Phải minh bạch, công khai việc thu phí dự án giao thông BOT

Ngày 27.9, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã đưa ra hàng loạt góp ý xung quanh dự thảo Thông tư quy định về trạm thu phí sử dụng đường bộ thuộc dự án BOT (xây dựng, kinh doanh và chuyển giao) đang được Bộ Giao thông vận tải đưa ra lấy ý kiến các bộ ngành và các bên liên quan.

Theo VCCI, các dự án đường bộ có thu phí hiện nay đang được phản ánh là có mức thu phí quá cao, khai khống vốn đầu tư, thời gian thu kéo dài, đặt trạm thu phí không đúng khoảng cách… gây nhiều tác động tiêu cực đến người dân cũng như hoạt động vận tải của các doanh nghiệp.

Nhiều chuyên gia cho rằng một phần nguyên nhân của hiện tượng trên có thể là do các báo cáo về lưu lượng phương tiện qua trạm và số phí thu được chưa thực sự chính xác. Trong giai đoạn lập dự án, các số liệu này chỉ là ước đoán nên sai số có thể rất lớn. Đến khi đi vào vận hành thì việc báo cáo và giám sát hoạt động thu phí chưa thực sự minh bạch.

Ngoài ra, một nguyên nhân khác là tất cả các công việc về lập dự án, ước đoán số thu, báo cáo và giám sát số thu thực tế hiện nay chỉ là việc nội bộ giữa cơ quan nhà nước và chủ dự án.

Do đó, VCCI đề nghị việc kiểm tra, giám sát đếm xe ô tô phải được thực hiện định kỳ khoảng 3 tháng một lần, có sự tham gia chung của cơ quan nhà nước, chủ đầu tư, đại diện doanh nghiệp kinh doanh vận tải, doanh nghiệp có vận tải nội bộ, đại diện HĐND và UBND địa phương, cơ quan thuế, báo chí, và các cá nhân, tổ chức khác có liên quan.

VCCI cho rằng phương pháp tốt nhất để bảo đảm cân bằng lợi ích giữa chủ đầu tư, nhà nước và người dân là phải bảo đảm sự minh bạch các hoạt động của dự án, bảo đảm quyền được biết thông tin và tham gia giám sát của người dân vào các dự án này.

Theo đó, các báo cáo cần phải có bảng kê chi tiết đến từng ngày và số lượng từng loại phương tiện, và các thông tin này phải được công bố rộng rãi chứ không chỉ gửi cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền như tại dự thảo. Mức độ chi tiết và sự công khai này sẽ giúp người dân và doanh nghiệp vận tải có được đủ thông tin để giám sát việc thu phí.

Cơ quan đại diện cho doanh nghiệp này cũng nêu rõ cơ quan soạn thảo cần bổ sung quy định cho phép người dân và doanh nghiệp kinh doanh vận tải, doanh nghiệp vận tải có quyền phản ánh, kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền tạm dừng thu phí. Cùng với đó, cơ quan nhà nước cần công khai quá trình kiểm tra thực tế và trả lời rõ kiến nghị.

Trí Lâm