Tăng lương công chức lên 400 - 500 USD/tháng?

>> Biếu xén tình cảm và tham nhũng quyền lực >> Đề xuất hơn 1,6 triệu viên chức ra khỏi biên chế 60 nghìn đồng/ ngày Như TS. Dương Quang Tung, nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học tổ chức nhà nước chỉ ra, thì tiền lương cán bộ, công chức còn lâu mới đủ lo được mức sống tối thiểu cho bản thân và gia đình. Một công chức trình độ cử nhân, được xếp vào ngạch chuyên viên bậc 1 có hệ số 2,34, thì tiền lương tháng của anh ta là khoảng gần 1,8 triệu đồng. Bình quân mỗi ngày anh ta chỉ được tiêu pha vỏn vẹn trong 60 ngàn đồng. Nói gì tích lũy mua nhà, sắm xe, nuôi con nhỏ. Hiện nay thu nhập trung bình của một công chức bậc trung ở Việt Nam vào khoảng trên dưới 3 triệu đồng. Nghĩa là mức chi tiêu cho mỗi ngày là 100 ngàn đồng cho bản thân và gia đình với tất cả các nhu cầu ăn, ở, đi lại, giải trí của bản thân và gia đình, cho việc học tập của con cái, cho giải quyết các quan hệ gia đình và xã hội... Chỉ tính riêng về chỗ ở, nếu muốn thuê được một căn hộ nhỏ, sơ sài ở các đô thị lớn và vừa cũng phải chi tới 2-3 triệu VND/ tháng. Còn việc mua một căn hộ thì chỉ là giấc mơ viển vông đối với một công chức, kể cả công chức bậc cao, nếu không có các khoản thu khác ngoài tiền lương! Cần đánh giá công chức định kỳ hơn. Ảnh minh họa: hku.hk "10 năm qua, đã có hơn 1 lần điều chỉnh mức tiền lương tối thiểu và theo đó, mức lương của mỗi cán bộ, công chức đều có sự tăng thêm nhất định nhưng nếu xét trong mối quan hệ với mức tăng giá cả sinh hoạt thì sự tăng thêm tiền lương trong mỗi thời kỳ điều chỉnh là không đáng kể", ông Tung kết luận. Tại diễn đàn về cải cách tiền lương ở Hà Nội vừa qua, nhiều chuyên gia đã phân tích, hệ thống thang, bảng lương, ngạch, bậc lương mới chỉ có một số điều chỉnh nhỏ về mặt lượng như hệ số lương, mức lương tối thiểu... nhưng thang bảng, ngạch bậc vẫn khá phức tạp, rối rắm, chủ yếu dựa trên các tiêu chí đầu vào như bằng cấp, thâm niên mà chưa quan tâm đến kết quả đầu ra như vị trí việc làm, hiệu quả lao động. "Hệ thống tiền lương cán bộ công chức sau 10 năm cải cách vẫn tương tự hệ thống thang, bảng lương năm 1993, nặng tính bình quân, dàn đều, không có tác dụng động viên, khuyến khích người làm tốt, người giỏi, người có trách nhiệm cao. Trong không ít cơ quan nhà nước có tình trạng người có ngạch, bậc lương thấp hơn lại làm được hoặc làm tốt hơn những phần việc của người có ngạch, bậc lương cao hơn, nhưng không được thu nhập cao hơn", ông Tung nói. Đáng chú ý là chưa thực hiện được việc tiền tệ hóa tiền lương của cán bộ, công chức, đặc biệt đối tượng cấp cao. Các chế độ bao cấp về nhà ở, xe cộ chiếm tỷ lệ tương đối trong tổng thu nhập. Theo ông Tung, các chế độ phụ cấp ngoài lương, tiền thưởng và các khuyến khích vật chất, tinh thần chưa hợp lý. Đang có chênh lệch khá lớn giữa thu nhập chính đáng, công khai của cán bộ, công chức với viên chức sự nghiệp công lập và với khu vực doanh nghiệp nhà nước, trong khi số lượng và chất lượng lao động của các đối tượng này không có sự khác nhau đáng kể. Lương viên chức ở các đơn vị sự nghiệp công và ở nhiều doanh nghiệp công (tuy không phải là tất cả nhưng khá phổ biến) thường cao gấp 2- 3 lần tiền lương của cán bộ, công chức hành chính, chưa kể đến các khoản tiền thưởng thường xuyên và vào các dịp lễ, tết của họ với một số tiền rất lớn, có thể bằng tiền lương cả năm của cán bộ, công chức. Tất cả các đối tượng này đều thuộc những người làm việc trong khu vực công, đều có chủ thể quản lý là Nhà nước nhưng lại có sự chênh lệch quá lớn về tiền lương và thu nhập là điều không bình thường. Đây cũng là một trong những nguyên nhân trực tiếp của những tiêu cực. 400 - 500 USD/tháng? Ở bất kỳ diễn đàn nào, các nhà quản lý cũng như chuyên gia đều đồng thuận với mục tiêu phải trả lương tương xứng với chức trách của họ và dùng động lực tiền lương để nâng cao chất lượng công vụ. Nhưng, như Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Tài chính TS Nguyễn Trọng Nghĩa chỉ ra: "cải cách tiền lương cán bộ công chức chưa được chỉ đạo và thực hiện quyết liệt. Chưa xác định cải cách tiền lương là bước đột phá nhằm chống tham nhũng và xây dựng nền công vụ hiệu quả". Nhiều ý kiến cho rằng "cái khó bó cái khôn", không thể tăng ngân sách vô tội vạ để nâng lương, trong khi mức chi ngân sách cho tiền lương đã chiếm trên 30% chi ngân sách và 60% chi thường xuyên của ngân sách. Ông Tung nhẩm tính, vài ba năm tới tiền lương của cán bộ, công chức phải tăng khoảng từ 2,5 đến 3 lần so với hiện nay. Những năm sau đó còn phải tiếp tục điều chỉnh tăng hơn để đạt mức trung bình về tiền lương công chức của các nước trong khu vực. "Tiền lương trung bình của cán bộ, công chức bậc trung sẽ vào khoảng 400 - 450 USD/ tháng, đảm bảo cho cán bộ, công chức và gia đình đủ sống ở mức cần thiết. Ảnh: Tuổi Trẻ Về lâu dài, các chuyên gia đều thống nhất nên cải cách cơ bản hệ thống thang, bảng, ngạch, bậc lương cán bộ, công chức theo hướng chú trọng đến kết quả đầu ra của hoạt động công vụ; phân biệt rõ đặc điểm, tính chất của từng loại hình công vụ; đơn giản, dễ hiểu, dễ áp dụng. Theo hướng này tiền lương mới có tác dụng thúc đẩy cán bộ, công chức phấn đấu nâng cao năng lực thực thi công vụ hơn là phấn đấu để có bằng cấp cao nhưng chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ không thay đổi. Ai khởi đầu sự nghiệp công vụ Việt Nam ở ngạch thấp nhất vẫn có thể sống được bằng lương. Tiếp tục tiền tệ hóa đầy đủ tiền lương của cán bộ, công chức, xóa bỏ hẳn bao cấp trong tiền lương và thu nhập của cán bộ, công chức. Việc tiền tệ hóa đầy đủ tiền lương có thể sẽ làm tăng thêm khoảng cách về tiền lương giữa quan chức với công chức chuyên môn, nghiệp vụ, nhưng đây là điều cần thiết và hợp lý. Xây dựng chế độ tiền thưởng thường xuyên và đột xuất thỏa đáng, hợp lý đối với cán bộ, công chức hoàn thành xúat sắc nhiệm vụ; đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc quyết định chi tiền thưởng cho cán bộ, công chức dưới quyền. Điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi các loại phụ cấp ngoài lương cho các đối tượng cán bộ, công chức phù hợp với đặc điểm, tính chất của mỗi loại hình công vụ, mỗi khu vực lãnh thổ, với thâm niên công tác... TS Đinh Duy Hòa (Bộ Nội vụ) cũng cho rằng không thể lấy lý do ngân sách không đủ tiền để biện minh cho chuyện lương thấp. Vấn đề là các đối tượng đang hưởng lương, chế độ hưu và các chế độ, chính sách khác từ ngân sách nhà nước ở nước ta là không nhỏ (khoảng trên 6 triệu người?), trong đó công chức, viên chức, cán bộ chuyên trách, công chức cấp xã khoảng gần 2 triệu người. Như vậy, không chỉ là tính lương cải cách của gần 2 triệu người này, mà là tính cả cho các đối tượng khác. Vì thế, theo ông Đinh Duy Hòa, cần giảm biên chế thực sự trong các cơ quan, tổ chức trong cả hệ thống chính trị (tổ chức đảng, cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp dịch vụ công, các tổ chức chính trị - xã hội khác đang nhận kinh phí từ ngân sách nhà nước). Xây dựng và thực hiện cơ cấu công chức. Trên cơ sở đó thực hiện làm việc gì trả lương cho việc đó. "Chúng ta đang lãng phí tiền từ ngân sách nhà nước một phần cũng vì không thực hiện nguyên tắc này. Chuyên viên cao cấp, chuyên viên chính nhưng chỉ làm được việc của chuyên viên, vậy thì chỉ hưởng lương chuyên viên thôi chứ", ông Hòa cho hay. Rà soát và bố trí lại các khoản chi từ ngân sách nhà nước để cắt, giảm một số khoản, qua đó bổ sung cho phần ngân sách lương công chức, như chi nghiên cứu khoa học trong các cơ quan hành chính; chi xây dựng các dự án luật, nghị định, thông tư; Chi hội thảo, hội nghị... Chỉ làm triệt để như vậy mới mong cải cách, không như cách làm cũ lâu nay, tuy hô hào "cải cách" nhưng tốn kém của xã hội không ít tiền.