Sắn Tây Nguyên mất mùa, mất cả giá

Nhiều nông dân tại Đăk Lăk đau đầu vì sắn mất mùa, mất giá

Năm nay Tây Nguyên chịu sự tác động của cơn đại hạn nghiêm trọng nhất trong 20 năm. Khô hạn, thiếu nước tưới làm cho năng suất cây sắn ở các tỉnh Đăk Lăk, Gia Lai, Đăk Nông… giảm từ 35 - 40% so với niên vụ trước.

Tại Đăk Lăk, sắn được trồng tại Ea Sup, Buôn Đôn, Krông Bông, Cư M’gar, Ea Kar, Krông Pắk…Trong đó huyện Ea Súp có diện tích sắn lớn nhất tỉnh với 5.615 ha. Năm trước, thời tiết thuận lợi, mỗi ha sắn cho 30 tấn củ tươi, còn năm nay chỉ còn 16 - 17 tấn/ha, có nơi 10 - 11 tấn/ha.

Chị Lê Thị Duyên xã Ea Lê, huyện Ea Súp cho biết: “Năm nay vợ chồng tôi thuê đất trồng được 1 ha sắn, như những năm trước trung bình cho 30 - 31 tấn củ tươi, nhưng năm nay năng suất giảm mạnh, may ra chỉ đạt 17 tấn là cao.

Sắn là cây trồng thích nghi với điều kiện bán khô hạn, cần độ ẩm chủ yếu trong quá trình trồng, sau khi cây sắn đã phát triển thì có thể chịu được hạn. Tuy nhiên, năm nay ở Tây Nguyên hạn nặng, lại kéo dài nên cây sắn cũng bị ảnh hưởng lớn”.

Nhiều nông dân tại Đăk Lăk đau đầu vì sắn mất mùa, mất giá

Không chỉ năng suất, sản lượng sắn giảm mà giá sắn cũng bi đát. Điều này khiến người trồng sắn thêm đau đầu. Nếu đầu vụ, giá sắn tươi từ 1.200 - 1.500 đồng/kg thì nay chỉ còn 600 - 700 đồng/kg. Theo các hộ dân, mỗi kg sắn sau khi trừ tiền xe và tiền công nhổ chỉ còn khoảng 300 - 350 đồng.

Ông Lê Bá Hùng ở xã Ea Nuôl, huyện Buôn Đôn cho biết: “Năm ngoái sắn được mùa nhưng giá sắn tạm được thì tôi trồng có 2 sào, năm nay sắn vừa mất mùa vừa mất giá thì tôi lại trồng tới 5 sào… Nhà nào có rẫy gần đường giao thông còn dễ bán, chứ cách xa như nhà tôi sắn rất khó tiêu thụ. Thương lái trả thấp, tôi đành đem sắn xắt lát phơi khô cất trữ, chờ giá nhích lên 1 chút nữa mới”.

Còn chị Bùi Thị Liên xã Ea Kênh, huyện Krông Păk tâm sự: “Năm nay giá sắn thấp quá, người bán nhiều hơn người mua nên sắn tươi ế ẩm. Hầu hết bà con phải thái lát sắn, phơi khô. Riêng tôi trồng 1ha sắn nhưng mới bán được 1 tấn sắn tươi. Năng suất giảm, giá sắn lại thấp thì nông dân chúng tôi chỉ có nước thua lỗ”.

Nhiều nông dân tại Đăk Lăk đau đầu vì sắn mất mùa, mất giá

Bà Lê Thị Vân chủ đại lý thu mua sắn tại xã Ea Wen, huyện Buôn Đôn cho biết trước đây, việc nhập sắn cho các công ty khá dễ, đưa sắn đến bao nhiêu họ nhận bấy nhiêu, nhưng nay họ chọn lựa, phân loại kỹ lắm, đưa đến họ còn không muốn mua. Bên cạnh đó chi phí vận chuyển cao…

Đầu ra của hầu hết các đơn vị sản xuất tinh bột sắn trên địa bàn đang rất chậm, kéo theo công suất hoạt động của các nhà máy chế biến sắn giảm. Bởi sản phẩm làm ra phụ thuộc lớn vào thị trường, nếu lượng sản phẩm tồn dư nhiều thì nhà máy phải ngừng hoạt động để giải quyết đầu ra.

Ở Tây Nguyên, so với các loại cây trồng khác, sắn có lợi thế vượt trội bởi ngắn ngày, có thể canh tác trên các địa hình dốc, tầng canh tác mỏng, không phù hợp các loại cây trồng khác. Sắn cũng là cây trồng không đòi hỏi kỹ thuật canh tác cao, chi phí đầu tư thấp, phù hợp với trình độ canh tác của các hộ đồng bào dân tộc.

Sản phẩm sắn có đầu ra đa dạng, với củ tươi được bán cho các nhà máy chế biến tinh bột sắn, sắn lát dùng xuất khẩu hoặc bán các nhà máy thức ăn chăn nuôi, các nhà máy chế biến cồn…

Tuy nhiên, các cơ chế chính sách có liên quan đến quản lý sản xuất, chế biến, xuất khẩu sắn vẫn còn hạn chế. Sản xuất sắn mang tính tự phát, chủ yếu chạy theo nhu cầu thị trường và từ đó bà con ồ ạt chuyển đổi rừng, nương rẫy cũ và diện tích các loại cây trồng khác sang trồng sắn dẫn đến mất cân đối cung - cầu.