Phát triển phương thức tiến hành chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc

Thực hiện Cương lĩnh 1991, các quan điểm cơ bản của Đảng về đường lối, nghệ thuật chiến tranh nhân dân BVTQ đã khẳng định tính cách mạng, sự đúng đắn, tầm chiến lược cả về lý luận, thực tiễn và tiếp tục được bổ sung, phát triển mới với các nội dung chủ yếu: Phát triển nhận thức về đối tượng, mục tiêu chiến lược, lực lượng, sức mạnh và phương thức tiến hành chiến tranh nhân dân BVTQ. Trong bài viết này, chúng tôi đi sâu phân tích sự phát triển về phương thức tiến hành chiến tranh nhân dân BVTQ. Trong Cương lĩnh 1991, quan điểm của Đảng về phương thức tiến hành chiến tranh nhân dân được thể hiện nhất quán ở mục tiêu, nhiệm vụ BVTQ, xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD), thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân (được chuyển hóa thành thế trận chiến tranh nhân dân khi đất nước xảy ra chiến tranh xâm lược); xây dựng LLVT nhân dân ba thứ quân… Quan điểm đó là sự kế thừa, phát triển NTQS đánh giặc giữ nước của dân tộc, là kết quả của sự vận dụng sáng tạo nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về chiến tranh cách mạng; được các kỳ Đại hội của Đảng tiếp tục khẳng định và phát triển hoàn thiện, nhất là trong điều kiện đối phương có thể tiến hành chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao. Theo đó, phương thức tiến hành bằng việc kết hợp chặt chẽ chiến tranh nhân dân địa phương với chiến tranh bằng các binh đoàn chủ lực ở các quy mô, hình thức phù hợp. Đó là sự kết hợp tác chiến của lực lượng tại chỗ với lực lượng cơ động; của tác chiến du kích với tác chiến chính quy; của cách đánh tiêu hao sinh lực địch một cách rộng khắp với cách đánh tập trung tiêu diệt từng bộ phận địch; kết hợp chặt chẽ đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị, kinh tế, văn hóa, tâm lý, tư tưởng, ngoại giao…; lấy đấu tranh quân sự, thắng địch trên chiến trường là nhân tố quyết định; kiên quyết đánh bại ý chí xâm lược của địch, chủ động kết thúc chiến tranh trong thế có lợi. Tiến hành chiến tranh nhân dân địa phương là phương thức tiến hành trên địa bàn từng địa phương, trên cơ sở thế trận của khu vực phòng thủ (KVPT), do bộ đội địa phương, dân quân, tự vệ cùng một bộ phận chủ lực và nhân dân địa phương tiến hành; vận dụng linh hoạt, sáng tạo các quy mô, hình thức, phương pháp tác chiến và đấu tranh, nhằm tiêu hao rộng rãi quân địch, bảo vệ vững chắc địa phương, các mục tiêu trọng yếu, địa bàn chiến lược, tạo điều kiện cho bộ đội chủ lực thực hiện các đòn đánh tiêu diệt. Chiến tranh bằng các binh đoàn chủ lực cũng là phương thức tiến hành chiến tranh cơ bản, bằng các hoạt động tác chiến tập trung, hiệp đồng quân chủng, binh chủng, với quy mô thích hợp, diễn ra ngay từ đầu và trong suốt quá trình chiến tranh, kết hợp chặt chẽ với tác chiến của KVPT địa phương được chuẩn bị trước trong thời bình. Khi có điều kiện, thời cơ, có thể tiến hành tác chiến ở quy mô lớn, ở nơi ta dự kiến và chuẩn bị, trên địa bàn trọng yếu, tạo sự thay đổi đột biến trong chiến tranh. Nghệ thuật kết hợp chiến tranh nhân dân địa phương với chiến tranh bằng các binh đoàn chủ lực, không chỉ là sự kết hợp giữa hai lực lượng mà còn là sự kết hợp ngay trong từng lực lượng. Nghĩa là, lực lượng chủ lực, các quân chủng, binh chủng kỹ thuật cũng phải nắm vững và giỏi về các phương thức tác chiến của LLVT địa phương. LLVT địa phương được huấn luyện cơ bản, khi cần cũng có thể thực hiện tác chiến chính quy. Tác chiến du kích và tác chiến chính quy phải được kết hợp, vận dụng một cách linh hoạt ngay trong từng lực lượng, từng trận đánh, chiến dịch và trong các loại hình tác chiến chiến lược, ngay từ đầu và suốt quá trình chiến tranh. Trước yêu cầu phát triển của nhiệm vụ BVTQ, chúng ta đã nghiên cứu phát triển phương thức tiến hành chiến tranh nhân dân BVTQ thành các loại hình tác chiến chiến lược, chiến dịch và các hình thức chiến thuật để đối phó thắng lợi với quân địch có ưu thế về vũ khí công nghệ cao, tiến hành chiến tranh xâm lược kiểu mới. Trong đó, thể hiện tập trung nhất là loại hình tác chiến phòng thủ chiến lược, là loại tác chiến chiến lược mang tính đặc thù của Việt Nam, là một phát triển mới của NTQS Việt Nam trong chiến tranh BVTQ; tiến hành bằng liên kết các hoạt động tác chiến của các KVPT địa phương, tác chiến phòng thủ quân khu và tác chiến của các binh đoàn cơ động chiến lược; bằng cách đánh địch rộng khắp với tác chiến tập trung; bằng các trận đánh, chiến dịch phòng ngự, phản công, tiến công kết hợp với các hình thức đấu tranh khác, nhằm từng bước ngăn chặn, phá thế tiến công của địch, giữ vững thế trận của ta, tiêu hao, tiêu diệt từng bộ phận quân địch, đánh bại từng hướng tiến công, làm cho địch suy yếu, sa lầy… Để đáp ứng yêu cầu phát triển của nhiệm vụ BVTQ, cần tập trung nghiên cứu, bổ sung, phát triển một số nội dung chủ yếu trong NTQS của chiến tranh nhân dân BVTQ. Trước hết là nghiên cứu, dự báo, làm rõ các hình thái chiến tranh mà địch có thể sử dụng để tiến hành xâm lược nước ta, từ đó đề xuất và triển khai các giải pháp ngăn ngừa, sẵn sàng đối phó, kiên quyết không để bị động, bất ngờ về chiến lược; nghiên cứu, hoàn thiện chiến lược quốc phòng, chiến lược quân sự và các chiến lược chuyên ngành khác đã được Nghị quyết Đại hội X của Đảng xác định, tạo cơ sở lý luận xây dựng nền QPTD, phát triển đường lối và NTQS của chiến tranh nhân dân BVTQ thời kỳ mới. Tiếp tục nghiên cứu bổ sung các kế hoạch về tác chiến chiến lược trong chiến tranh BVTQ, nhất là tác chiến chiến lược giai đoạn đầu chiến tranh; công tác lãnh đạo, điều hành chiến tranh, chỉ huy-tham mưu, bảo đảm, các hoạt động phối hợp trong tác chiến chiến lược. Nghiên cứu, rút kinh nghiệm các loại hình tác chiến chiến lược trong các hình thái chiến tranh, đặc biệt là trong chiến tranh bảo vệ biên giới, chiến tranh bảo vệ biển, đảo và trong chiến tranh BVTQ, bảo đảm đánh thắng chiến tranh xâm lược quy mô lớn của địch. Thiếu tướng Vũ Quốc Hùng