Quốc hội bàn cách "chặn" doanh nghiệp lỗ giả

Chiều 12/6, Quốc hội làm việc tại hội trường để thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quản lý thuế.

Luật quản lý thuế hiện hành được Quốc hội thông qua vào tháng 11/2006, có hiệu lực từ ngày 1/7/2007. Nội dung Chính phủ trình sửa đổi lần này tập trung vào nhóm vấn đề đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế; vấn đề phục vụ cho mục tiêu cải cách và hiện đại hóa hội nhập và vấn đề nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế.

Phát biểu tại hội trường, một số đại biểu cho rằng, dự thảo luật sửa đổi 33 điều, khoản nhưng có tới 12 điều, khoản giao cho Chính phủ là chưa chặt chẽ, giao cho Chính phủ hướng dẫn là chưa hợp lý.

Do vậy, các đại biểu đề nghị cần cụ thể hóa tối đa những nội dung cần sửa đổi, bổ sung vào luật để tăng tính minh bạch, công khai và thuận lợi cho công tác quản lý thu, rà soát nội dung về quyền và nghĩa vụ của công dân, của người nộp thuế, người thu thuế. Chỉ giao cho Chính phủ hướng dẫn những vấn đề thuộc về biện pháp điều hành, quản lý của Chính phủ vì đây là luật hành thu chứ không phải luật chính sách thu.

“Việc giao cho Chính phủ quy định văn bản dưới luật, một số nội dung quan trọng của dự thảo luật như quản lý rủi ro, cơ chế thỏa thuận trước về giá tính thuế là chưa hợp lý và chưa đảm bảo được tính chặt chẽ của luật. Vì vậy, bên cạnh việc rà soát luật hóa tối đa các nội dung hiện đang được quy định tại văn bản dưới luật, đề nghị Ban soạn thảo quy định cụ thể hơn trong luật sửa đổi.” đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) nói.

Đồng quan điểm này, đại biểu Trần Quang Chiểu (Nam Định) phân tích: “Luật hiện hành đã có 19 vấn đề giao cho Chính phủ và Bộ tài chính hướng dẫn thi hành. Dự thảo trình lần này, Chính phủ sửa đổi 33 điều thì có 12 nội dung giao cho Chính phủ và Bộ tài chính hướng dẫn thi hành. Như vậy trong 120 điều của Luật quản lý thuế thì có tới trên 30 nội dung giao cho Chính phủ hoặc Bộ tài chính hướng dẫn thi hành… Đây là điều mà Quốc hội cũng như người nộp thuế rất băn khoăn về tính cụ thể, tính minh bạch của luật khi thực hiện.”

“Bịt khe hở” trốn thuế

Một trong những vấn đề được khá nhiều đại biểu quan tâm, đó là tình trạng trốn thuế của các doanh nghiệp.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang), hiện nay tình trạng nhiều doanh nghiệp cố tình hạch toán lỗ, thậm chí doanh nghiệp kê khai lỗ nhiều năm nhưng vẫn tiếp tục mở rộng sản xuất kinh doanh do doanh nghiệp thực hiện chuyển giá giữa các bên có quan hệ liên doanh, liên kết giữa công ty mẹ ở nước ngoài và công ty con tại Việt Nam hoặc giữa các doanh nghiệp với nhau diễn ra phổ biến. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành chưa có quy định để ngăn chặn dẫn đến tạo khe hở để các doanh nghiệp lợi dụng trốn thuế gây thất thu cho ngân sách nhà nước.

“Nội dung trong dự thảo còn quá chung chung, chưa thể hiện rõ những vấn đề trọng tâm liên quan đến cơ chế thỏa thuận trước về phương pháp xác định giá tính thuế như điều kiện, phạm vi, nguyên tắc, các trường hợp cụ thể áp dụng cho cơ chế này, nội dung thực hiện, chế tài xử phạt v.v..... Đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục rà soát bổ sung” - đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé nói.

Đại biểu tỉnh Kiên Giang cũng đề nghị, đối với việc chậm nộp tiền thuế, dự thảo luật cần sửa đổi theo hướng quy định mức phạt dựa trên tần suất, tính chất của hành vi vi phạm, nghĩa là cố tình vi phạm hoặc vi phạm tái diễn nhiều lần, mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm nhằm đảm bảo tính công bằng.

Trong khi đó, đại biểu Thân Đức Nam (TP Đà Nẵng) đánh giá, công tác kiểm tra, thanh tra đối với doanh nghiệp tự khai, tự nộp thuế hiện nay còn rất thấp, hàng năm mới kiểm tra được khoảng 20% doanh nghiệp tự khai và tự nộp, trong khi đó còn tới 70% doanh nghiệp tự khai và tự nộp, do đó, việc kiểm tra, thanh tra có thể dẫn đến tình trạng gian lận thuế.

Đại biểu Đỗ Hữu Lân (Long An) phát biểu tại hội trường chiều 12/6

Làm rõ tác hại của chuyển giá ở Việt Nam

Quan tâm đến hiện tượng chuyển giá của các doanh nghiệp trong và ngoài nước, đại biểu Đỗ Hữu Lân (Long An) nhận định, hình thức chuyển giá đang làm thất thu một nguồn thu đáng kể cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, do chưa quy định cụ thể chuyển giá là hành vi trốn thuế, gian lận thuế nên thời gian qua, cơ quan quản lý thuế gặp nhiều khó khăn trong công tác xử lý phát hiện. Đại biểu tỉnh Long An đề nghị cần qui định bổ sung cụ thể hành vi chuyển giá là hành vi trốn thuế, gian lận thuế.

Đồng quan điểm này, đại biểu Nguyễn Văn Phúc (Hà Tĩnh) cho rằng, Bộ tài chính và Chính phủ cần phải trình rõ hơn về vấn đề chuyển giá.

“Vấn đề chuyển giá đã được nêu tại rất nhiều kỳ họp của Quốc hội từ các nhiệm kỳ trước, đại biểu Trần Du Lịch nhiều lần nêu vấn đề này. Tuy nhiên, trong Tờ trình của Chính phủ cũng như báo cáo thẩm tra, chúng tôi nghĩ phải làm rõ hơn những tác hại thực trạng chuyển giá ở Việt Nam ta như thế nào, tác hại của việc chuyển giá ra sao”.

Đại biểu tỉnh Hà Tĩnh dẫn chứng, chỉ trong năm 2011, ngành thuế kiểm tra đã xử lý giảm lỗ khoảng 6.617 tỷ và truy thu thuế phạt khoảng 1.700 tỷ đồng xuất phát từ dấu hiệu chuyển giá.

“Lãnh đạo Bộ Tài chính cũng nói, nếu kiểm tra toàn bộ thì có thể phát hiện để truy thu hàng chục ngàn tỷ đồng. Đó là chưa kể chuyển giá còn gây tác hại là gây nên lạm phát, gây nên mất cân đối về cán cân thương mại, làm méo mó thị trường, cạnh tranh không lành mạnh. Chuyển giá hiện nay là một hiện tượng gây hại lớn đối với nền kinh tế của nước ta, tuy nhiên trong Tờ trình và trong các báo cáo thẩm tra chưa làm rõ. Tôi đề nghị cần bổ sung điểm này.” - đại biểu tỉnh Hà Tĩnh nói.

Kết thúc phiên thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, đây là dự thảo luật lần đầu tiên được trình ra Quốc hội xin ý kiến, do vậy, trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo tiếp thu để hoàn chỉnh dự thảo luật và sẽ có báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý ra Quốc hội tiếp tục xin ý kiến lần hai tại kỳ họp tới.

Xuân Hưng