Phá sản nhà máy đóng tàu Dung Quất: Kiên quyết, thận trọng...

PGS.TS Nguyễn Hồng Nga - Trường Dại học Kinh tế - Luật, TP.HCM nói rõ về thông điệp Bộ Công thương chỉ đạo Tập đoàn Dầu khí trong việc xem xét 3phương án xử lý những tồn tại tại nhà máy đóng tàu Dung Quất.

Cụ thể 3 phương án đó là: Tái cơ cấu; Chuyển nhượng công ty và tính cả phương án phá sản nhà máy này.

Chỉ có phương án cho phá sản DQS mới giải quyết được dứt điểm những tồn tại. Ảnh minh họa

PV: - Ông bình luận sao về các phương án xử lý tồn tại của DQS mà Bộ Công thương vừa đề xuất? Với bối cảnh ngành đóng tàu như hiện nay, theo ông, mức độ khả thi của các phương án trên như thế nào?

PGS.TS Nguyễn Hồng Nga: - Theo quan điểm của cá nhân tôi, chỉ có phương án cho phá sản DQS mới mang tính khả thi. Với hai phương án còn lại thì hầu như rất khó thực hiện nếu không nói là bất khả thi.

VN không có lợi thế cạnh tranh về đóng tàu cả về công nghệ, nhân lực và vốn. Do vậy nếu tái cơ cấu thì vẫn chỉ là "bình mới rượi cũ", "mèo vẫn hoàn mèo". Còn phương án chuyển nhượng công ty thì hầu như không thể tìm được đối tác sẵn lòng chi trả để tiếp tục hoạt động.

PV: - Thực tế, từ cuối năm 2015, Bộ Công thương đã xây dựng phương án xử lý các tồn tại của DQS. Khi đó, Bộ Tài chính cũng đặt thẳng vấn đề cho phá sản DQS theo quy định của Luật Phá sản năm 2014. Nhưng đề xuất trên cũng không thực hiện được do vấp phải khó khăn thực tại. Vậy đó là những khó khăn gì? Tới thời điểm hiện tại, những khó khăn trên đã được giải quyết chưa và như vậy tiếp tục đưa ra phương án phá sản DQS có thực hiện được không, thưa ông?

PGS.TS Nguyễn Hồng Nga: - Thực chất ở đây Bộ tài chính sợ trách nhiệm và sự lo ngại về tiền lệ xấu. Khó khăn ở đây là còn nhiều rào cản từ các cơ quan chức năng và bản thân lãnh đạo DQS. Tôi xin nhắc lại là chúng ta chưa có một nghị định và thông tư hướng dẫn cụ thể cho việc thực thi phá sản DNNN. Vấn đề cha chung không ai khóc và bi kịch tài sản công đang xuất hiện tại DQS. Việc thất thoát tài sản nhà nước là điều hiển nhiên, việc đẩy nhanh quá trình phá sản sẽ làm giảm tổn thất cho nhà nước và trong trường hợp này kinh tế học gọi là tối thiểu hóa thua lỗ hay tổn thất xã hội.

Đến thời điểm hiện nay, những khó khăn trong việc thực hiện phá sản vẫn chưa được giải quyết thấu đáo cả về kinh tế, luật pháp và chỉ đạo của cấp trên.

Cần phải kiên quyết tiếp tục phương án phá sản DQS với các bước thận trọng. Các bộ ban ngành liên quan cần có các hội nghị liên ngành để xem xét trình chính phủ phương án phá sản hợp lý nhất cả về kinh tế, an ninh kinh tế, luật pháp và các vẫn đề xã hội kéo theo.

PV: - Đến thời điểm ngày 30/3/2016, nợ phải trả của DQS lên 6.953 tỷ đồng, trong khi tổng tài sản là 5.912 tỷ đồng. Nếu phá sản hay áp dụng các phương án khác, dù DQS có bán thanh lý hết tài sản với giá trị theo giá trị sổ sách, vẫn còn thiếu nợ hơn 1.000 tỷ đồng.

Hiện nay, DQS đang nợ PVN hơn 3.100 tỷ đồng, trong trường hợp phá sản, khoản nợ này sẽ bị “bốc hơi” không thể thu hồi, vốn điều lệ 1.990 tỷ đồng do PVN cấp cũng “bốc hơi” theo.

Ngoài ra, chi phí khấu hao tài sản cố định được khoanh lại trong các năm 2014 và 2015 khoảng 340 tỷ đồng; vốn ngân sách nhà nước cấp đầu tư xây dựng nhà máy 575 tỷ đồng cũng mất, không thể thu hồi. Đó là chưa kể hệ quả về mặt xã hội như 1.300 lao động của DQS đồng thời mất việc làm, không có thu nhập...

Tình huống này cần phải được cân nhắc ra sao? Liệu có xảy ra tình trạng, phải huy động xóa nợ và trả nợ cho DQS thì mới tiếp tục thực hiện được các phương án đã nêu? Nếu như vậy thì có hợp lý hay không và vì sao?

PGS.TS Nguyễn Hồng Nga: - Việc DQS nợ quá nhiều là hậu quả của việc tắc trách trong đầu tư và kinh doanh, trong đó có phần trách nhiệm của các cơ quan chủ quản khi bổ nhiệm lãnh đạo và thực thi các hoạt động của DQS.

Việc DQS là DNNN và hầu hết các khoản nợ của nó đều thuộc các DNNN khác, cho nên chúng ta không cần phải huy đông vốn để xử lý nợ. Hơn nữa nếu lấy từ NSNN thì sẽ là vấn đề lớn về thâm hụt, còn nếu huy động vốn thì huy động từ nguồn nào, ai đưa và như vậy là bất khả thi.

Suy cho cùng cũng đành phải thực hiện phương án tối ưu hiện nay là tiến hành các thủ tục phá sản cho dù điều này có thể gây ra đau đớn trong ngắn hạn. Nhưng vì mục tiêu dài hạn là đảm bảo cơ thể kinh tế khỏe mạnh và chống chọi được với cạnh tranh.