Phải có cách làm mới, quyết liệt hơn để nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy

Đó là một trong những ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Huỳnh Đức Thơ tại hội nghị tăng cường công tác phòng, chống các hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm liên quan đến ma túy trên địa bàn thành phố diễn ra ngày 12-11.

Chủ tịch UBND TP Huỳnh Đức Thơ phát biểu tại Hội nghị.

Xu hướng sử dụng ma túy tổng hợp ngày càng tăng

Theo Đại tá Nguyễn Văn Chính - Phó Giám đốc CATP, trong thời gian gần đây, số đối tượng nghiện chuyển sang hoạt động phạm tội về ma túy chiếm tỷ lệ cao, nhiều đối tượng tại địa phương móc nối với số đối tượng ở Quảng Trị, Nghệ An, Hải Phòng, Hà Nội, Ninh Bình, Lạng Sơn,... hình thành các đường dây mua bán ma túy đưa vào thành phố tiêu thụ. Ngoài mua bán các loại ma túy truyền thống, hiện nay phổ biến hoạt động mua bán cỏ Mỹ. Phương thức, thủ đoạn hoạt động phạm tội ngày càng tinh vi, xảo quyệt, thậm chí có đối tượng tàng trữ, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, súng tự chế chống trả nếu bị truy bắt.

Từ đầu năm 2016 đến nay, các lực lượng chức năng trên địa bàn thành phố đã phát hiện, bắt giữ 133 vụ, 179 đối tượng phạm tội về ma túy (tăng 23 vụ, 20 đối tượng so với cùng kỳ), thu giữ tổng cộng 3,53kg ma túy tổng hợp, 0,57kg heroin, 40,75gam cỏ Mỹ, 87,7gam cần sa và nhiều tang vật liên quan khác. Trong đó, lượng ma túy tổng hợp chiếm 83,5% tổng lượng ma túy thu giữ. Đáng chú ý, 100% đối tượng phạm tội không có nghề nghiệp, tập trung ở độ tuổi 18 - 35 tuổi (chiếm 85,5%). Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cũng đã phát hiện, lập hồ sơ xử lý 2.190 trường hợp nghiện, sử dụng trái phép chất ma túy. Qua đó, đề nghị tập trung cai nghiện bắt buộc là 502 trường hợp, giáo dục tại xã/phường là 236 trường hợp, phạt tiền và giao cho gia đình bảo lãnh giáo dục là 1.210 trường hợp, cảnh cáo 64 trường hợp và xử lý hình sự về tội phạm ma túy là 178 trường hợp.

Tính đến tháng 10-2016, Đà Nẵng có 3.016 người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy, nhiều hơn 1.128 người (tăng 59,7% so với thời điểm rà soát vào tháng 5-2014). Qua khảo sát cho thấy, hầu hết người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy đều là thanh niên, trong độ tuổi lao động (73,2%), trong khi đó số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy không nghề nghiệp hoặc có nghề nghiệp không ổn định chiếm tỷ lệ cao (79,6%). Số người nghiện mới, tái nghiện chiếm tỷ lệ cao trong tổng số đối tượng nghiện (nghiện mới chiếm 60,1%, tái nghiện chiếm 39,9%). Bên cạnh đó, xu hướng sử dụng ma túy tổng hợp ngày càng tăng và chiếm tỉ lệ cao (2.534 người, chiếm 84%), trong khi ma túy tổng hợp, nhất là ma túy “dạng đá” thường tạo ra ảo giác mạnh và kéo dài, đối tượng sử dụng không kiểm soát được nhận thức và hành vi, có nguy cơ dẫn đến vi phạm pháp luật, gây hệ lụy lớn cho gia đình và xã hội. Đáng chú ý, thời gian gần đây xảy ra 2 vụ án giết người do đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp bị “ngáo đá” gây ra làm hoang mang dư luận, báo động về tác hại của tệ nạn ma túy đối với tình hình ANTT trên địa bàn thành phố...

Đại biểu tham dự Hội nghị.

Cần xây dựng bệnh viện ma túy

Đại tá Nguyễn Văn Chính cho rằng, nguyên nhân của tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn thành phố diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng là do một bộ phận nhân dân, nhất là thanh thiếu niên có lối sống buông thả, lười lao động, thích ăn chơi, đua đòi, dễ bị các đối tượng xấu lôi kéo, rủ rê sử dụng ma túy. Bên cạnh đó, vấn đề việc làm cho người lao động vẫn còn nan giải, việc giải quyết việc làm cho người sau cai càng khó khăn hơn do có tâm lý kỳ thị của doanh nghiệp. Do đó, số người không có việc làm hoặc việc làm không ổn định dễ có khả năng tái nghiện, vi phạm pháp luật. Một bộ phận nhân dân chưa nhận thức hết tác hại của ma túy nên chưa tích cực trong công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và tệ nạn ma túy. Ngoài ra, việc đưa tiêu chí không có tội phạm và tệ nạn xã hội vào xét thi đua cho tổ dân phố, gia đình văn hóa nên các địa phương có tâm lý không báo cáo trung thực số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn mình quản lý, do đó gây khó khăn cho công tác rà soát, thống kê số người này để đánh giá, đề ra các biện pháp quản lý này hiệu quả...

Chủ tịch UBND TP Huỳnh Đức Thơ đặt vấn đề, tại sao Đà Nẵng có tới 80% đến 90% gia đình, tổ dân phố văn hóa mà ma túy nhiều như vậy. “Văn hóa không phải là có hay không tệ nạn. Văn hóa là đấu tranh với tệ nạn xã hội. Đề nghị UBMTTQVNTP soạn lại tiêu chí, cứ phát hiện một vụ liên quan đến ma túy thì cộng điểm để khuyến khích phong trào toàn dân tố giác tội phạm và tệ nạn ma túy”, đồng chí Huỳnh Đức Thơ nói.

Ông Nguyễn Hùng Hiệp, Phó giám đốc Sở LĐ-TB&XH TP cho biết: “Có 62% người sau cai có việc làm”. Trước con số “đẹp” này, Chủ tịch UBND TP Huỳnh Đức Thơ nghi ngờ về tính chính xác. “Nói cho nó thật, đừng nói cho đẹp số hay vì thành tích. Anh cho tôi số điện thoại người sau cai có việc làm, tôi đi kiểm tra bất ngờ. Báo cáo cai nghiện xong có đến 60% có việc làm nghe hơi khó tin. Những người bình thường cũng khó có được con số như thế”, Chủ tịch UBND TP chất vấn.

Đại tá Trần Phước Hương – Trưởng CAQ Hải Châu đề nghị thành phố cần nghiên cứu thành lập bệnh viện ma túy để có điều kiện cắt cơn, điều trị cho người nghiện, cũng như lập doanh nghiệp “đặc biệt” để tiếp nhận các đối tượng sau cai vào làm việc. Chủ tịch UBND TP Huỳnh Đức Thơ cho rằng đây là ý tưởng hay nên đã đề nghị Sở LĐ-TB&XH TP nghiên cứu, có báo cáo đề xuất bộ ngành để Đà Nẵng có cơ chế làm. Theo đồng chí Huỳnh Đức Thơ, làm bệnh viện để người nghiện cảm thấy không bị giam giữ như khi đưa về trung tâm cai nghiện. Bệnh viện sẽ là nơi để họ nghỉ ngơi, chữa trị để sớm trở thành công dân có ích cho xã hội. Đây là cách làm nhân văn và có tính giáo dục cao. Do đó, cần nghiên cứu kỹ từ tên gọi đến cảnh quan, quy chế hoạt động... “Xây dựng mô hình như vậy thì phải có thiết kế, quy hoạch, trang thiết bị, bố trí nhân viên quản lý để làm sao người ta thấy rằng, khi vướng đến ma túy sẽ đến đó chữa bệnh. Sau này làm tốt thì đó sẽ là nơi không cần bao cấp nữa. Gia đình người nghiện sẽ đăng ký để điều trị. Con cái họ hư hỏng thì họ tìm chỗ để điều trị đàng hoàng, đưa vào bệnh viện sẽ yên tâm”, Chủ tịch UBND TP nói. Riêng đối với việc thành lập doanh nghiệp “đặc biệt”, đồng chí Huỳnh Đức Thơ cho rằng, thành phố sẵn sàng bỏ ra vài chục tỷ đồng để tạo ra hàng trăm việc làm cho các đối tượng. Thậm chí, sẽ bỏ ra vài tỷ đồng mỗi năm để duy trì hoạt động. Tuy nhiên tất cả phải nghiên cứu kỹ, có nhiều ngành nghề phù hợp. Đây là việc làm hết sức nhân văn và không đặt ra vấn đề lợi nhuận.

Phải có cách làm mới, quyết liệt hơn

Khẳng định Đà Nẵng không thể duy trì các biện pháp với cách làm “đều đều” như lâu nay mà phải có cách làm mới, quyết liệt hơn. Vì vậy, Chủ tịch UBND TP Huỳnh Đức Thơ yêu cầu các lực lượng chức năng cần phải tăng cường đặc biệt công tác rà soát, đấu tranh, phòng chống với tội phạm và tệ nạn ma túy... Chủ tịch UBND TP Huỳnh Đức Thơ đề nghị, Sở LĐ-TB&XH chủ trì, phối hợp với CATP khẩn trương hoàn thành phần mềm rà soát, thống kê người nghiện, người sử dụng ma túy để thu thập thông tin, tài liệu về những người này, từ đó có biện pháp quản lý hiệu quả. Đồng thời, xem xét hạn chế việc giảm thời gian cai nghiện bắt buộc tại Trung tâm 05-06, nhất là đối tượng có biểu hiện loạn thần nhằm hạn chế tình trạng người nghiện về cộng đồng trước thời hạn làm phát sinh tội phạm và tệ nạn. Bên cạnh đó, các sở ngành liên quan đẩy nhanh tiến độ xây dựng, mở rộng Trung tâm 05-06, nhanh chóng hoàn thành để phục vụ công tác quản lý, cai nghiện. Sở Y tế sớm có hướng dẫn việc nhận diện đối tượng nghiện có dấu hiệu loạn thần, “ngáo đá” và có biện pháp đưa các đối tượng này vào tập trung quản lý. Ngoài ra, Sở Kế hoạch - Đầu tư chủ trì rà soát quy mô, mô hình hoạt động của tất cả các quán Bar trên địa bàn thành phố, nếu đủ điều kiện đề nghị nâng lên thành vũ trường để có cơ sở xử lý.

Chủ tịch UBND TP Huỳnh Đức Thơ chỉ đạo lực lượng CATP yêu cầu tất cả các cơ sở kinh doanh có điều kiện trên địa bàn thành phố ký cam kết về việc không để xảy ra tình trạng sử dụng ma túy tại cơ sở kinh doanh. Nếu để xảy ra tình trạng trên liên quan đến ý thức chủ quan của cơ sở thì CATP sẽ thu hồi giấy phép kinh doanh. Có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất kinh doanh tham gia giải quyết việc làm cho người sau cai nghiện ma túy. Đặc biệt, các lực lượng chức năng tập trung tấn công trấn áp tội phạm về ma túy, triệt phá các ổ, nhóm, đường dây buôn bán ma túy lớn, kể cả đối với số đối tượng mua bán nhỏ lẻ trong khu dân cư, không để tội phạm ma túy gia tăng. Cũng như, tăng cường quản lý địa bàn, quản lý đối tượng, quản lý cư trú để chủ động nắm tình hình, kịp thời phát hiện, xử lý các đối tượng mua bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy...

Lê Hùng