Phát triển nghề thủ công lâu đời của người Hrê ở An Lão

Thủ công của người Hrê ở huyện miền núi An Lão (tỉnh Bình Định) gắn liền với sản xuất nông, lâm nghiệp, do đó những sản phẩm mà họ làm ra cũng để phục vụ cho chính nhu cầu của đời sống hàng ngày.

Người Hrê đan gùi.

Người Hrê tạo ra được rất nhiều loại sản phẩm đan lát, từ đồ đựng, phương tiện vận chuyển như gùi, đến một số vật dụng được dùng trong các nghi lễ. Tùy từng loại sản phẩm mà người đan lát sử dụng những nguyên liệu khác nhau chủ yếu là dùng tre và nứa nhưng tốt nhất vẫn là thân cây trúc. Các sản phẩm đều được người đan lát làm rất công phu, tỉ mỉ, được ken hay quấn bằng tre, nứa hoặc trúc rất độc đáo thể hiện đặc trưng dân tộc tương đối rõ nét như gùi lúa, thúng, đụt, gùi, rá đựng cơm.

Đối với đồng bào dân tộc Hrê, chiếc gùi không phải chỉ là đồ đựng thuần túy mà còn là đồ trang trí thể hiện óc thẩm mỹ và bàn tay khéo léo của người đan. Do vậy, trên thân gùi thường có nhiều hoa văn cầu kỳ, thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc. Chiếc gùi gắn liền với cuộc sống của người phụ nữ Hrê từ trẻ đến khi về già. Sống ở trên núi, làm nương làm rẫy, phải trèo đèo lội suối, chiếc gùi đã giúp những người phụ nữ nơi đây có thể gùi đựng tất cả những gì cần thiết cho cuộc sống hàng ngày của họ và gia đình.

Niềm vui khi hoàn thành sản phẩm.

Ngoài những sản phẩm chính, người Hre còn làm một số sản phẩm phục vụ cho đời sống hàng ngày như rổ, rá, đụt, nia... Tùy từng loại sản phẩm, người Hrê sử dụng những kỹ thuật đan lát cổ truyền khác nhau.

Thời gian gần đây, các cấp chính quyền và các ngành chức năng của huyện An Lão cũng quan tâm đến việc việc dạy nghề đan lát cho con em đồng bào miền núi ở các xã vùng cao. Thông qua các kỳ lễ hội văn hóa - thể thao cấp xã, huyện, môn đan lát trở thành môn thi chính thức trong lễ hội. Từ đó, nhằm động viên, khuyến khích lòng tự hào mỗi khi thí sinh tạo ra một sản phẩm thân quen đối với mình và phát hiện những đôi bàn tay khéo léo của các nghệ nhân.

Trong tương lai không xa, nếu tiếp tục hoạch định, cải tạo và đầu tư đúng mức thì vùng đất đã và đang hội tụ những tiềm năng vốn có cho việc phát triển du lịch sinh thái này sẽ là điểm đến tham quan, du lịch của du khách gần xa. Việc lồng ghép, phát triển nghề đan lát với du lịch sinh thái ở địa phương có một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Nó vừa giải quyết được đời sống, việc làm cho người dân, vừa quảng bá, giới thiệu đến bạn bè gần xa những sản phẩm độc đáo của riêng người đồng bào Hrê nơi đây.

Hường Lê