Thất nghiệp thực hay ảo?

chưa phản ánh đúng tinh thần mà loại hình bảo hiểm này hướng đến là hỗ trợ người lao động bị thất nghiệp thật sự.

Lẽ ra người lao động bị mất việc, không có thu nhập, cuộc sống túng quẫn do doanh nghiệp khó khăn giải thể, phá sản… phải được ưu tiên giải quyết BHTN để họ cầm cự tìm việc làm mới. Thế nhưng oái oăm thay, vì khó khăn nên chính những DN này lại chậm đóng hoặc không đóng BHXH nên cơ quan BHXH không thể chốt sổ cho người lao động và hậu quả là họ không làm được thủ tục đăng ký hưởng BHTN. Họ đã khó lại càng khó hơn. Thống kê ba tháng đầu năm 2012, cơ quan BHXH TP chốt sổ BHXH cho khoảng 169.000 người, trong đó có khoảng 16.000 người hưởng BHTN. 90% số lao động còn lại chưa đăng ký hoặc do doanh nghiệp nợ BHXH khiến người lao động chưa thể đăng ký. “Lẽ ra người lao động vô can trong chuyện doanh nghiệp nợ BHXH nhưng vì lý do này mà hồ sơ đăng ký hưởng BHTN bị ách thì chẳng khác nào dồn họ vào thế bí. Gỡ được điểm thắt nút này mới là nét nhân văn trong thực thi chế độ BHTN đối với người thất nghiệp thật” - ông Khánh phân tích.

Bên cạnh đó, một bộ phận lao động tuy có việc làm ổn định nhưng họ vẫn tự dứt áo ra đi để chuyển việc mới (có thể vì thu nhập, môi trường làm việc tốt hơn) cũng được đánh đồng trở thành đối tượng thất nghiệp để hưởng trợ cấp BHTN. Bằng chứng là năm 2011, TP có khoảng 90.000 người đăng ký hưởng BHTN, trong đó có 1.200 người có ngay việc làm sau một tháng nghỉ việc. Đáng nói hơn, trong số 90.000 người “thất nghiệp” này, chỉ có 21 trường hợp đề nghị hỗ trợ học nghề. Điều đó cho thấy cần xem lại thực trạng thất nghiệp thực hay ảo.

Theo ông Khánh, để rạch ròi những chuyện này, cần phải luật hóa và minh định rõ khái niệm thất nghiệp. Vì theo quy định hiện hành, người lao động căn theo một số điều kiện khá đơn giản: Có quyết định thôi việc và chốt sổ BHXH thì đương nhiên họ được đăng ký hưởng BHTN. Theo đó, khái niệm thất nghiệp cần ràng buộc thêm một số nội dung như bị mất việc do doanh nghiệp phá sản, giải thể… kèm cơ chế giám sát tình trạng việc làm, biện pháp chế tài thật nặng đối với những người lợi dụng kẽ hở để trục lợi. Nếu không, sẽ lại tồn tại tình trạng DN cần tuyển lao động mà tình hình thất nghiệp lại cứ gia tăng.

PHONG ĐIỀN