Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM Phạm Quốc Hùng: Chặn hàng cấm, hàng lậu từ gốc

Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM Phạm Quốc Hùng. Ảnh: Thu Hòa

Thưa ông, thời gian gần đây, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại gia tăng mạnh tại các cửa khẩu cảng Sài Gòn. Ông nhận định về tình hình này như thế nào?

Từ hình hình thực tế trong những tháng đầu năm 2017 cho thấy, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại trên địa bàn TP.HCM vẫn gia tăng phức tạp. Ngoài chiêu trò nhập nhiều, khai ít; khai sai xuất xứ hàng hóa, mã số hàng hóa, chọn luồng… để gian lận thuế, thủ đoạn mới nổi cộm trong thời gian qua là việc lợi dụng hàng quá cảnh, hàng trung chuyển, chuyển cửa khẩu để vận chuyển hàng cấm, hàng lậu trốn thuế. Ngoài việc lợi dụng làm thủ tục tại Hải quan TP.HCM, các đối tượng còn làm thủ tục hải quan ở các địa phương khác để đưa hàng lậu, hàng cấm qua cửa khẩu cảng TP.HCM. Có những hồ sơ đăng ký tại các tỉnh lân cận, nhưng khi hàng về cảng, Cục Hải quan TP.HCM đã phát hiện nghi vấn, tổ chức khám xét ngay tại cửa khẩu và đã phát hiện vi phạm. Bên cạnh đó, các đối tượng thực hiện nhiều thủ đoạn mới nhằm đối phó với cơ quan quản lý nhà nước, phương thức thủ đoạn buôn lậu luôn được thay đổi. Chẳng hạn, sau khi cơ quan chức năng tập trung kiểm tra kiểm soát, bắt giữ nhiều vụ buôn lậu qua loại hình hàng quá cảnh tại TP.HCM, các đối tượng chuyển hướng mở tờ khai tại các tỉnh lân cận chuyển cửa khẩu đưa về các tỉnh, hay nhập hàng quá cảnh để đưa sang nước thứ ba, nhưng sau đó đưa về lại thị trường nội địa tiêu thụ.

Với tình hình nêu trên, từ đầu năm đến nay công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại ở Hải quan TP.HCM đã thực hiện như thế nào, thưa ông?

Trước thực trạng buôn lậu, gian lận thương mại phức tạp, thủ đoạn tinh vi, Cục Hải quan TP.HCM đã triển khai nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, UBND TP.HCM, chủ động xây dựng các kế hoạch đấu tranh, kiểm soát. Bên cạnh đó, tùy vào tình hình thực tế, đặc thù của từng địa bàn quản lý, các đơn vị hải quan xây dựng chuyên đề, kế hoạch tra, kiểm soát cụ thể, đồng thời phối kết hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn để kiểm tra, bắt giữ ngay từ gốc- tại cửa khẩu nhập.

Trong các kế hoạch đấu tranh, Cục Hải quan TP.HCM đặc biệt quan tâm đến các đối tượng trọng điểm, như: Thường xuyên sửa chữa tờ khai hải quan; thường xuyên khai báo mập mờ trong hồ sơ DN... Đồng thời, lập kế hoạch và chuyên án để phối hợp với cơ quan chức năng nhằm ngăn chặn. Trong 6 tháng đầu năm 2017, Hải quan TP.HCM đã phát hiện 710 vụ việc, phạt tiền hơn 18 tỷ đồng, khởi tố hình sự 14 vụ án liên quan đến buôn lậu, tăng gần gấp đôi so với số vụ khởi tố cả năm 2016; chuyển cơ quan chức năng đề nghị khởi tố 6 vụ việc. Đặc biệt hàng hóa vi phạm bị phát hiện là hàng cấm, như: hàng điện lạnh, điện tử đã qua sử dụng, sản phẩm động vật hoang dã…

Nhiều vụ buôn lậu quy mô lớn, với trị giá hàng hóa bị bắt giữ rất lớn đã bị phát hiện và Cục Hải quan TP.HCM cũng đã khởi tố hình sự nhiều vụ, nhưng vì sao các đối tượng, DN vẫn liều lĩnh đưa hàng lậu, hàng cấm về cảng Sài Gòn? Theo ông, liệu có đường dây, ổ nhóm tổ chức đưa hàng về Việt Nam?

Trong thời gian qua, Cục Hải quan TP.HCM và các lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý nghiêm nhiều vụ vi phạm, trong đó nhiều vụ đã bị khởi tố hình sự. Tuy nhiên, do lợi nhuận cao từ việc buôn lậu, đồng thời TP.HCM luôn là một trong những thị trường tiêu thụ hàng hóa lớn, là trung tâm trung chuyển hàng đi các tỉnh phía Nam và cả nước nên các đối tượng vẫn thường lựa chọn các cửa khẩu thuộc TP.HCM để thực hiện hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng cấm.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý Nhà nước về Hải quan trên địa bàn TP.HCM, Cục Hải quan TP.HCM luôn cảnh giác với các thủ đoạn buôn lậu, gian lận thương mại và chủ động xây dựng các Kế hoạch đấu tranh; quyết tâm không để xảy ra các đường dây ổ nhóm trong địa bàn quản lý của Cục.

Công chức Hải quan Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn KV4 kiểm tra hàng hóa NK . Ảnh: T.H.

Đáng chú ý, trong thời gian qua, mở rộng điều tra xác minh các vụ buôn lậu, Cục Hải quan TP.HCM phát hiện hầu hết các đối tượng dùng giấy giờ giả để thành lập DN "ma" đứng tên nhập khẩu hàng. Cục Hải quan TP.HCM có kiến nghị gì về việc cấp phép thành lập DN hiện nay, thưa ông?

Kẽ hở lớn mà các đối tượng buôn lậu đang lợi dụng hiện nay là thủ tục thành lập DN quá thông thoáng. Các đối tượng đã dùng giấy tờ giả để thành lập DN mà cơ quan cấp phép không hề hay biết. Đáng chú ý, hầu hết DN buôn lậu bị phát hiện trong thời gian qua là DN "ma", giám đốc DN thuê mướn. Qua quá trình mở rộng điều tra, xác minh các DN vi phạm pháp luật hải quan, Cục Hải quan TP.HCM phát hiện phần lớn DN đều mới được thành lập, không hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh; giám đốc DN không hay biết gì về hoạt động của công ty, thậm chí giám đốc DN còn bị bệnh tâm thần đang được điều trị tại bệnh viện, có trường hợp giám đốc bán lẩu cá, là sinh viên đang đi xin việc làm…! Đây là một trong những thủ đoạn hết sức liều lĩnh của các đối tượng để lợi dụng buôn lậu, trốn thuế làm ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh của các DN làm ăn chân chính và đặc biệt là gây thất thu lớn cho ngân sách Nhà nước. Hải quan TP.HCM đã kiến nghị với các cơ quan chức năng có thẩm quyền nghiên cứu rà soát lại các quy định về thủ tục thành lập DN để quản lý tốt các DN tuân thủ các quy định của Nhà nước và ngăn chặn các DN ma lợi dụng để buôn lậu, trốn thuế…

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại đối với hàng kinh doanh, hàng chuyển cửa khẩu, hàng quá cảnh,... những tháng cuối năm 2017, Hải quan TP.HCM sẽ thực hiện nhiệm vụ này như thế nào, thưa ông?

Theo quy luật, trong những tháng cuối năm, đặc biệt là thời điểm trước, trong và sau tết Nguyên đán, lượng hàng hóa XNK, hành khách XNC thường tăng mạnh sẽ kéo theo sự phức tạp về tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa. Chính vì vậy, các đơn vị thuộc Cục Hải quan TP.HCM cần nghiêm túc bám sát quan điểm chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, UBND TP.HCM, Tổng cục Hải quan trong công tác phòng, chống tội phạm; phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại và hàng giả để xây dựng kế hoạch cụ thể triển khai thực hiện, coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, kiên quyết không cho phép có “vùng cấm” trong công tác này.

Trong đó, xây dựng các kế hoạch đấu tranh, chuyên án đảm bảo đánh trúng các đối tượng chủ mưu, cầm đầu; phát hiện, ngăn chặn, bắt giữ, xử lý kịp thời, triệt để hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại, hàng giả trọng địa bàn hoạt động hải quan. Kế hoạch đầu tranh cần phải triển khai đồng bộ, tránh tình trạng đơn vị này kiểm soát chặt, đối tượng chạy sang hoạt động tại địa bàn khác; Tập trung phân tích, đánh giá tình hình, xác định trọng điểm về: địa bàn, tuyến, lĩnh vực, mặt hàng, đối tượng, phương thức, thủ đoạn, đề ra giải pháp phòng chống hữu hiệu; thực hiện cảnh báo, dự báo tình hình và bổ sung kịp thời các phương thức thủ đoạn phát sinh vào kế hoạch đấu tranh của đơn vị. Đặc biệt tập trung, tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu đối với hàng tạm nhập - tái xuất, hàng quá cảnh, hàng chuyển khẩu, chuyển cảng… Đồng thời, Cục Hải quan TP.HCM cũng chủ động tích cực phối hợp với các lực lượng trong và ngoài ngành, đảm bảo triển khai đồng bộ, hiệu quả công tác phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại và hàng giả.

Đối với công tác cán bộ, Cục Hải quan TP.HCM tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao ý thức cảnh giác, ý thức trách nhiệm phòng, chống buôn lậu của mỗi công chức Hải quan, thực hiện đầy đủ các quy định, quy trình nghiệp vụ hải quan, đáp ứng kịp thời yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị trong tình hình mới. Phân công lực lượng chuyên trách làm công tác kiểm soát theo hướng tập trung, chuyên sâu, phân định rõ trách nhiệm theo địa bàn, lĩnh vực và đề cao trách nhiệm của người đứng đầu; xử lý kịp thời, nghiêm minh những cán bộ, công chức tiếp tay, dung túng hoặc có biểu hiện tiêu cực trong thực hiện nhiệm vụ được giao.

Xin cảm ơn ông!

Thu Hòa (thực hiện)