Nông dân đành tìm tín dụng đen

Người dân đang đói vốn

Một vài năm trở lại đây, không chỉ riêng Hà Nội mà tại hầu hết các thành phố lớn trên cả nước, việc cho vay lãi suất cao còn gọi “tín dụng đen” đã không còn quá xa lạ. Còn nay TDĐ cũng đã tìm về nông thôn, nơi người dân quanh năm chỉ biết có đồng ruộng và chăn nuôi. Trước làn sóng TDĐ đổ bộ về nông thôn, không ít người dân đã lấy làm mừng vì cho rằng, họ có thêm một kênh vay vốn mới với những thủ tục đơn giản, trong khi việc tiếp cận với nguồn vay ngân hàng còn gặp khó khăn.

Tranh minh họa.

Tuy nhiên, thực tế nhiều người nông dân đã phải “vỡ mộng” khi sử dụng nguồn vay này. Là người từng vay vốn TDĐ để đầu tư nông nghiệp, anh Bùi Văn Thành ở xã Trung Sơn (Lương Sơn, Hòa Bình) cho biết, năm 2015 anh có đầu tư chăn nuôi gần 100 con lợn đen, tuy nhiên việc làm thủ tục vay vốn ngân hàng rất lâu và tương đối khó khăn. Vì thế, khi thấy trên địa bàn huyện xuất hiện tờ rơi cho vay tín dụng không cần thế chấp, anh rất mừng và đã liên hệ vay vốn ngay. “Đúng là thủ tục đơn giản, nhanh chóng, lãi suất cũng chỉ cao hơn lãi suất ngân hàng một ít, nhưng tôi thấy cũng hợp lý. Song việc chăn nuôi của tôi không được thuận lợi, đến hạn trả nợ không đủ tiền gốc lẫn lãi họ đã bắt tôi gán nhà, gán đất. Nghĩ lại vay TDĐ tưởng đơn giản ai ngờ thành nỗi sợ ” – anh Thành chia sẻ.

Trước vấn đề trên, tại Diễn đàn Chính sách tín dụng nông nghiệp và nông thôn vừa được tổ chức tại Hà Nội, nhiều chuyên gia cho rằng, nông nghiệp là trụ đỡ cho nền kinh tế, tuy nhiên hiện vốn vay đầu tư vào sản xuất nông nghiệp lại đang gặp nhiều khó khăn, dẫn đến chưa khơi thông nguồn lực cho phát triển kinh tế hộ. T.S Nguyễn Đức Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và chính sách (Verb) nhận định: Khó khăn trong việc để người dân tiếp cận với vốn vay ngân hàng với lãi suất thấp đã khiến TDĐ đổ về nông thôn gây ra những hệ lụy về mặt xã hội rất khó lường.

Chính sách có vẫn khó tiếp cận

Mặc dù Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Quyết định 1050/QĐ-NHNN, hướng dẫn thực hiện Chương trình cho vay thí điểm phát triển nông nghiệp theo Nghị quyết 14 của Chính phủ với một số cơ chế cơ bản như mức lãi suất cho vay ưu đãi thấp hơn lãi suất cho vay thông thường từ 1-1,5%/năm; thậm chí mức cho vay có thể lên đến 90% giá trị của phương án, dự án sản xuất…để giúp người dân tiếp cận được với nguồn vay lãi suất thấp từ ngân hàng. Thế nhưng, hạn chế của mô hình này chính là việc nguồn vốn chỉ mới tập trung cho vay với đối tượng chính là doanh nghiệp, còn người dân vẫn khó tiếp cận

Theo T.S Lê Đức Thịnh - Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác & Phát triển nông nghiệp (Bộ NNPTNT), mặc dù hiện nay NHNN đã ban hành nhiều các chính sách ưu đãi trong việc vay vốn đầu tư nông nghiệp ( giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc; áp sàn dư nợ tín dụng nông nghiệp tối thiểu 20%) song hiện tại, tỷ trọng vốn tín dụng nông nghiệp nông thôn vẫn còn rất thấp. “Nguyên nhân chủ yếu là do những rủi do trong đầu tư lĩnh vực nông nghiệp còn cao, trong khi đó lợi nhuận từ sản xuất nông nghiệp lại thấp. Bên cạnh đó, việc người sản xuất nông nghiệp với quy mô nhỏ, manh mún, theo hộ gia đình cũng là một trong những nguyên nhân khiến người nông dân, đầu tư sản xuất nông nghiệp khó tiếp cận vốn vay từ ngân hàng và phía ngân hàng cũng ưu tiên hơn trong việc đầu tư các cơ sở hạ tầng” - ông Thịnh cho hay.

Để giải quyết vấn đề trên, cũng như giúp người dân tránh được sự bất cập khi tìm đến nguồn vốn vay từ TDĐ, các chuyên gia cho rằng, nhà quản lý, ngân hàng cần đơn giản các thủ tục và điều kiện vay vốn. Bên cạnh đó, người dân cũng cần tạo ra những chuỗi liên kết giá trị, mở rộng vùng chăn nuôi, sản xuất như hình thành các tổ hợp, hợp tác xã sản xuất...để việc tiếp cận nguồn vốn vay lãi suất thấp từ ngân hàng được dễ dàng hơn, đến lúc đó họ sẽ nói không được với nguồn vốn vay lãi suất cao từ TDĐ.

Tuấn Minh