Ninh Bình: Nguy cơ dự án trọng điểm 'đứt gánh' – 8 tỉ 'bốc hơi'

Dự án cấp bách, trọng điểm, ưu tiên

Dự án củng cố, nâng cấp hệ thống sông trục từ cống thôn Năm đến cống Đọ và các công trình trên tuyến nhằm ứng phó với nước biển dâng và xâm nhập mặn huyện Yên Khánh (Ninh Bình) có ý nghĩa rất lớn đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của 2.400 hộ với hơn 6.000 nhân khẩu xã Khánh Thiện và một phần xã Khánh Tiên, huyện Yên Khánh với diện tích đất tự nhiên khoảng trên 1.000ha; ứng phó nước biển dâng, xâm nhập mặn vv…

Qua khảo sát tại thực địa, chúng tôi được biết cống thôn Năm thuộc xã Khánh Thiện, huyện Yên Khánh được xây dựng từ những năm 1968, đến nay hầu như không còn khả năng ngăn mặn mỗi khi triều lên chảy vào đồng ruộng qua sông Đáy cũng như giữ ngọt cho sản xuất nông nghiệp. Chính điều này dẫn đến hệ lụy đất bị nhiễm mặn ngày càng nhiều, năng suất lúa ngày càng thấp.

Cống thôn Năm được xây dựng từ năm 1968, đến nay không còn khả năng ngăn mặn, giữ ngọt.

Anh Nguyễn Văn Toàn, thôn 1 Khánh Thiện, Yên Khánh – nhà ở gần cống thôn Năm cho hay: “Do hệ thống ngăn mặn giữ ngọt hầu như không hoạt động, hệ thống sông trục cũng lâu ngày không cải tạo nên ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất nông nghiệp. Trước kia mỗi sào (360m2) còn thu hoạch được hơn 2 tạ, bây giờ đất nhiễm mặn chỉ còn chưa được 1 tạ”.

Bà Lê Thị Đôi – Phụ trách khuyến nông, UBND xã Khánh Thiện cho hay : “Cứ nói biến đổi khí hậu ở đâu xa, cả xã tôi sa sút vì xâm nhập mặn. Đồng ruộng ngày càng chai đất, lúa bạc màu, vàng lá khắp đồng, năng suất giảm trông thấy, làm ruộng ngày càng khổ”. Theo bà Đôi, lãnh đạo và nhân dân xã rất mừng khi nghe có dự án nhưng chờ mãi chẳng thấy.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Xuân Tuyển – Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Khánh cho hay, cán bộ, nhân dân huyện rất mừng các cấp đã quan tâm bố trí đầu tư dự án này.

“Đây là dự án rất quan trọng cho phát triển nông nghiệp địa phương” – ông Tuyển nói và mong các bộ, ngành quan tâm đầu tư. …

Bỗng dưng hủy bỏ, tiền ngân sách bay theo gió?

Trước sự cấp bách này, trên cơ sở đề xuất của các bộ, ngành liên quan, chủ trì là Bộ Tài nguyên Môi trường, ngày 19.9.2012, Thủ tướng Chính phủ đã có công văn hỏa tốc số 1443/TTg-QHQT phê duyệt danh mục dự án ưu tiên thuộc Chương trình SP-RCC (Chương trình chống biến đổi khí hậu), trong đó có dự án trên ở Ninh Bình.

Phê duyệt của Phó Thú tướng Chính phủ đối với dự án nói trên

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, ngày 23.7.2013, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình đã ra QĐ số 524/QĐ-UBND phê duyệt dự án với tổng mức đầu tư 172,9 tỉ đồng, trong đó vốn ngân sách tỉnh gần 8 tỉ đồng.

QĐ số 524/QĐ-UBND của UBND tỉnh Ninh Bình phê duyệt dự án

HĐND, UBND tỉnh Ninh Bình xác định đây là dự án trọng điểm, cấp bách nên đã bố trí ngay vốn đối ứng triển khai khảo sát, đấu thầu và tất cả các bước ban đầu, chỉ chờ có vốn từ Chương trình SP-RCC là triển khai.

Vậy nhưng từ tháng 7.2013 đến nay, dự án vẫn dậm chân tại chỗ vì chưa có kinh phí. Sốt ruột, UBND tỉnh Ninh Bình đã có nhiều công văn đề nghị bố trí vốn thực hiện dự án. Theo đó, ngày 1.2.2016, UBND tỉnh đã có công văn số 56/UBND –VP4 gửi Văn phòng Chính phủ, Bộ KHĐT, TNMT, Tài chính, NNPTNT đề nghị cấp kinh phí thực hiện dự án. Ngày 5.8.2016, UBND tỉnh này tiếp tục có văn bản đề xuất tương tự, đồng thời nhấn mạnh “ưu tiên” cấp kinh phí cho dự án.

Trao đổi với chúng tôi, ông Tống Văn Thịnh – GĐ Ban QL dự án cơ sở hạ tầng - Sở NNPTNT Ninh Bình - cho hay, dự án này có ý nghĩa rất lớn đến việc duy trì vựa lúa của tỉnh và ảnh hưởng lớn đến nhân dân nên tỉnh đã xác định ưu tiên.

Trong khi đó, ngày 29.8.2016, Bộ TNMT có tờ trình số 39/TTr-BTNMT gửi Thủ tướng Chính phủ đề nghị phê duyệt danh mục dự án SP-RCC giai đoạn 2016-2020. Theo danh mục này, dự án “cấp bách”, “trọng điểm” trên đã bị loại khỏi danh mục. Thay vào đó là 2 dự án khác với số vốn lên tới 648 tỉ đồng.

Tờ trình của Bộ TNMT gửi Thủ tướng Chính phủ mới đây đề nghị phê duyệt danh mục dự án SP-RCC giai đoạn 2016-2020, trong đó dự án "trọng điểm" nói trên bị thay thế bằng hai dự án khác

Ông Tống Văn Thịnh – GĐ Ban QL dự án cơ sở hạ tầng (Sở NNPTNT Ninh Bình) nói: “Tôi không dám đánh giá chuyện đúng sai trong việc thay đổi dự án của bộ, tôi chỉ khẳng định rằng dự án đã được duyệt là rất cần thiết, tỉnh sẽ tiếp tục đề xuất thực hiện”.

“Đó là sự bất thường!”

Ông Thịnh nói, và băn khoăn về việc số tiền gần 8 tỉ đồng đối ứng bỏ ra thực hiện các bước ban đầu, bây giờ không có sản phẩm, không biết rồi sẽ phải quyết toán thế nào.

“Mình chẳng làm gì sai nhưng lo là vì tiền ngân sách phí quá và không biết phải báo cáo làm sao bởi chưa có tiền lệ” – ông Thịnh nói.

Ninh Bình là tỉnh đang chồng chất các dự án nợ công. Nay, nếu dự án cần thiết cho dân, đang làm thì bỏ, thay vào đó là dự án khác chưa được xác định là trọng điểm với số vốn tăng gấp nhiều lần thì có nghĩa dân sẽ tiếp tục khổ, kỷ luật chỉ đạo dự án bị lung lay, nguy cơ dự án chồng dự án, nợ công ngày càng tăng.

ANTT.VN sẽ tiếp tục thông tin…

Vinh Phan