Quảng Bình: Nạn khai thác cát tràn lan 'bức tử' sông Dinh

2 km sông có 6 điểm khai thác cát

Sông Dinh nhỏ như cái lạch nằm len lỏi giữa diện tích lớn đất nông nghiệp của xã Nam Trạch (huyện Bố Trạch, Quảng Bình). Nó nhỏ đến mức, nếu nhìn từ trên cao xuống trông chỉ giống như một con rắn nằm ngoằn ngoèo giữa một sa mạc cát rộng lớn. Nhỏ là thế, nhưng con sông này đang phải gánh chịu sự “tàn phá” vô cùng lớn.

Chỉ trên một khúc sông dài chừng khoảng hơn 2km mà có đến 4 mỏ cát được cấp phép hoạt động khai thác ngày đêm. Có lẽ không một con sông nào nhỏ bé mà lại có mật độ mỏ khai thác cát dày đặc như ở sông Dinh. Đó là còn chưa kể đến còn 2 mỏ đã có quyết định thăm dò, đang trong quá trình thẩm định hồ sơ nằm ở “phòng chờ” để được cấp. Và tất nhiên, có mỏ trong thời gian chờ đó lâu quá “nóng ruột” nên ngang nhiên hoạt động tạm thời trước khi được cấp mỏ.

Hoạt động khai thác cát rầm rộ trên sông Dinh

Trao đổi với chúng tôi, ông Đỗ Mạnh Tài – Trưởng phòng TN&MT huyện Bố Trạch cho biết, trên khúc sông Dinh chạy qua xã Nam Trạch tính đến thời điểm hiện tại bây giờ có 4 mỏ đã được cấp phép gồm: Công ty An Trường Sinh (được chuyển nhượng từ Công ty Toàn Gia Phát), Công ty TMDV Thắng Quyết Thắng, Công ty Hiếu Trâm và một mỏ của gia đình hộ tư nhân Nguyễn Văn Học. Ngoài ra còn có 2 mỏ đã có quyết định thăm dò chờ được cấp phép là Công ty TNHH Cát Vàng và Công ty Minh Hòa.

Trước vấn nạn khai thác cát một cách ồ ạt và được sự “hỗ trợ” của các nhà chức trách khi cứ cấp phép tràn làn, thiếu quy hoạch khiến sông Dinh bị thay đổi dòng chảy, môi trường bị ảnh hưởng. Nguy hại hơn, tình trạng hút cát đã gây sạt lở một diện tích đất nông nghiệp không nhỏ ở ven hai bờ sông Dinh.

Ngang nhiên hoạt động khi chưa được cấp phép

Như chúng tôi đã đề cập ở trên, dù đang trong quá trình chờ duyệt hồ sơ để được cấp phép khai thác cát trên sông Dinh nhưng Công ty TNHH Cát Vàng (Cty Cát Vàng) vẫn ngang nhiên hoạt động, khai thác cát một cách rầm rộ, công khai giữa ban ngày. Thậm chí, công trường khai thác ấy nằm ngay gần chân cầu Nam Trạch như muốn thách thức với các cơ quan chức năng. Thế nhưng, theo một số người dân sống xung quanh thì mỏ cát lậu này vẫn hoạt động “bình yên” đã nhiều năm nay.

Sau khi tiếp nhận thông tin và nhiều ngày theo dõi, vừa qua phóng viên đã tiếp cận công trường khai thác cát của Cty Cát Vàng. Tại thời điểm chúng tôi có mặt, có 4 chiếc máy cỡ lớn đang thọc vòi rồng xuống lòng sông chạy hết công suất để hút cát. Trên bãi, có một chiếc xe tải đang “ăn hàng” trực tiếp từ vòi rồng của máy hút cát giữa sông phun trực tiếp lên thùng xe. Cạnh đó còn có một chiếc xe cùng cỡ đang nằmg chờ đến lượt “ăn hàng”.

Hoạt động khai thác cát tràn lan "bức tử" sông Dinh

Cũng trên đoạn sông cách đó không xa, một chiếc máy cùng chủng loại vẫn đang nổ, “vòi rồng” vẫn đang nằm dưới lòng sông để tiếp tục công việc “hút sạch lòng sông, khơi thông dòng chảy” của mình ngay khi chưa được cấp phép hoạt động.

Nhiều cỗ máy hoạt động hết công suất, tiếng máy nổ vang trời với những chiếc vòi rồng đang “quây” khúc sông bán kính chừng 300 mét vuông. Và ngay cạnh đó, những dấu vết của một diện tích đất nông nghiệp bị sạt lở vẫn còn đang mới tinh - ngay cạnh một cỗ máy vẫn đang nổ, “vòi rồng” vẫn đang hút. Thế mà, khi làm việc với chúng tôi ông Trưởng phòng TN&MT Đỗ Mạnh Tài vẫn khẳng định rằng: “Những chỗ sạt lở chúng tôi đã dẹp hết, không cho phép khai thác nữa!”.

Tại sao một công trường khai thác cát trái phép hoạt động rầm rộ, cát tặc lộng hành một cách công khai như chốn không người mà không bị xử lý, vẫn hoạt động đều đặn, yên ổn mấy năm nay? Điều đáng nói, đại công trường cát tặc này nằm ngay cạnh tuyến đường trung tâm lớn nhất xã, cách UBND xã Nam Trạch chỉ vài trăm mét!?

Trần Cường

/**/