Ông Võ Kim Cự: 'Các Bộ đều đồng ý chọn Formosa'

Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội sáng 25/7, ông Võ Kim Cự (nay là Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam) cho biết, sự việc Formosa xả thải gây hiện tượng thủy sản chết hàng loạt tại miền Trung là đáng tiếc và ông rất "trăn trở".

Ông Cự cho rằng, việc cá chết hàng loạt là việc đột ngột, ngoài ý muốn, cũng để lại những hậu quả lớn cho bà con như đời sống khó khăn, tâm tư, tình cảm bị ảnh hưởng.

Nguyên Bí thư, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh khẳng định, việc cấp giấy chứng nhận đầu tư là đúng theo trình tự, đúng theo Luật đất đai, luật đầu tư và Nghị định 108. Khu kinh tế Vũng Áng là khi kinh tế nằm trong vùng đặc biệt khó khăn nên Thủ tướng có quyết định số 72, ban hành chính sách ưu đãi cho khu kinh tế này – một vùng đất khó khăn với bão lũ thường xuyên.

Ông Võ Kim Cự bên hành lang Quốc hội. Ảnh: Việt Đức.

- Nói đúng quy trình nhưng khi thanh tra vào lại phát hiện 53 sai phạm của Formosa?

- 53 sai phạm đó là vi phạm về công nghệ môi trường chứ không phải sai phạm trong cấp phép đầu tư.

Trình tự cấp giấy chứng nhận đầu tư theo đúng các quy định của Luật, trong đó có tiêu chí quy định ưu đãi về ngành chúng ta đang khuyến khích đầu tư như thép, cảng biển… Đặc biệt, có một tiêu chí khiến Formosa được chọn là trong khi có dự án có 5.000 lao động thì dự án này có tới hàng vạn người lao động, nó lại nằm trong vùng kinh tế đặc biệt khó khăn…

Việc cấp phép chứng nhận đầu tư là đúng trình tự. Trước khi nhà đầu tư yêu cầu xin đăng ký đầu tư đã có văn bản 323 của Thủ tướng đồng ý chủ trương, giao cho Hà Tĩnh chỉ đạo khu kinh tế phối hợp với các Bộ ngành hướng dẫn, kiểm tra và thẩm định hồ sơ.

Sau khi có ý kiến của tất cả các bộ ngành (hiện còn lưu giữ), sau đó Hội đồng thẩm định báo cáo lại với Thủ tướng, Thủ tướng có văn bản 869 đồng ý cấp giấy chứng nhận đầu tư cho đơn vị này, theo nghị định 108.

- Có ý kiến cho rằng sai phạm xảy ra do thiếu thanh tra, kiểm tra, giám sát của chính quyền địa phương. Để khi xảy ra rồi mới biết sai phạm của Formosa?

- Tôi có nhận được thông tin từ Sở TN-MT, họ đã kiểm tra vài lần và báo cáo cùng với Tổng cục môi trường và cơ quan cấp phép, thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Tôi hỏi lại anh em và họ nói đã qua vài lần kiểm tra nhưng chưa phát hiện được. Sau đó có ý kiến nói có vấn đề về kỹ thuật. Nhưng chắc chắn địa phương có trách nhiệm ở đây. Vấn đề ở đây do kỹ thuật chứ không phải do con người.

Văn bản chúng tôi lưu giữ, tất cả các Bộ đều không Bộ nào không đồng ý chọn Formosa cả, cũng không Bộ nào nói việc Formosa gây vấn đề này khác ở các nước, hoàn toàn không có, hồ sơ còn nguyên.

Không ưu ái cho Formosa

- Quá trình cấp phép phải qua nhiều bước, nhiều cơ quan, vậy tạo sao với dự án hàng tỷ USD như Formosa mà chỉ trong vài tháng đã hoàn thành xong việc cấp phép. Có sự ưu ái đặc biệt nào cho Formosa?

- Không, nhanh hay không còn phụ thuộc vào chất lượng của hội đồng thẩm định, có khi người ta làm việc tăng thời gian, tăng năng suất, có phương pháp làm việc tốt hơn nên đảm bảo điều kiện.

Không thể có sự ưu ái đặc biệt nào, phải làm đúng luật, đúng trình tự, đúng bước đi theo quy định của pháp luật chứ không bỏ qua bất cứ giai đoạn nào: đúng Nghị định 108, đúng Luật đầu tư, đúng theo quy định của Chính phủ.

Có ý kiến lại bảo kéo dài quá cũng có vấn đề, chúng ta đang cải cách mạnh mẽ nền hành chính. Chúng ta không rút ngắn thời gian, không bỏ qua, các trình tự vẫn đủ, ý kiến của các Bộ, ngành liên quan đầy đủ.

Sau khi có đầy đủ ý kiến theo quy định của Luật thì Thủ tướng có có ý kiến đồng ý.

Ông Võ Kim Cự trả lời báo chí bên hành lang Quốc hội. Ảnh:Nguyễn Hưng.

"Tôi rất bức xúc"

- Hàng loạt sai phạm của Formosa được phát hiện khi chôn lấp chất thải trên địa bàn của tỉnh Hà Tĩnh nhưng không phải do cơ quan nhà nước. Trách nhiệm của cơ quan nhà nước ở địa phương ở đâu?

- Trước hết có phần của Formosa vì quy định là có phần xử lý thải riêng, còn có thêm vài yếu tố như tự ý thu gom, tự ý chôn lấp trong trang trại, phải xử lý nghiêm. Phải xử lý nghiêm cả bên phía chúng ta. Cũng có phần trách nhiệm của ngay chính quyền cấp xã, cấp huyện, cả cấp tỉnh.

Nghe thông tin ấy tôi thấy rất bức xúc. Đổ mấy trăm tấn chất thải là không thể chấp nhận được, tôi đề nghị xử lý nghiêm những hành vi này và tiếp tục rà soát xem còn ở đâu không, nếu vi phạm tiếp thì không dừng lại ở xử lý hậu quả mà phải xử lý nghiêm hơn, để đảm bảo phát triển bền vững chứ không thể phát triển kinh tế bằng mọi giá.

- Từng là Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, sự cố xảy ra từ tháng 4 mà mãi đến giờ ông mới gặp gỡ báo chí?

Trước đó có vài anh em có gọi điện, khoảng ngày 16-19/7 chúng tôi đang tập trung cho Đại hội Liên minh HTX VN. Tôi không né tránh, không đùn đẩy gì cả, không ai yêu cầu tôi gặp báo chí cả, bản thân tôi rất muốn gặp chứ không phải sau chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội.

Kể cả ngày nghỉ anh em báo chí gặp tôi cũng sẵn sàng.

- Dư luận, nhiều ý kiến lên tiếng quy trách nhiệm cho ông, thậm chí đề nghị ông từ bỏ cương vị đại biểu Quốc hội. Ông nghĩ sao?

- Ai quy trách nhiệm? Tôi không nghĩ thế và cũng chưa nghe ai nói điều đó cả.

Nguyễn Hưng - Việt Đức ghi