Ông Trump dọa trục xuất 3 triệu di dân bất hợp pháp

Ông Reince Priebus (trái), ông Donald Trump (giữa) và ông Stephen Bannon

Lời đe dọa này được ông Donald Trump đưa ra trong cuộc phỏng vấn với chương trình 60 Minutes của Đài CBS ngày 14.11.

Các ưu tiên chính

Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên sau khi đắc cử, ông Trump nhấn mạnh một số ưu tiên trong nghị trình của mình. Ngoài việc đe dọa trục xuất đến 3 triệu di dân bất hợp pháp, tỉ phú này còn cho biết sẽ hủy bỏ và thay thế luật Chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (Affordable Care Act, thường gọi là Obamacare) do Tổng thống Barack Obama khởi xướng và triển khai.

Ông đồng thời cũng nhắc lại mình hiểu rõ về tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) hơn là giới tướng lĩnh Mỹ. “Điều chúng tôi sẽ làm là tóm lấy những người có tiền án, tiền sự, bọn găngxtơ, cò mồi và buôn bán vũ khí… Có lẽ khoảng 2 triệu hoặc thậm chí 3 triệu người. Chúng tôi sẽ tống cổ bọn chúng khỏi nước này”, ông Trump tuyên bố.

Ước tính có khoảng 11 triệu người nhập cư lậu vào Mỹ, do vậy tuyên bố trên của ông Trump được xem là một sự nhượng bộ so với cam kết trước đó trong lúc tranh cử là trục xuất mọi di dân nhập cư bất hợp pháp. Tuy nhiên, trước hết, chính quyền Trump sẽ đặt trọng tâm vào việc bảo đảm an ninh biên giới, nhưng thay vì xây toàn bộ trường thành trên biên giới phía nam với Mexico, ông cho hay sẽ chấp nhận kế hoạch của một số nghị sĩ Cộng hòa là xây hàng rào tại những vị trí cụ thể. Trước làn sóng biểu tình vẫn tiếp tục diễn ra ở những thành phố từ bờ Tây sang bờ Đông, ông Trump cũng trấn an người dân “đừng sợ hãi”, vì chính quyền mới chỉ muốn xây dựng lại nước Mỹ.

Nhân vật gây tranh cãi

Các tuyên bố nói trên được đưa ra giữa lúc Tổng thống đắc cử Mỹ công bố một số vị trí chủ chốt trong bộ máy giúp việc tương lai của mình. Cụ thể, ông Trump đã bổ nhiệm Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa Reince Priebus vào vị trí chánh văn phòng Nhà Trắng. Với việc đề cử ông Priebus, 44 tuổi, nhà lãnh đạo tỉ phú đã giới thiệu một nhân vật quen thuộc được nhiều phe phái trong đảng Cộng hòa chấp nhận. Đây được xem là một dấu hiệu thể hiện sự sẵn sàng thỏa hiệp với giới lãnh đạo đảng, vốn có không ít hiềm khích với vị tổng thống đắc cử trong quá trình tranh cử.

Tuy nhiên, tỉ phú này lại đưa ra một tín hiệu ngược lại khi bổ nhiệm ông Stephen Bannon, người đứng đầu chiến dịch tranh cử của ông, vào vị trí chiến lược gia trưởng. Với việc giới thiệu hai nhân vật khác biệt vào các vị trí quan trọng, Tổng thống đắc cử của Mỹ chuẩn bị khơi mào cuộc chiến trong nội bộ Nhà Trắng, với một bên là các thế lực dân túy từng hỗ trợ đắc lực để mang lại chiến thắng, và bên kia là nền tảng chính trị chi phối Washington lâu nay.

Ông Bannon, 62 tuổi, đã công khai chỉ trích giới lãnh đạo của đảng Cộng hòa tại Đồi Capitol, cụ thể là Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan, cũng là người đề nghị đưa ông Priebus vào bộ máy chính quyền. Đối với các tổ chức Do Thái và nhiều thành viên của lưỡng viện quốc hội, Bannon là một nhân vật gần như ngả về cực hữu và theo chủ nghĩa dân tộc da trắng, theo tờ The Washington Post.

Sự có mặt của hai cố vấn hàng đầu của ông Trump trong bộ máy chính quyền mới có thể giúp nhà lãnh đạo này đạt được những mục tiêu khác nhau. Theo nhận định của giới quan sát, là một luật sư lâu năm, ông Priebus có thể giúp bào mòn những “điểm xốc” đã xuất hiện trong quá trình tranh cử, khiến một loạt chính khách Cộng hòa từ chối ủng hộ ông Trump. Về phần mình, ông Bannon sẽ hỗ trợ hình thành đường lối chính sách bước đầu cho một Nhà Trắng chuẩn bị đổi chủ. Cựu sĩ quan hải quân Mỹ này từng so sánh chiến dịch tranh cử của ông Trump là phiên bản Mỹ của các phong trào dân túy trên toàn thế giới, chẳng hạn như Brexit, trong đó cử tri Anh bỏ phiếu tách khỏi Liên minh châu Âu.

Ngoài thái độ lo ngại của các tổ chức Hồi giáo, Do Thái giáo…, việc bổ nhiệm ông Bannon còn khiến ông Trump hứng công kích từ phía đảng Dân chủ. Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Harry Reid của đảng Dân chủ nhấn mạnh: “Việc Tổng thống đắc cử Trump chọn Steve Bannon vào vị trí cố vấn hàng đầu là tín hiệu cho thấy chủ nghĩa da trắng thượng đẳng sẽ được đại diện bởi tầng lớp cao nhất của Nhà Trắng dưới thời ông Trump”.

Trước những chỉ trích nhằm vào ông Trump, ứng viên hàng đầu cho vị trí ngoại trưởng, cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich lập tức bác bỏ bằng cách gọi những lập luận trên là “rác rưởi”.

Nhận lương 1 USD

Cũng trong cuộc phỏng vấn trên Đài CBS, ông Trump nhấn mạnh sẽ không nhận mức lương theo quy định khi ngồi ghế tổng thống là 400.000 USD/năm. “Tôi nghĩ rằng phải lấy 1 USD theo luật định, nên lương sẽ chỉ là 1 USD/năm”, ông cam kết.

Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo tỉ phú cũng cho biết sẽ tuân thủ cam kết “cắt bỏ” mọi liên hệ với đế chế kinh doanh của mình và để các con tiếp quản. Theo USA Today dẫn dữ liệu từ Ủy ban Bầu cử liên bang, ông Trump khai báo thu nhập hơn 557 triệu USD trong năm 2015, trong khi kết quả điều tra của tạp chí Forbes hồi tháng 9 cho thấy gia tài của ông Trump vào khoảng 3,7 tỉ USD. Theo trang tin Snopes.com, ông Trump sẽ là tổng thống thứ ba sau John F.Kennedy và Herbert Hoover từ chối nhận lương và quyên hết cho từ thiện. Bên cạnh đó, tỉ phú Mỹ cũng cam kết sẽ không nghỉ dài ngày như các người tiền nhiệm mà dành thời gian xử lý khối lượng công việc dự kiến sẽ ngập đầu.

Thụy Miên