốc tế, chính phủ nước ngoài cho ngân sách Nhà nước và cho đầu tư phát triển.

Trình bày báo cáo phương án giải trình, tiếp thu, chỉnh lý một số vấn đề lớn và vấn đề còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Quản lý nợ công (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, đa số ý kiến các thành viên Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị thống nhất đầu mối trong quản lý nợ công. Việc thống nhất đầu mối như vậy nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới, cải cách bộ máy hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả trên nguyên tắc một việc chỉ giao cho một cơ quan, một người chịu trách nhiệm chính; tiết kiệm chi phí trong quản lý vay nợ; kịp thời ứng phó với các thay đổi, diễn biến diễn ra trên thị trường vay nợ trong nước và quốc tế. Việc quy định nhiều cơ quan cùng là đầu mối quản lý nợ công sẽ không khắc phục được tình trạng quản lý phân tán, phối hợp chưa chặt chẽ, dẫn đến công tác theo dõi, tổng hợp báo cáo, quyết toán, thống kê, đặc biệt việc xác định trách nhiệm vay, trả nợ, đánh giá hiệu quả sử dụng vốn vay còn khó khăn, bất cập hiện nay.

Tuy nhiên, sau khi cân nhắc cả những hạn chế của phương án thống nhất đầu mối quản lý nợ công, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị quy định rõ Chính phủ chịu trách nhiệm thống nhất quản lý Nhà nước về nợ công và điều chỉnh quy định về chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành. Theo đó, Bộ Tài chính thực hiện huy động, đàm phán, ký kết hiệp định khung và đàm phán, ký kết các hiệp định cụ thể; Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì giúp Chính phủ quản lý thống nhất về đầu tư công, đề xuất nhu cầu sử dụng vốn vay cho đầu tư công trong cân đối tổng thể các nguồn vốn đầu tư phát triển, trong đó có các dự án sử dụng nguồn vốn vay ODA, vay ưu đãi; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phối hợp với Bộ Tài chính trong quá trình đàm phán, ký kết các hiệp định vay, thực hiện quản lý ngoại hối theo quy định.

Cần bám sát tinh thần của Nghị quyết 07-NQ/TW

Cho ý kiến về nội dung này, Phó chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng phân vân, nếu giữ nguyên quy định về đầu mối cơ quan quản lý Nhà nước về nợ công như đề xuất của Chính phủ thì giải thích thế nào về việc quán triệt Nghị quyết 07-NQ/TW của Bộ Chính trị?

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, việc thu gọn đầu mối không có nghĩa là các cơ quan hiện nay làm không tốt, mà là để thực hiện Nghị quyết 07-NQ/TW và theo xu hướng một bộ làm nhiều việc và không để một việc có nhiều bộ làm, đồng thời phù hợp với thông lệ quốc tế.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị không quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ của các bộ, cơ quan thuộc Chính phủ trong luật, vì Luật Tổ chức Chính phủ đã giao Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ cụ thể của các bộ, cơ quan thuộc Chính phủ. Có thể quy định theo hướng Chính phủ thống nhất quản lý nợ công, Bộ Tài chính giúp Chính phủ làm đầu mối quản lý nợ công, các bộ, cơ quan khác thực hiện công việc liên quan theo sự phân công của Chính phủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga viện dẫn phần đánh giá của Nghị quyết số 07-NQ/TW về hạn chế, yếu kém có nêu nguyên nhân chức năng, nhiệm vụ quản lý ngân sách Nhà nước, quản lý đầu tư công, nợ công còn chồng chéo, chưa gắn trách nhiệm cân đối ngân sách, vay và trả nợ với việc phân bổ sử dụng vốn đầu tư công. Nghị quyết cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho Đảng Đoàn Quốc hội và Ban Cán sự Đảng Chính phủ trong việc lãnh đạo rà soát, sửa đổi, hoàn thiện pháp luật về quản lý thu, chi ngân sách nhà nước, nợ công, tài sản công; khu vực hành chính, sự nghiệp công lập; về quản lý giá, tài chính, đầu tư, kế toán, kiểm toán...; rà soát, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ và kiện toàn tổ chức của các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, địa phương theo hướng tinh gọn, gắn trách nhiệm quyết định chi ngân sách, vay nợ công với trách nhiệm quản lý ngân sách Nhà nước và trả nợ công. Từ đó, Chủ nhiệm Lê Thị Nga đề nghị Ban Cán sự Đảng Chính phủ có quan điểm chính thống về vấn đề này để các bộ thống nhất.

Kết luận nội dung này, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra rà soát lại thẩm quyền của các cơ quan quản lý nợ công theo đúng tinh thần Nghị quyết số 07-NQ/TW, có đánh giá tác động cụ thể với từng phương án, trình UBTVQH cho ý kiến tại phiên họp tháng 9 để kịp gửi xin ý kiến các đoàn đại biểu Quốc hội.

CHIẾN THẮNG