Sơn La: Dấu hiệu lợi ích nhóm trong vụ thu hồi mỏ vượt thẩm quyền trái luật

CV số2208/ĐCKS- KS: UBND Tỉnh Sơn La đã lựa chọm cho phép Cty Cơ điện lập dự án

Mãi hát bài “Sao chưa thấy hồi âm”!

Với sự tham mưu kiểu “giăng bẫy” doanh nghiệp của Sở TN&MT Tỉnh Sơn La đã gây chậm trễ cho quá trình xin cấp phép của Công ty CP Cơ Điện Việt Nam, đẩy Cty này đặt bước chân đầu tiên vào “xa lộ” chờ đợi chính thức từ năm 2011.

Kể từ thời điểm đó, gần 2 năm sau, hàng loạt công văn đã được gửi đi, với rất nhiều nỗ lực chờ đợi, làm việc, xúc tiến về nghiệp vụ với các sở, ban, ngành liên quan của Công ty Cơ Điện và… Sau những nỗ lực không biết mệt mỏi của phía Cty Cơ điện Việt Nam, ngày 24/9/2013 Tổng cục địa chất và khoáng sản (Bộ TN&MT) tiếp tục ra văn bản số 2208//DCKS –KS gửi UBND Tỉnh Sơn La hướng dẫn về việc cấp phép hoạt động khoáng sản đối với điểm mỏ thạch anh bản Phiêng Ban A.

Tại phần hướng dẫn mục 2 nêu rõ: UBND Tỉnh Sơn La đã lựa chon, cho phép Công ty CP. Cơ điện Việt Nam lập dự án thăm dò, khai thác chế biến thạch anh tại khu vực Phiêng ban A.

Ngày 20/1/2014 trong tờ trình số 35/Ttr- STNMT của Sở TNMT Tỉnh Sơn La ở mục 4, gạnh đầu dòng thứ 4 nêu rõ: “Khu vực mỏ đá thạch anh Phiêng Ban A đã được Bộ Tài Nguyên và Môi trường phê duyệt, công bố là khu vực có khoáng sản phân tán nhỏ lẻ theo quyết định số 1236/QĐ-BTNMT ngày 25/7/2013, là cơ sở pháp lý để UBND Tỉnh Sơn La xem xét cấp phép hoạt động khoáng sản cho Công ty CP Cơ điện Việt Nam theo quy định của Luật khoáng sản năm 2010”.

Tờ trình số 35/ ttr STNMT: Cơ sở pháp lý để UBND Tỉnh Sơn La xem xét cấp phép hoạt động khoáng sản cho Công ty CP Cơ điện

Tờ trình này đề nghị Thường trực UBND tỉnh báo cáo Ban cán sự đảng UBND tỉnh xin ý kiến của Ban Thường Vụ tỉnh ủy cho chủ trương cấp giấy phép thăm dò, khai thác mỏ đá thạch anh bản Phiêng Ban A, xã Phiêng Ban, huyện Bắc Yên. Nhưng, phía lãnh đạo tỉnh không có hồi âm và không có giải thích gì cho phía doanh nghiệp.

Không có gì khác hơn là chờ đợi, cho đến tháng 2/2015 khi điểm mỏ thạch anh bản Phiêng Ban A, xã Phiêng Ban, huyện Bắc Yên được UBND tỉnh Sơn La điều chỉnh, bổ sung vào Quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản đến năm 2020, tầm nhìn đến 2025 trên địa bàn tỉnh tại Quyết định số 419/QĐ-UBND ngày 13/02/2015.

Có được thông tin này, ngay lập tức ngày 17/03/2015 Công ty Cơ Điện đã có văn bản 255/CĐVN gửi UBND Tỉnh Sơn La tiếp tục xin cấp phép thăm dò cho dự án này.

Ngày 14.4.2015 Bộ TN&MT có cv số 1265/ BTNMT-TTr do Chánh thanh tra Lê Quốc Trung ký nêu rõ những cơ sở pháp lý để và “Đề nghị Quý Ủy ban chỉ đạo giải quyết đề nghị cấp phép Giấy thăm dò mỏ đá Thạch Anh cho Công ty Cổ phần Cơ điện theo quy định của pháp luật.”

Cv số 1265/ BTNMT-TTr: Đề nghị UBND Tỉnh Sơn La chỉ đạo giải quyết đề nghị cấp phép Giấy thăm dò mỏ đá Thạch Anh cho Cty Cơ điện

Trong quá trình thực hiện dự án của Cty Cơ điện Việt Nam là rất đặc thù khi phải trải qua nhiều giai đoạn chuyển tiếp giữa luật khoáng sản cũ, mới và viêc điều chỉnh các qui định nhằm thực hiện luật của các cơ quan chức năng. Trong suốt quá trình đó, Cty Cơ điện vẫn nghiêm túc thực hiện đúng và đầy đủ các bước cần thiết với tư cách chủ đầu tư dự án cùng với sự kiên trì chờ đợi sự chỉ đạo của Tỉnh Sơn La.

Nhưng, tỉnh Sơn La vẫn “bặt vô âm tín”, “bàng quang tự thủ” khiến doanh nghiệp lại mãi hát tiếp bài “Sao chưa thấy hồi âm”!

Thu hồi mỏ vượt thẩm quyền trái luật

Sau hơn 4 năm chẳng “ỏ ê” gì, đùng một phát, ngày 30.10.2015 UBND tỉnh Sơn La ra quyết định số 2625 về việc Thu hồi quyết định giao cho Cty Cơ điện làm chủ đầu tư lập Dự án khảo sát, thăm dò, quy hoạch mỏ thạch anh nói trên vì công ty này đã vi phạm Luật Khoáng sản ở một dự án khác?!

Để tạo sức nặng cho quyết định thu hồi mỏ của mình, chính quyền Tỉnh Sơn La đã viện dẫn cả Nghị quyết số 82 của Chính phủ (ngày 6.12.2012) và cả Nghị quyết của Đảng về chống tham nhũng…Nhưng, trong cả 2 nghị quyết mà Tỉnh Sơn La viện dẫn không hề thấy một dòng nào cho phép kiểu “Quýt làm cam chịu” - thu hồi dự án A của chủ đầu tư vì sai phạm ở dự án B!?

Bản thân việc ra quyết định thu hồi mỏ ở một dự án khác của cty Cơ điện của Tỉnh Sơn La cũng sai mà sau hơn 2 năm cũng đã phải ra quyết định thu hồi quyết định trên (chúng tôi sẽ đề cập ở phần tiếp theo)
Việc thu hồi QĐ số 1446/QĐ-UBND là không đúng với quy định của luật khoáng sản, chỉ thị 02/CT-TTg ngày 9/01/2012 của Thủ Tướng chính phủ về việc tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động khai thác, thăm dò, chế biến, sử dụng và xuất khẩu khoáng sản và vượt thẩm quyền

Trước đó, ngày 26/10/2010 Văn phòng Chính phủ đã có văn bản số 7658/VPCP-KTN chấp thuận đề nghị của UBND Tỉnh Sơn La và đề nghị các cơ quan hữu quan xem xét cấp phép thăm dò mỏ đá thạch anh cho Cty Cơ điện.

Văn phòng Chính phủ đề nghị UBND Tỉnh Sơn La cấp phép theo luật định

Tiếp đó, ngày 9/10/2015 Văn phòng chính phủ có phiếu chuyển số 673/PC- VPCP gửi UBND Tỉnh Sơn La, trong văn bản nêu rõ: Văn phòng chính phủ chuyển văn bản nêu trên ( công văn số 189/CDVN-KS của Cty Cơ điện) đến UBND Tỉnh Sơn La thực hiện cấp phép thăm dò, khai thác mỏ đá thạch anh……. Và trường hợp vượt thẩm quyền báo cáo Thủ tướng chính phủ.

Ngoài ra, lý do và căn cứ đưa ra quyết định thu hồi không có căn cứ thỏa đáng, bất công bằng, đối với doanh nghiệp, mục đích thu hồi quyết định giao chủ đầu tư của Công ty CP cơ điện để giao mới cho Cty Trung Hưng là có dấu hiệu tiếp tay chạy dự án và không minh bạch.

Lợi ích nhóm?

Cty Cơ điện đã được UBND tỉnh ra quyết định số 1446 (ngày 22.6.2011) là chủ đầu tư lập Dự án thạch anh, nhưng sau đó, dù đã được các bộ, ngành, sở liên quan đồng ý và cả sự chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ nhưng tỉnh vẫn không cấp Giấy phép thăm dò, khai thác mỏ đá thạch anh cho Cty Cơ điện.

Vậy mà, chỉ sau 4 ngày ra quyết định thu hồi mỏ của Cty Cơ điện, UBND tỉnh Sơn La đã ra ngay văn bản số 3398/ UBND-KTN giao Cty Trung Hưng làm chủ đầu tư thăm dò, khai thác diểm mỏ thạch anh trên

2 Quyết định thu hồi và cấp mới chỉ trong 4 ngày

Việc Cty Trung Hưng “đánh chiếm” mỏ của Cty Cơ điện có sự “hết sức tạo điều kiện” của chính quyền Tỉnh Sơn La. Cụ thể, ngày 15.3.2015, Cty Trung Hưng có tờ trình đề nghị làm chủ đầu tư thực hiện dự án thăm dò, khai thác mỏ thạch anh nêu trên, thì chỉ 10 ngày sau (ngày 25.3), UBND tỉnh đã có công văn số 601 để giao Sở TN&MT chủ trì xem xét năng lực của các đơn vị thăm dò, khai thác. Nhiệm vụ được giao là hoàn thành trước 12.4.

Để dọn đường cho Cty Trung Hưng “đánh chiếm” mỏ của Cty Cơ điện, ngay lập tức ngày 25.4.2015 Tỉnh Sơn La lại có công văn số 990 được đóng dấu KHẨN gửi các sở liên quan yêu cầu “nêu rõ những vi phạm liên quan đến khoáng sản…” của Cty Cơ điện. Kết quả là, sau đó tỉnh ra quyết định thu hồi Dự án thạch anh là do Cty Cơ điện đã vi phạm Luật Khoáng sản ở một dự án khác

Dấu hiệu lợi ích nhóm được thể hiện rất rõ trong chiến lược thần tốc “đánh chiếm” mỏ của Cty Cơ điện khi ngày 25.3.2015, Tỉnh mới có công văn số 601 để các sở liên quan xem xét năng lực của các đơn vị xin thăm dò, khai thác thì cũng trong ngày 25, Sở TN&MT đã có công văn số 288 gửi một số sở, ngành liên quan để xin ý kiến đề nghị UBND tỉnh ban hành văn bản đồng ý cho Cty Trung Hưng được thăm dò, đánh giá trữ lượng khoáng sản….

Trả lời công văn 288 của Sở TN&MT ngày 30.3.2015 Sở Công thương có công văn số 240 nêu rõ: Cty Cơ điện là đơn vị đã được UBND tỉnh giao là chủ đầu tư lập Dự án thạch anh, họ đã triển khai một số nội dung và có nhiều văn bản trình các cơ quan quản lý nhà nước và đã nộp hồ sơ xin thăm dò nhưng chưa được nhận do điểm mỏ này chưa có trong quy hoạch.

Do đó, để có cơ sở thu hồi quyết định này, sở TN&MT cần xem xét kỹ, phân tích rõ lý do và giải thích thỏa đáng với Cty Cơ điện.

Với Cty Trung Hưng là đơn vị được đề nghị cấp, công văn của Sở Công thương đã chỉ ra một số điểm bất cập như không có hồ sơ đầy đủ kèm theo nên không có cơ sở để tham mưu lựa chọn. Không chỉ vậy, Sở Công thương còn yêu cầu làm rõ một số giấy tờ của Cty Trung Hưng. Cụ thể là, làm rõ tính pháp lý, giá trị Hợp đồng kinh tế số 08/2013; Hợp đồng chuyển nhượng thăm dò mỏ đá thạch anh với Cty CP Mông Sơn. Lý do, theo Luật Khoáng sản, việc chuyển nhượng này phải được Bộ TN&MT chấp thuận; được cấp Giấy phép thăm dò mới. Đề nghị Cty này bổ xung giấy phép.

Vậy mà, không hiểu “áp lực” nào lớn đến thế mà các cơ quan của Tỉnh Sơn La lại “thần tốc” ra những văn bản trên mà quên mất ở thời điểm này, Cty Cơ điện vẫn đang là chủ đầu tư lập Dự án thạch anh ở đây?!

Việc dự án đang có chủ, Tỉnh lại yêu cầu sở TN&MT làm tờ trình để cấp cho một đơn vị khác là vi phạm pháp luật.

Sự việc Cty Cổ phần cơ điện Việt Nam (Cty Cơ điện) bị Tỉnh Sơn La “lấy” lại dự án của mình để giao cho đơn vị khác thì cách làm việc này cũng không khác mấy so với cách tỉnh Sơn La đã “ra tay” với Cty Thành Long và công ty Fico mà trước đó một số cơ quan báo chí đã đăng tải bài “Có dấu hiệu rõ của nhóm lợi ích” và “Vì sao ông Bùi Đức Hải không giao dự án cho Cty Fico?”.

Sự việc này một lần nữa củng cố thêm những nghi vấn về dấu hiệu nhóm lợi ích trên địa bàn Tỉnh Sơn La.

Bài tiếp: Sơn La không minh bạch, Chính phủ giao Bộ tài nguyên và Môi trường chủ trì vụ thu hồi mỏ vượt thẩm quyền, trái luật?

Huy Nguyễn