Săm soi khu trục hạm tên lửa đầu tiên của Liên Xô

Ngày 30/6/1960, Hạm đội biển Bắc chính thức biên chế tàu khu trục Gremyashchiy - đây là chiếc đầu tiên thuộc thế hệ khu trục hạm tên lửa đầu tiên của Hải quân Liên Xô. Chúng được định danh thiết kế là Project 57A Grevny, NATO gọi là lớp Kanin.

Chương trình đóng tàu khu trục Project 57A hoàn thành bản vẽ thiết kế năm 1956, khởi đóng chiếc đầu tiên vào ngày 25/2/1958. Trong giai đoạn từ 1957-1960, Hải quân Liên Xô đã đóng "thần tốc" 8 chiếc, và biên chế chiếc cuối cùng vào ngày 6/2/1961. Toàn bộ các tàu này được loại bỏ hoàn toàn trong giai đoạn cuối 1980 – đầu 1990.

Khu trục hạm tên lửa đầu tiên của Liên Xô được thiết kế cho vai trò tiêu diệt các mục tiêu tàu mặt nước trên biển, tàu ngầm và các mục tiêu ven bờ biển. Tàu khu trục có lượng giãn nước tiêu chuẩn 3.500 tấn, toàn tải lên tới 4.192 tấn. Thời đó tính tự động hóa vẫn chưa cao, nên không lạ khi thủy thủ đoàn vận hành tàu lên tới 320 người.

Thay vì sử dụng động cơ diesel, người Liên Xô từ khi đó đã chọn công nghệ đẩy hơi nước với 4 nồi hơi cùng hai trục tuốc bin khí. Tuy sản sinh ra năng lượng rất khỏe nhưng con tàu hoạt động ở đâu thì mang theo “đám khói đen kịt” trên đầu ở đó. Con tàu đạt tốc độ tối đa tới 34,5 hải lý/h.

Tàu khu trục tên lửa dẫn đường Project 57A được trang bị hệ thống vũ khí trang bị rất hiện đại vào thời điểm bấy giờ, với những vũ khí mơ ước: tên lửa hành trình chống hạm; pháo phòng không tự động; bom phản lực chống ngầm; ngư lôi và cả trực thăng chống ngầm.

Tàu khu trục tên lửa đầu tiên của Liên Xô được thiết kế với hai bệ phóng SM-59 đặt trong hangar bọc thép, với 12 đạn tên lửa hành trình chống hạm KSShch (hay gọi là P-1 hoặc Strelka hoặc NATO gọi là SS-N-1 Scrubber).

Tên lửa hành trình chống hạm đầu tiên của Liên Xô dài 7,6m, sải cánh 4,6m, nặng tới 3,1 tấn, đạt tầm bắn 40km với động cơ nhiên liệu rắn. Tuy dùng hệ dẫn đường quán tính thiếu tính chính xác nhưng loại tên lửa này sử dụng đầu đạn hạt nhân.

Thời điểm ra đời, tên lửa phòng không trên hạm vẫn đang được phát triển nên Project 57A ra đời chỉ được trang bị các hệ thống pháo phòng không dày đặc để hộ vệ tàu trước máy bay ném bom siêu âm của Hải quân Mỹ. Cụ thể, trên tàu được trang bị tới 4 bệ pháo ZIF-75.

Mỗi bệ pháo ZIF-75 trang bị cụm 4 nòng pháo 57mm đủ khả năng tạo ra mật độ hỏa lực dày đặc.

ZIF-75 4 nòng cỡ 57mm đạt tốc độ bắn khoảng 100 phát/phút, tầm bắn tối đa theo đạn đạo tới 8,42km, tầm bắn đạn tự hủy 6,95km.

Về khả năng chóng ngầm, Project 57A khá mạnh khi được trang bị 6 ống phóng ngư lôi 533mm…

…trực thăng chống ngầm Ka-15 hoặc Ka-25 sau này.

Bệ phóng bom chống ngầm RBU-2500 với 16 ống phóng, bắn ra những quả bom phản lực cỡ 212mm đi xa 500-2.500m.

Hoàng Lê