Nợ công cao, đề xuất tăng thuế giá trị gia tăng

Hôm 15/8, Bộ Tài chính đã công bố dự án Luật sửa đổi bổ sung các luật thuế, tác động đến cá nhân và doanh nghiệp. Theo đó, bốn Luật thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập cá nhân (TNCN), thuế tài nguyên và thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) sẽ được đồng loạt sửa đổi, bổ sung ở các mức độ khác nhau.

Ảnh minh họa

Qua tham khảo kinh nghiệm quốc tế cho thấy, trong bối cảnh nợ công tăng cao, nhiều quốc gia kể cả các nước phát triển có xu hướng cơ cấu lại thu ngân sách Nhà nước theo hướng tăng cường nguồn thu từ thuế gián thu, Bộ Tà chính cho rằng cần tăng nguồn thu bù đắp cho nguồn thu giảm do giảm thuế thu nhập (TNDN và TNCN), các nước chuyển hướng sang tăng thuế tiêu dùng (GTGT và TTĐB). Theo con số công bố mới nhất, hiện nợ công của Việt Nam ở mức gần 2,6 triệu tỷ đồng.

Theo Bộ Tài chính, để phù hợp với thông lệ quốc tế, sẽ đề nghị nâng thuế suất 10% đối với thuế GTGT như hiện hành lên mức 12%; Luật thuế TTĐB tập trung sửa đổi 4 nội dung, bao gồm bổ sung nước ngọt vào đối tượng chịu thuế TTĐB với mức thuế suất 10% áp dụng từ năm 2019, tăng thuế TTĐB đối với thuốc lá ngoài mức thuế suất tương đối 70% hiện nay tăng lên 75% vào năm 2019, đề nghị bổ sung mức tuyệt đối 1.000 đồng/bao thuốc lá 20 điếu và 1.500 đồng/một điếu xì gà áp dụng từ ngày 1-1-2020; Giảm thuế suất cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; Sửa quy định về sản lượng tài nguyên tính thuế đối với nước.

Ở các nước ngoài đều đã tăng thuế suất phổ thông từ năm 2009 – 2016. Thuế suất trung bình tại các nước EU năm 2000 là 19% nhưng đến năm 2014 đã tăng lên gần 21,5%. Các nước OECD cũng có xu hướng tăng thuế suất thuế GTGT từ mức trung bình 18% năm 2000 lên khoảng 19% năm 2014 và hơn 19% vào năm 2016. Các nước châu Á cũng có xu hướng cơ cấu lại thu NSNN theo hướng tăng tỷ trọng thuế tiêu dùng trong tổng thu ngân sách từ việc tăng thuế suất thuế GTGT, như Philippines, Ấn Độ, Nhật Bản…

/**/

Theo số liệu từ World Bank, qua thống kê mức thuế suất của 112 nước, có 88 nước có mức thuế suất từ 12% đến 25% (trong đó 56 nước có mức thuế suất từ 17% đến 25%), còn lại 24 nước phổ biến ở mức hơn 10%.

Chính vì vậy, để phù hợp với thông lệ và xu hướng cải cách thuế GTGT quốc tế, Bộ Tài chính đề nghị nâng mức thuế suất 10% theo một trong hai phương án.

Phương án 1: Tăng từ 10% lên 12% kể từ ngày 01/01/2019.

Phương án 2: Tăng theo lộ trình lên 12% kể từ ngày 01/01/2019 và 14% từ ngày 01/01/2021.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính đề nghị cân nhắc phương án 1, tức tăng thuế GTGT từ 10% lên 12%. Thời gian thực hiện từ 1/1/2019. Theo dự kiến, sẽ có hơn nửa triệu doanh nghiệp và hầu hết người dân sẽ chịu tác động từ việc tăng mức thuế GTGT này.

Mai An