Tạo đà cho sự hợp tác và phát triển quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ

Phóng viên: Chuyến thăm Hoa Kỳ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp nối một loạt chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao hai nước như chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng năm 2015, chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang năm 2013 và mới năm ngoái, Tổng thống Mỹ B.Ô-ba-ma đã thăm Việt Nam. Theo Đại sứ, các chuyến viếng thăm cấp cao liên tiếp này nói lên điều gì?

Đại sứ Phạm Quang Vinh: Nhìn lại chiều dài 22 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước sẽ thấy sự phát triển rất mạnh mẽ, từ chỗ rất khó khăn để vượt qua như những giai đoạn sau chiến tranh, bị cấm vận để rồi từ đó với tinh thần khép lại quá khứ, hướng tới tương lai, đến nay quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đã trở thành đối tác toàn diện. Trong chiều dài đó, các chuyến thăm cấp cao và các cấp ngày càng được tăng cường, chứng tỏ quan hệ hai nước ngày càng phát triển. Thứ nhất là, vị thế của Việt Nam trong khu vực ngày càng được tăng cường. Như năm 2010, Việt Nam đã đảm nhiệm chức Chủ tịch ASEAN và năm 2017 Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC). Những chuyến thăm cấp cao đó càng củng cố mối quan hệ giữa hai nước trên các lĩnh vực, cả về mặt song phương, cũng như trên bình diện khu vực và quốc tế. Thứ hai, điều đó cũng cho thấy hai bên ngày càng xây dựng mối quan hệ hiểu biết lẫn nhau hơn. Thứ ba là, hai bên đẩy mạnh việc tìm kiếm các cơ hội hợp tác mới trong những điều kiện mới trong quan hệ hai nước.

Phóng viên: Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là nhà lãnh đạo ASEAN đầu tiên tới thăm Hoa Kỳ dưới chính quyền Tổng thống Đ.Trăm, vậy điều đó nói lên điều gì, thưa Đại sứ?

Đại sứ Phạm Quang Vinh: Chuyến thăm Hoa Kỳ lần này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo nước ta trong bối cảnh Hoa Kỳ có chính quyền mới của Tổng thống Đ.Trăm và trong thời gian qua, hai nước đã có nhiều dịp trao đổi ý kiến để có thể cài đặt quan hệ, tiếp tục duy trì đà phát triển quan hệ song phương trong 22 năm qua, đồng thời xem xét lại ưu tiên của hai nước trong thời kỳ mới. Trong quá trình trao đổi ý kiến về phương hướng thúc đẩy phát triển quan hệ song phương giữa lãnh đạo hai nước, Việt Nam đã khẳng định rằng chúng ta nhất quán chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, đồng thời rất coi trọng quan hệ với Hoa Kỳ cả về mặt song phương cũng như hợp tác khu vực và quốc tế. Chính quyền của Tổng thống Đ.Trăm cũng khẳng định rất coi trọng vai trò của Việt Nam ở khu vực, cũng như mong muốn thúc đẩy quan hệ song phương với Việt Nam. Điều đó sẽ củng cố phát triển hơn nữa quan hệ đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ cả về hiệu quả và chiều sâu.

Phóng viên: Là người trực tiếp tham gia công tác chuẩn bị cho chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Đại sứ đánh giá như thế nào về sự quan tâm của phía Hoa Kỳ tới chuyến thăm của Thủ tướng?

Đại sứ Phạm Quang Vinh: Có lẽ chúng ta phải đánh giá sự quan tâm từ nhiều góc độ như từ chính giới, Quốc hội, giới doanh nghiệp hay giới học giả. Chúng ta thấy rất rõ rằng, họ rất coi trọng quan hệ Việt Nam và Hoa Kỳ, thấy rằng đó là mối quan hệ bổ sung lẫn nhau, hỗ trợ nhau và cùng có lợi, trên cả bình diện song phương và vai trò của Việt Nam trong khu vực. Trong thư của Tổng thống Đ.Trăm gửi mời Thủ tướng Chính phủ ta thăm Hoa Kỳ đã nhấn mạnh rất rõ là Hoa Kỳ muốn thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác song phương trên tất cả các lĩnh vực, đồng thời coi Việt Nam là đối tác quan trọng của Hoa Kỳ trong hợp tác ở khu vực Đông - Nam Á và châu Á - Thái Bình Dương. Quan hệ giữa hai nước trong thời gian qua đã được sự ủng hộ của Quốc hội, của hai đảng của Hoa Kỳ và lần này cũng vậy, trong các cuộc tiếp xúc của tôi ở Quốc hội, các nghị sĩ Hoa Kỳ đều bày tỏ mong muốn chuyến thăm sẽ tạo đà hơn nữa cho quan hệ hai nước. Đáng chú ý là có hai nghị sĩ đồng Chủ tịch Hội quan hệ với ASEAN trong Quốc hội Hoa Kỳ đã ra tuyên bố đánh giá rất cao và hoan nghênh chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến Hoa Kỳ, vừa thúc đẩy quan hệ song phương và thúc đẩy quan hệ Hoa Kỳ - Việt Nam trong khu vực và trong ASEAN. Các học giả bình luận, chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc được trông đợi sẽ làm rõ hơn chính sách của Hoa Kỳ với khu vực Đông - Nam Á.

Phóng viên: Đại sứ có thể nói rõ hơn trọng tâm, những nội dung chính của chuyến thăm Hoa Kỳ lần này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là gì?

Đại sứ Phạm Quang Vinh: Chuyến thăm này là dịp để các nhà lãnh đạo hai nước thảo luận và đề ra các biện pháp nhằm tiếp tục thúc đẩy đà phát triển mạnh mẽ của quan hệ giữa hai nước trong 22 năm qua, cũng như thúc đẩy sự phát triển của quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ trên tất cả các lĩnh vực. Trong đó, các nhà lãnh đạo hai nước sẽ xem xét các biện pháp thúc đẩy quan hệ chính trị, tăng cường trao đổi tiếp xúc giữa hai bên. Thứ hai là, xem xét các biện pháp thúc đẩy mối quan hệ về kinh tế, thương mại mà lâu nay vốn là trụ cột để làm động lực thúc đẩy quan hệ song phương. Kim ngạch thương mại song phương trong hơn 20 năm qua đã tăng 100 lần (hiện ở mức khoảng hơn 50 tỷ USD). Thứ ba là, hai bên sẽ xem xét các biện pháp nhằm tăng cường hợp tác về an ninh - quốc phòng và các lĩnh vực khác. Việt Nam và Hoa Kỳ đã có những khuôn khổ hợp tác trong lĩnh vực này như Tuyên bố về tầm nhìn 2015 trong hợp tác quốc phòng, hay bản Nghị định thư về hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng. Tôi hy vọng rằng, quan hệ hợp tác trong lĩnh vực này sẽ được tiếp tục thúc đẩy, nhất là trong các lĩnh vực như gìn giữ hòa bình, hỗ trợ nhân đạo hay hợp tác an ninh, an toàn hàng hải. Ngoài ra, còn hợp tác về giáo dục, du lịch, giao lưu nhân dân. Việt Nam hiện có khoảng 30 nghìn sinh viên đang theo học tại Mỹ. Đây sẽ là lực lượng tiếp thu kiến thức về khoa học - kỹ thuật và quản lý mới để phục vụ đất nước, đồng thời đây cũng là cầu nối góp phần thúc đẩy quan hệ hai nước. Hằng năm, có hơn 500 nghìn lượt khách du lịch từ Hoa Kỳ vào Việt Nam. Đây cũng là một trọng tâm trong những nội dung cần tăng cường hợp tác giữa hai bên. Trong chuyến thăm này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ có cuộc gặp, hội đàm chính thức với Tổng thống Đ.Trăm tại Nhà trắng, đồng thời có các cuộc trao đổi, nói chuyện với các nghị sĩ của cả hai đảng, nói chuyện với giới học giả và sẽ có nhiều cuộc gặp các doanh nghiệp để thúc đẩy quan hệ hai nước trên tất cả các lĩnh vực.

Phóng viên: Thông qua chuyến thăm này, liệu phía Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ đạt được kết quả hay thỏa thuận cụ thể nào hay không thưa Đại sứ?

Đại sứ Phạm Quang Vinh: Tôi tin rằng hai nhà lãnh đạo sẽ có cuộc trao đổi rất hữu ích, đồng thời đạt được nhận thức chung và đề ra những định hướng thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển mạnh mẽ hơn nữa trên cả bình diện song phương, khu vực và quốc tế. Trong chuyến thăm này, tôi cũng hy vọng rằng các doanh nghiệp hai nước sẽ ký được những hợp đồng trị giá nhiều tỷ USD. Đó sẽ là minh chứng cho sự hợp tác, quan hệ cùng có lợi giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!