Thiếu kiên quyết trong thu hồi nợ thuế

Kết quả thanh tra cho thấy, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh là một trong những đơn vị dẫn đầu ngành Thuế cả nước về triển khai chính sách thuế mới, luôn có số thu ngân sách Nhà nước đạt cao, chiếm hơn 1/4 số thu của cả nước, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, của ngành.

Trong công tác thanh tra, kiểm tra, trên cơ sở thu thập, phân tích thông tin, tài liệu về người nộp thuế, Cục Thuế đã tích cực tổ chức công tác kiểm tra hồ sơ thuế tại cơ quan thuế và kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế. Sau thanh tra, kiểm tra kịp thời thực hiện truy thu, xử phạt thu hồi số tiền vi phạm nộp vào ngân sách Nhà nước; giải quyết chính sách, chế độ và các đơn thư khiếu nại, tố cáo theo quy định.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra không ít thiếu sót, khuyết điểm như việc xây dựng, giao chỉ tiêu và thực hiện kế hoạch thanh tra còn nhiều bất cập; công tác quản lý thuế thông qua việc kiểm tra thường xuyên hồ sơ khai thuế tại trụ sở cơ quan thuế (kiểm tra tại bàn), Cục Thuế thực hiện không đầy đủ; việc chấp hành quy định về quy trình tiến hành thanh tra, kiểm tra thuế chưa nghiêm, nhất là vi phạm về thời hạn các bước tiến hành kiểm tra…

Do vậy, đã tính tiền chậm nộp đối với người nộp thuế bị xử lý qua thanh tra, kiểm tra tại Cục Thuế chưa đúng theo quy định đối với 21.377 trường hợp, với tổng số tiền tính thiếu hơn 22 tỷ đồng.

Công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện kiểm tra sau hoàn tại Cục Thuế chưa đáp ứng kịp thời yêu cầu quản lý (với 61,4% hồ sơ quá hạn 1 năm chưa kiểm tra). Qua kiểm tra, xác minh hóa đơn phát hiện 13 doanh nghiệp có sử dụng hóa đơn không đủ điều kiện để hoàn thuế, số tiền phải truy hoàn hơn 1 tỷ đồng.

Chưa hết, công tác quản lý nợ thuế tại Cục Thuế chưa chặt chẽ. Kiểm tra tại thời điểm 30/9/2014, Cục Thuế ban hành Thông báo (TB) 07 không kịp thời làm giảm số nợ thuế (tiền chậm nộp) so với thực tế hơn 161,9 tỷ đồng; cơ quan thuế theo dõi, quản lý đối với 844 trường hợp báo cáo hết dư nợ tại thời điểm 30/9/2014, tính thiếu tiền chậm nộp là 19,4 tỷ đồng.

Về vấn đề nợ thuế, Cục Thuế chưa làm hết trách nhiệm, thiếu kiên quyết trong việc áp dụng các biện pháp cưỡng chế thu hồi nợ thuế dẫn đến số nợ thuế không giảm mà ngày càng tăng, nhất là các khoản nợ quá hạn trên 90 ngày, tính đến thời điểm 30/9/2014 là hơn 10,6 nghìn tỷ đồng, chiếm 60% tổng số tiền nợ thuế.

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ còn chỉ ra những hạn chế, thiếu sót trong công tác quản lý nợ tiền đất. Cục Thuế thiếu hướng dẫn, kiểm tra nên số liệu theo dõi, báo cáo về nợ tiền đất thiếu chính xác, dẫn đến có 10 tổ chức có nợ quá hạn, nhưng Chi cục Thuế chưa ra TB 07 tính tiền chậm nộp với tổng số tiền phải nộp ngân sách Nhà nước tăng thêm hơn 3,5 tỷ đồng; có 638 hộ gia đình, cá nhân nợ tiền đất quá hạn phải ra TB 07 và tính tiền chậm nộp nhưng Chi cục Thuế chưa tính để theo dõi nợ, số tiền chậm nộp tính đến thời điểm 30/9/2014 là 100,7 tỷ đồng.

Việc thông báo thu nợ và cưỡng chế thu hồi nợ tiền đất chưa được cơ quan thuế chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc như: Chậm ban hành TB 07 đối với 40 tổ chức; không thực hiện cưỡng chế phong tỏa, trích tiền từ tài khoản đối với 28 tổ chức, dư nợ hơn 542,9 tỷ đồng; không áp dụng biện pháp cưỡng chế nợ thuế khác đối với 12 tổ chức, dư nợ hơn 427,3 tỷ đồng, dẫn đến tình trạng nợ đọng kéo dài.

Kiểm tra một số đối tượng nộp thuế phát hiện nhiều hành vi vi phạm về thuế ở các mức độ và hình thức khác nhau. Đến thời điểm báo cáo kết quả thanh tra (tháng 5/2015), có 18 doanh nghiệp đã chủ động nộp tiền thuế vi phạm vào tài khoản tạm giữ của Thanh tra Chính phủ, với tổng số tiền hơn 49 tỷ đồng…

Kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có sai phạm

Từ những hạn chế, thiếu sót trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính nghiên cứu, trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung quy định về giá tính thuế; Tổng cục Thuế hướng dẫn triển khai các biện pháp quản lý thuế, công tác thanh tra, kiểm tra đối với một số hoạt động kinh doanh như hoạt động giao dịch liên kết, chuyển nhượng vốn…

Kiến nghị Cục Thuế TP Hồ Chí Minh hủy bỏ ngay các văn bản hướng dẫn chỉnh sửa Mẫu quyết định số 01/QĐHT về hoàn thuế của Bộ Tài chính. Xây dựng kế hoạch, đưa ra giải pháp tiến hành ngay việc kiểm tra sau hoàn thuế đối với các hồ sơ phải kiểm tra sau 1 năm theo đúng thời hạn quy định.

Tăng cường công tác thanh, kiểm tra tại doanh nghiệp và kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế; nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, chú trọng công tác thanh, kiểm tra chuyên đề về chuyển nhượng vốn; thu nhập, chi phí tài chính; chuyển giá... kịp thời phát hiện các doanh nghiệp có vi phạm trong việc kê khai, quyết toán thuế, hoàn thuế, miễn giảm thuế để có biện pháp xử lý theo quy định…

Kiến nghị Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Thuế kiểm điểm trách nhiệm và có hình thức xử lý đối với lãnh đạo Cục Thuế TP Hồ Chí Minh có liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm được nêu tại phần kết quả thanh tra; Cục Thuế TP Hồ Chí Minh tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo kiểm điểm theo thẩm quyền đối với Trưởng các Phòng nghiệp vụ tại Văn phòng Cục và Chi cục Trưởng các Chi cục Thuế quận, huyện.

Yêu cầu các đơn vị kiểm điểm làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân lãnh đạo, công chức thuế để xảy ra các thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm được Thanh tra Chính phủ chỉ ra qua thanh tra, có hình thức xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Về xử lý về kinh tế, kiến nghị Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Thuế, Cục Thuế TP Hồ Chí Minh tăng cường công tác quản lý hoàn thuế đối với một số ngành, lĩnh vực có rủi ro cao, tập trung rà soát, xác minh hóa đơn trước khi hoàn, đảm bảo hoàn đúng, hoàn đủ nhằm tránh thất thoát tiền thuế, đồng thời kiểm điểm, xử lý trách nhiệm hành chính của công chức, lãnh đạo Cục Thuế liên quan đến khuyết điểm, vi phạm trong công tác hoàn thuế...

Lê Nguyên