Sóng ngầm

Chiến thắng lớn và bất ngờ trong cuộc bầu cử Quốc hội vừa qua giúp ông Macron và đảng Nền Cộng hòa Tiến bước (LREM) của ông lên kế hoạch thúc đẩy nền chính trị đất nước. Ưu tiên lập pháp đầu tiên của ông là thông qua các quy tắc mới về đạo đức cho các nghị sĩ được bầu. Đó là nhằm mục đích hạn chế các hành vi tham nhũng đã làm xói mòn niềm tin của người dân vào 2 đảng truyền thống lâu đời của Pháp là đảng Xã hội và đảng Những người Cộng hòa - hiện đang ở trong vùng hoang dã chính trị sau cuộc bầu cử vừa qua.

Những cải cách của ông Macron bao gồm việc tạo ra một ngân hàng công để tài trợ cho các đảng chính trị và yêu cầu các nghị sĩ báo cáo chi phí rõ ràng. Ngoài ra, bất kỳ nghị sĩ nào bị buộc tội gian lận hoặc tham nhũng sẽ bị cấm không được giữ chức vụ trong 10 năm. Ông cũng tìm cách cấm các nghị sĩ tuyển dụng các thành viên trong gia đình. Trong Quốc hội trước đây, khoảng 1/6 số nghị sĩ tuyển dụng các thành viên gia đình.

Những quy tắc này sẽ “đạo đức hóa” cuộc sống chính trị, điều cần thiết ở một đất nước mà các cựu thủ tướng và nhiều nhà lãnh đạo khác đã bị kết án về tham nhũng hoặc tỏ thái độ khinh thị đối với người dân. Nhiều nước khác như Brazil và Ấn Độ, cũng đang ở trong tình trạng chống tham nhũng mạnh mẽ, nhưng những nỗ lực của ông Macron ở Pháp đáng để theo dõi vì 3 lý do.

Thứ nhất, bất chấp hình ảnh về sự trung thực và hứa hẹn nắm quyền “sạch sẽ”, Tổng thống Macron đã vấp ngã. 4 trong số các bộ trưởng nội các của ông, tất cả từ đảng khác, đã phải từ chức sau khi bị điều tra vì cáo buộc về hành vi phi đạo đức. Sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử phần lớn nhờ cam kết chống tham nhũng, ông Macron buộc phải để họ đi. Hệ thống cũ của Pháp về một tầng lớp chính trị được ưu tiên giờ đây đã chống lại những yêu cầu về bình đẳng trước pháp luật.

Thứ hai, tạo ra một nền văn hóa đạo đức trong chính trị là điều cần thiết cho ông Macron vượt qua những cải cách kinh tế đã đề xuất, chẳng hạn như nới lỏng các quy tắc về việc sa thải nhân công. Nếu người dân có thể tin tưởng chính phủ của Tổng thống Macron không tham nhũng, họ có thể dễ dàng chấp nhận những thay đổi cần thiết để thúc đẩy thay đổi và giảm tỷ lệ thất nghiệp. Và cuối cùng, trong khi ông Macron đưa ra những lý do thực tiễn cho các quy tắc đạo đức mới, chính bản thân ông mang lại niềm tin đó.

Những cải cách về đạo đức của ông Macron dự kiến sẽ được thông qua. Đảng của ông nắm giữ thế đa số Quốc hội và hơn một nửa thành viên mới này chưa bao giờ tham gia chính trị. Vào thời điểm mà cả nền chính trị Anh và Mỹ đang trải qua những bất trắc, Pháp có thể tự chứng minh họ là một ví dụ rõ ràng về một văn hóa chính trị mới.

THANH VĂN