Ông Nguyễn Văn Bình: 'Nội lực của kinh tế tư nhân còn yếu'

“Nội lực kinh tế tư nhân còn yếu”

Phát biểu tại Diễn đàn kinh tế tư nhân diễn ra ngày 26/4, ông Nguyễn Văn Bình cho biết, vai trò, vị trí của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế ngày càng được nhận thức rõ hơn và đánh giá đúng hơn.

Ông Bình cho rằng, kinh tế tư nhân ngày càng đóng góp lớn hơn cho tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thu ngân sách, tạo việc làm, cải thiện đời sống nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội, huy động nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển.

“Tỷ trọng đóng góp GDP của kinh tế tư nhân luôn lớn nhất so với các thành phần kinh tế khác và duy trì ổn định ở mức 39-40%. Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân của kinh tế tư nhân giai đoạn 2003-2015 là 10,2%/năm…”, ông Bình dẫn chứng.

Ông Nguyễn Văn Bình đánh giá, hiệu quả, sức cạnh tranh của kinh tế tư nhân dần được nâng lên, bước đầu hình thành được một số tập đoàn kinh tế tư nhân có quy mô lớn, hoạt động đa ngành, có khả năng cạnh tranh trong nước và quốc tế.

Tuy nhiên, Trưởng Ban Kinh tế trung ương cũng cho biết, cho đến nay kinh tế tư nhân vẫn chưa đáp ứng được vai trò là một động lực quan trọng của nền kinh tế. Nội lực của kinh tế tư nhân còn yếu. Kinh tế tư nhân vẫn chủ yếu là kinh tế hộ gia đình cá thể chiếm tới 31,33% GDP trong khi các thành phần khác của kinh tế tư nhân chỉ chiếm 7,88% GDP năm 2015.

Tốc độ tăng trưởng GDP của kinh tế tư nhân có xu hướng giảm trong những năm gần đây (giai đoạn 2003-2010 là 11,93%; giai đoạn 2011-2015 là 7,54%) có đến 97% doanh nghiệp tư nhân có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, trình độ công nghệ thấp và chậm đổi mới, năng lực tài chính, năng suất lao động, hiệu quả kinh doanh còn thấp, trình độ quản trị, tính liên kết còn yếu, khả năng tham gia chuỗi giá trị trong nước và quốc tế còn thấp, tỷ lệ doanh nghiệp tư nhân thua lỗ, phá sản còn khá cao, bình quân giai đoạn 2007-2015 là 45%.

“Cơ cấu ngành nghề của kinh tế tư nhân còn bất cập, có đến 81% tập trung vào lĩnh vực thương mại, dịch vụ, trong khi chỉ có 1% đầu tư vào nông nghiệp, số lượng doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực sản xuất, chế biến, chế tạo còn rất thấp”, ông Bình nói.

Bên cạnh đó, tình trạng vi phạm pháp luật và cạnh tranh không lành mạnh, sản suất kinh doanh gây ô nhiễm môi trường, không đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm, gian lận thương mại của kinh tế tư nhân diễn ra ngày càng tăng, mức độ ngày càng nghiêm trọng, phức tạp hơn.

Yếu kém chủ yếu do chủ quan

Theo đánh giá của ông Bình, những yếu kém, hạn chế của kinh tế tư nhân trong thời gian qua có nguyên nhân khách quan và chủ quan song nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Thể chế và phát triển doanh nghiệp, doanh nhân còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Chưa tạo ra đột phá trong đổi mới, hoàn thiện thể chế kinh tế tư nhân và cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh nhằm phát triển nhanh, vững chắc kinh tế tư nhân theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Trong nhận thức và hành động của một số cấp ủy về phát triển kinh tế tư nhân trong một số trường hợp còn thiếu nhất quán, có lúc, có nơi chưa nhìn nhận, đánh giá đúng mực về vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân.

Bên cạnh đó, còn nguyên nhân là xuất phát điểm phát triển và năng lực nội tại của kinh tế tư nhân còn thấp. Ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận doanh nhân tư nhân chưa cao.

Ông Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh, trong thời gian tới, phát triển kinh tế tư nhân là yêu cầu tất yếu, khách quan, vừa cấp thiết, vừa lâu dài trong quá trình hoàn thiện thể chế, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong đó, phát huy thế mạnh và tiềm năng to lớn của kinh tế tư nhân phải đi đôi với khắc phục triệt đề những mặt trái phát sinh trong quá trình phát triển kinh tế tư nhân.

Cần thống nhất quan điểm kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể cùng với kinh tế tư nhân là nòng cốt để phát triển một nền kinh tế độc lập, tự chủ. Coi phát triển kinh tế tư nhân lành mạnh theo cơ chế thị trường là một phương sách quan trọng để huy động và phân bổ các nguồn lực và giải phóng sức sản xuất. Tạo điều kiện thuận lợi để kinh tế tư nhân phát triển ở tất cả các lĩnh vực mà pháp luật không cấm.

Đồng thời, cần chăm lo phát triển đội ngũ doanh nhân Việt Nam ngày càng vững mạnh, có ý thức chấp hành pháp luật, có trách nhiệm với xã hội và kỹ năng lãnh đạo, quản trị cao.

Nguyễn Thảo