Thỏa hiệp để tồn tại

Giới quan sát ngậm ngùi cho rằng đây là một bước suy giảm mới đối với báo in chính luận toàn cầu. Hơn năm 180 qua, The Sydney Morning Herald đã đóng một vai trò hết sức quan trọng trong đời sống chính trị - xã hội của nước Úc. Nhiều người còn nhớ, vào năm 1950, Fairfax từng sử dụng… máy bay riêng để “phủ” báo đến những vùng sâu vùng xa trên khắp nước Úc. Không chỉ có thế, The Sydney Morning Herald từng đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy trao quyền bầu cử cho phụ nữ, đưa ra ánh sáng nhiều vụ việc tày đình, trừng phạt các băng nhóm tội phạm, hạ bệ những quan chức Chính phủ “nhúng chàm”… Tờ báo cũng đã gửi phóng viên chiến trường đến những điểm nóng chiến sự trên toàn cầu.

Thế nhưng tình hình đã hoàn toàn khác với sự ra đời và phát triển chóng mặt của Internet và mạng xã hội. Lượng độc giả của các tờ báo in của Úc đã giảm với tốc độ nhanh bất thường, hiện chỉ còn gần một nửa so với năm 2011 và dự kiến sẽ còn tiếp tục giảm. Fairfax đã buộc phải cắt giảm hơn 500 việc làm ở các tờ báo của mình trong 5 năm qua. Đáng lưu ý, nhân sự bị cắt giảm mạnh nhất là ở bộ phận làm nội dung, trong đó có các biên tập viên chính trị kinh doanh, y tế, nghệ thuật cấp cao, phóng viên chuyên điều tra tội phạm và phân tích kinh doanh có tên tuổi, nhà văn… Nếu như bộ phận báo in vẫn theo đuổi loại thông tin chính trị, kinh tế xã hội “nghiêm túc” như từ trước đến nay, thì bộ phận web thiên về các thông tin giật gân về tình dục, người nổi tiếng và tội phạm… Lãnh đạo The Herald thừa nhận: “Để giữ được nhiều độc giả nhất, bạn cần phải là một tờ báo… lá cải”.

Chẳng riêng gì The Herald, nhiều tờ báo chính luận tên tuổi trên thế giới đều đã phải cắt giảm đáng kể cả số lượng lẫn tần suất phát hành. The Times-Picayune ở New Orleans cắt giảm 3 số một tuần, The Seattle Post-Intelligencer chỉ còn xuất bản online. The Independent tại London cũng chuyển hẳn sang kỹ thuật số. Báo in truyền thống với nội dung nghiêm túc có thể phải nói lời chào thua?