Thị trường bất động sản Việt Nam minh bạch đến đâu?

Minh bạch hóa thị trường bất động sản là cơ sở để Việt Nam ngày càng hút được nhiều vốn đầu tư nước ngoài. Ảnh minh họa.

Thị trường bất động sản toàn cầu ngày càng minh bạch

Đẩy mạnh minh bạch thị trường bất đang là xu hướng tâm điểm của thị trường bất động sản toàn cầu trong năm 2016. Các nghiên cứu gần đây cho thấy sự minh bạch trong thị trường bất động sản toàn cầu đang được cải thiện.

Theo ghi nhận của JLL, thị trường bất động sản toàn cầu không ngừng nâng cao tính minh bạch với hai phần ba nền kinh tế ghi nhận sự cải thiện trong những năm gần đây. Đặc biệt năm 2016, bê bối về “Hồ sơ Panama” đã đưa chủ đề sự minh bạch thành tâm điểm thu hút sự chú ý, phơi bày những vấn đề đang tồn tại ở các thị trường vốn được xem là “minh bạch” như Luân Đôn, New York và Sydney.

Ngay sau đó, Chính phủ Anh đã công bố một loạt các biện pháp nhằm tăng cường tính minh bạch cả trong nước và trên toàn cầu. Anh là nước đầu tiên trong nhóm các nền kinh tế lớn (G20) cam kết sẽ công khai thông tin bất động sản thuộc sở hữu của các công ty thực hiện giao dịch mua bán tại Anh.

Úc và Mỹ cũng đã có những động thái nhằm cải thiện tính minh bạch trên thị trường, bao gồm lĩnh vực bất động sản. Theo đó, Mỹ sẽ thí điểm chính sách minh bạch tại Manhattan và Miami – hai trong số các khu vực thuộc nhóm các nền kinh tế hưng thịnh thuộc quốc gia này, yêu cầu các công ty tham gia các giao dịch bất động sản bằng tiền mặt phải công bố thông tin về quyền sở hữu của mình. 10 quốc gia khác cũng cam kết thực hiện minh bạch hóa thông tin về sở hữu bất động sản – bao gồm Pháp, Ý, Mexico, Nigeria và Tây Ban Nha.

Bất động sản Việt Nam mới chạm ngưỡng "chỉ số minh bạch trung bình"

Theo ghi nhận của JLL Việt Nam, dù Việt Nam đang xếp hạng khá thấp về tính minh bạch trong thị trường bất động sản. Tuy nhiên, nếu so sánh với những năm trước đây, hình ảnh của Việt Nam đang được cải thiện qua từng năm. Nếu như trong năm 2014, Việt Nam nằm hoàn toàn trong nhóm các nước có chỉ số minh bạch thấp thì đến năm 2016, Việt Nam được ghi nhận đang trong “giai đoạn quá độ sang nhóm các nước có chỉ số minh bạch trung bình”.

Thị trường bất động sản Việt Nam đang quá độ sang giai đoạn "bán minh bạch". Nguồn: JLL.

Sự cải thiện tính minh bạch trên thị trường được ghi nhận ở nhiều khía cạnh khác nhau. Từ minh bạch hóa trong thông tin quy hoạch, quy trình thủ tục đầu tư cho đến minh bạch trong thông tin dự án đối với người mua, khách thuê… nhằm bảo vệ quyền lợi của khách hàng đầu cuối.

Đặc biệt, minh bạch hóa thông tin dự án được ghi nhận rõ trong phân khúc nhà ở. Trong những năm gần đây, rất nhiều chính sách, quy định... về việc công khai minh bạch thông tin đã được ban hành. Việc công bố danh sách các dự án được phép bán nhà trên giấy theo nghị định 76/NĐ-CP, hay gần đây hơn là danh sách các dự án đang thế chấp tại các ngân hàng thương mại theo yêu cầu rà soát tình hình các dự án xây dựng nhà ở của chính quyền địa phương được xem như động thái nhằm “minh bạch hóa” thị trường.

Dù vậy, tiến trình minh bạch hóa này vẫn chưa thực sự hiệu quả do thiếu đồng bộ, nhất quán và chưa triệt để trong quá trình thực hiện cũng như giám sát. Từ phía chủ đầu tư, việc công khai thông tin dự án đã phần nào được thực hiện một cách đầy đủ và chủ động hơn. Tuy nhiên, vẫn chưa có những quy định cụ thể và chặt chẽ trong việc đảm bảo độ chính xác của các thông tin được công khai này.

Theo nhận định của JLL Việt Nam, sự phát triển công nghệ mạnh mẽ cùng với việc bất động sản đang là thị trường thu hút dòng vốn đầu tư lớn tại Việt Nam sẽ là các yếu tố đảm bảo cho việc cải thiện tính minh bạch trong thị trường bất động sản trong tương lai.

"Công nghệ phát triển được coi là công cụ hữu ích hỗ trợ thực hiện công khai minh bạch thông tin, việc nguồn vốn đầu tư tăng cao vào thị trường này sẽ khiến cho nhu cầu về minh bạch trở nên bức thiết. Yêu cầu về tiêu chuẩn minh bạch trên thị trường sẽ được đẩy cao khi nguồn vốn đổ vào ngày càng nhiều. Tuy nhiên, đây sẽ là một quá trình dài hơi đòi hỏi nhiều thời gian và nỗ lực để thực hiện", bà Trang Lê, Trưởng bộ phận Nghiên cứu và tư vấn phát triển JLL Việt Nam cho biết.

KIỀU CHÂU