Tăng cường quan hệ đối tác

Trong Tuyên bố chung đưa ra khi kết thúc Hội nghị ngày 25-9, các nhà lãnh đạo của 10 quốc gia ASEAN và Mỹ cam kết tiếp tục thúc đẩy thực hiện Kế hoạch hành động triển khai Tuyên bố Tầm nhìn chung về Quan hệ đối tác tăng cường ASEAN-Mỹ. Trong đó đề ra phương hướng và biện pháp đẩy mạnh quan hệ đối tác trên các lĩnh vực chính trị-an ninh, kinh tế-thương mại, giáo dục và đào tạo, khoa học-công nghệ, giao lưu nhân dân, hợp tác phát triển cũng như xử lý các thách thức toàn cầu. Những cam kết và định hướng trên cho thấy quan hệ giữa ASEAN và Mỹ sẽ tiếp tục được củng cố và tăng cường trong tương lai. Hai bên đang cùng nỗ lực để nâng mối quan hệ này lên tầm cao mới, tầm của đối tác chiến lược vì lợi ích của cả hai bên cũng như hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực cũng như thế giới. Có thể nói quan hệ giữa Mỹ và ASEAN đã có bước chuyển lớn khi Tổng thống Barack Obama lên cầm quyền. Khác với chính quyền tiền nhiệm vốn bị níu chân trong hai cuộc chiến Iraq và Afghanistan cũng như sa đà vào vấn đề Trung Đông, chính quyền Obama đã tuyên bố dành mối ưu tiên thích đáng cho châu Á-Thái Bình Dương. Chỉ trong thời gian ngắn sau khi nhậm chức, Tổng thống Obama đã cử nhiều quan chức cấp cao như Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng công du nhiều nước ASEAN nhằm thắt chặt mối quan hệ với các quốc gia trong khu vực. Bản thân Tổng thống Obama cũng tuyên bố ông muốn trở thành "Tổng thống Thái Bình Dương đầu tiên" của nước Mỹ. Mối quan tâm của chính quyền Obama đã được triển khai trên thực tế bằng Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN đầu tiên tháng 11 năm ngoái. Bên cạnh điều chỉnh chính sách đối ngoại của chính quyền Obama cũng phải nói tới sức hút của ASEAN đối với Mỹ. Với sự khẳng định vai trò ngày càng lớn mạnh của mình, ASEAN đã trở thành một đối tác chủ chốt trong chính sách của Mỹ ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương. ASEAN hiện là đối tác thương mại lớn thứ tư của Mỹ trên thế giới, trao đổi thương mại tăng mạnh từ 161 tỷ USD năm 2006 lên trên 200 tỷ USD năm 2010. ASEAN cũng là thị trường lớn thứ 4 toàn cầu, thu hút trên 150 tỷ USD đầu tư của Mỹ, gấp 3 lần so với Trung Quốc. Phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-ASEAN lần thứ hai, Tổng thống Obama một lần nữa cho rằng ASEAN đang ngày càng đóng vai trò lãnh đạo trong khu vực cũng như có tiềm năng trở thành một lực lượng hết sức tích cực trong các vấn đề toàn cầu. Ông khẳng định Mỹ mong muốn tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện với ASEAN. Trên cương vị Chủ tịch ASEAN, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đề nghị hai bên đẩy mạnh hơn nữa quan hệ hợp tác ASEAN-Mỹ theo hướng toàn diện và thực chất hơn. Trong đó hợp tác kinh tế-thương mại cần được xác định là một trong những lĩnh vực ưu tiên.