Tàu điện ngầm ở xứ người và xứ ta

Tôi tản bộ tới một cửa hầm rộng, bước theo nhiều bậc, xuống ga metro dưới lòng đất sâu. Vừa tới ga, tôi thấy ngay biển chỉ đường và sơ đồ hướng dẫn cách đi đặt ở một vị trí thuận tiện, dễ nhìn. Biển chỉ đường và sơ đồ hướng dẫn đẹp, đơn giản, dễ hiểu. Lúc ấy, tầu chưa tới. Tôi đưa tầm mắt nhìn xung quanh, bắt gặp ngay cái mới lạ. Từ một công trình giao thông công cộng, ga metro biến thành một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo. Trên trần ga, ánh sáng điện làm nổi bật những bức họa lớn, màu sắc hài hòa, họa tiết cổ kính và hiện đại đan xen vui mắt. Trên vách treo tranh, bầy tượng, biển quảng cáo. Hai bên hè gắn một hàng nghế để hành khách ngồi đợi, xem báo, đọc sách.

Chờ không lâu, hai đôi tầu xuôi ngược vào ga. Hành khách người lớn, trẻ em đủ màu da, màu tóc, hầu hết đi người không, lên xuống nhanh. Không quá 1 phút, hai đôi tầu rời ga. Trong mỗi toa tầu, hàng ghế hai bên chỉ thiết kế cho hai người. Quãng giữa dành cho khách đứng. Trên vách lại thấy treo biển chỉ đường và sơ đồ hướng dẫn cách đi. Hành khách nói chuyện đủ nghe, không ai cười, nói to.

Tầu vào ga mới, hành khách lại lên, xuống nhanh. Tôi không xuống, đi tiếp, nhìn ra ngoài thấy nhà ga lại mang một kiến trúc khác, ghi đậm một chặng đường lịch sử và nghệ thuật của đất nước, đặc biệt những pho tượng khỏa thân với nhiều dáng đứng vô cùng đẹp. Bác sĩ Lộc cùng đi với tôi, nói: “Có dịp đến Triều Tiên mới thấy các ga tầu điện ngầm ở Bình Nhưỡng cũng đẹp như cung điện”. Nhìn đồng hồ đeo tay, tôi thấy tầu đến, dừng và chuyển động vẫn không quá 1 phút. Nhanh và chính xác! Bác sĩ Lộc kể chuyện: “Trong lòng đất Paris có hàng mấy trăm đoàn tầu điện ngầm chạy cách nhau từ 1 đến 3 phút với vận tốc 22km/h, mỗi năm vận chuyển 6 triệu hành khách nhưng rất an toàn, hiếm khi có tai nạn. Hôm nay, không thấy anh Tây say nào, đó thường là hành khách vi phạm nội quy đi tầu”. Bác sĩ Lộc tiếp lời: “Trong 20 giờ chuyển động liên tục, từ 5h sáng hôm trước đến 1h sáng hôm sau, metro không những chở được nhiều người, giá vé lại rẻ, mỗi lần đi ở Pháp là 1,2 franc, ở Đức là 1,2 euro, ở Matxcowva rẻ nhất thế giới, chỉ có 7 rup. Thử nhìn xem, toa nào cũng sạch, không mẩu thuốc lá hay giấy bọc kẹo vứt bừa bãi trên sàn. Đó là do nhân viên nhà ga năng quét dọn, làu chùi, nhất là ý thức của hành khách. Nghe ông nói, tôi để ý nhìn, thấy không có người nào hút thuốc lá. Bầu không khí trong tầu vẫn mát, không thấy ngột ngạt, hỏi mới biết tầu có hệ thống thông gió.

Sau chuyến đi ấy, bác sĩ Lộc giới thiệu tôi tới gặp kỹ sư cầu đường Lê Tuấn, làm việc lâu năm trong ngành giao thông của Pháp, cũng là người từng đặt chân tới nhiều nước.

Bác Tuấn nói, với cuốn sổ nhỏ trê tay: “Trên thế giới này, có 3 thủ đô có tầu điện ngầm từ già một thế kỷ nay: Luân Đôn năm 1863, New York năm 1894, Paris năm 1900, còn Matxcơva mới có già nửa thể kỷ nay, vào năm 1935. Ở châu Á, Tokyo, Bình Nhưỡng… cũng đã có métro. Song mỗi thủ đô phát triển một khác”.

Tàu điện ngầm Tokyo (Nhật)

Để giúp tôi hiểu kỹ hơn, bác điểm lại một số thủ đô. Luân Đôn có 415km đường ray, 378 nhà ga, vận chuyển 3 triệu hành khách/năm, vận tốc 29km/h. Paris có 211km đường (đan xen 5 tần dưới lòng đất, nơi sâu nhất 159m) 159 tuyến, 375 nhà ga (cách nhau ngắn nhất là 500m) vận chuyển 6 triệu hành khách/năm, vận tốc 22km/h. Matxcơva có hơn 300km đường, 12 tuyến đường, 164 nhà ga, vận chuyển 12,1 triệu hành khách/năm, vận tốc 41km/h. Bác nhấn mạnh: Qua những thông số kỹ thuật cơ bản này, ta thấy hệ thống tàu điện ngầm Matxcơva tuy xây dựng sau, nhưng lại đạt hiệu quả cao nhất về năng lực vận chuyển và tốc độ chuyển tải nhờ rút được bài học kinh nghiệm, tránh được nhiều sai sót của những nước đi trước. Chính nhờ có nhiều ưu điểm, hệ thống metro của Matxcơva lúc nào cũng tấp nập, các nhà ga là điểm thu hút khách du lịch, không cứ chủ nhật”.

Tuy ở xa Tổ quốc, nhưng tôi vui mừng thấy đất nước ta đang đổi mới, hòa nhập và phát triển nhanh thì sớm muộn thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh sẽ có tầu điện ngầm. Bởi trong các phương tiện giao thông công cộng, nó có đủ khả năng giải quyết các vấn đề giao thông khi thủ đô Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh đang vươn lên phát triển hiện đại, văn minh như những thủ đô, thành phố khác”.

Cuối câu chuyện, bác tỏ ý tin tưởng: “Tuy ở xa Tổ quốc, nhưng tôi vui mừng thấy đất nước ta đang đổi mới, hòa nhập và phát triển nhanh thì sớm muộn thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh sẽ có tầu điện ngầm. Bởi trong các phương tiện giao thông công cộng, nó có đủ khả năng giải quyết các vấn đề giao thông khi thủ đô Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh đang vươn lên phát triển hiện đại, văn minh như những thủ đô, thành phố khác”.

Từ những năm 2006 – 2007, tôi đã nghe được tin vui: Dự án phát triển tuyến tầu điện ngầm đang trở thành hiện thực tại thành phố Hồ Chí Minh và thủ đô Hà Nội. Riêng với Hà Nội, tôi được biết dự án tầu điện ngầm của TP sẽ có nhà ga trung tâm tại ga Hà Nội. Một bãi đỗ xe cũng đã định đặt dưới lòng đất ven hồ Hoàn Kiếm. Sẽ có 2 tuyến. Tuyến 1 để giải tỏa ách tắc giao thông, bắt đầu từ ga Hà Nội. Dọc tuyến có cá ga dừng để nhận, trả khách. Khi hoàn thành, xe buýt không cần hoạt động nữa. Tuyến 2 kết nối với các tỉnh, thành trong nước và ra thế giới – bắt đầu từ Hà Nội đi Yên Viên, sân bay quốc tế Nội Bài. Khi tuyến này hoàn thành, khách du lịch từ các nước hoặc các tỉnh, thành trong nước tới Hà Nội, có thể đi tầu điện nổi ở ngoại ô, rồi tầu điện ngầm trong nội đô. Khách du lịch sau khi rời Hà Nội đi các tỉnh, thành phía Nam hoặc về nước có thể đi tầu điện ngầm từ ga trung tâm hồ Hoàn Kiếm, qua các ga Hàng Cỏ, Yên Viên sang sân bay quốc tế Nội Bài rất thuận tiện.

Hệ thống tầu điện ngầm Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh ra đời đem lại bao nhiều điều lợi, sẽ góp phần giảm ùn tắc giao thông trên mặt đất, giảm ô nhiễm môi trường, tiết kiệm thời gian đi lại, an toàn tuyệt đối. Người Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đang mong đợi.

Thọ Cao