Nhiều vướng mắc khi xử lý hàng vi phạm sở hữu trí tuệ trên mạng

Hàng hiệu Fake 1 được bán tràn lan trên mạng. Ảnh: Linh Linh

Hàng hiệu Fake 1 được bán tràn lan trên mạng. Ảnh: Linh Linh

Thông tin được đưa ra tại tọa đàm “Thực thi quyền sở hữu trí tuệ trong môi trường TMĐT” do Bộ KHCN tổ chức ngày 26.4 tại Hà Nội.

Hàng fake bán ngập tràn

“Bán lẻ giá sỉ giày Nike, Adidas, Converse… hàng fake loại 1 giá rẻ nhất vì lấy tận gốc và chỉ bán online, chất lượng giống 90% hàng thật” là một trong số hàng vạn lời quảng cáo bán hàng giả, hàng nhái công khai trên các trang mạng xã hội và website mua bán trực tuyến. Tất cả các thông tin về người bán và người mua gần như được ẩn danh và bảo mật bởi các đơn vị chủ trang TMĐT. Bên cạnh đó, các thông tin về việc giao dịch hàng hóa giả mạo nhãn hiệu trên các trang TMĐT này được mã hóa hoặc được trao đổi trực tiếp giữa các bên mua và bán, dẫn đến việc xác minh hành vi xâm phạm gặp khó khăn.

Theo bà Nguyễn Như Quỳnh - Phó Chánh Thanh tra, Bộ KHCN, các hình vi vi phạm sở hữu trí tuệ trong môi trường TMĐT diễn ra ngày càng tinh vi. Ngoài hành vi quảng cáo hàng hóa xâm phạm quyền SHTT, hành vi vi phạm khác là cạnh tranh không lành mạnh liên quan đến tên miền. Đơn cử như tên miền “cvtv.vn” của CTCP Truyền thông - Truyền hình Việt Nam có chứa thành phần phân biệt “cvtv” tương tự nhầm lẫn với nhãn hiệu “VTV” của Đài Truyền hình Việt Nam. Hay như tên miền “grazia.com.vn”, “grazia.vn” trùng với nhãn hiệu GRAZIA theo đăng kí quốc tế. Ngoài ra, còn hàng loạt các tên miền vi phạm khác có thể kể đến: kangaroo.net.vn, thebodyshop.com.vn, anz.com.vn…

Theo Ban chỉ đạo 389 quốc gia, việc sử dụng tên miền dựa trên các nhãn hiệu đã được bảo hộ hoặc nổi tiếng sẽ dễ dàng giúp NTD tin tưởng và chấp nhận. Tuy nhiên, chính điều này và cộng thêm với nguyên tắc sở hữu tên miền ai đăng kí trước thì được quyền sử dụng đã khiến nhiều thương hiệu lớn gặp khó khăn.

Ngoài ra, bà Quỳnh cho rằng, khó khăn, vướng mắc hiện nay là các DN chưa nhận thức đầy đủ về bảo vệ quyền SHTT trong môi trường TMĐT; khó trong xác định tổ chức, cá nhân vi phạm, khó thu thập chứng cứ về yếu tố xâm phạm; khó xác định giá trị hàng hóa xâm phạm; quy định pháp luật chưa hoàn thiện và lực lượng chức năng chưa có nhiều kinh nghiệm thực tiễn trong việc xử lý.

Còn nhiều vướng mắc

Theo Thứ trưởng Bộ KHCN Trần Văn Tùng, thời gian qua, Chính phủ, Bộ KHCN và các bộ/ngành chức năng đã nỗ lực trong việc phòng, chống các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ nói chung và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong môi trường số thông qua việc ban hành văn bản pháp luật và xử lý những vụ việc cụ thể. Tuy nhiên, hoạt động này còn gặp không ít khó khăn, vướng mắc do: khó xác định tổ chức, cá nhân vi phạm; khó thu thập thu thập chứng cứ về yếu tố xâm phạm; khó xác định giá trị hàng hóa xâm phạm; lực lượng chức năng chưa có nhiều kinh nghiệm…

Bà Nguyễn Như Quỳnh cho rằng yêu cầu đặt ra hiện nay là các DN, chủ thể quyền SHTT cần áp dụng các biện pháp bảo vệ. Mặc khác, cần sự nỗ lực hợp tác của các chủ thể DN, chủ thể quyền với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, hợp tác quốc tế, hoàn thiện pháp luật, nâng cao năng lực cơ quan thực thi quyền SHTT.

Ông Lê Ngọc Lâm - Phó Cục trưởng Cục SHTT cho biết: Thị trường TMĐT Việt Nam đang có quy mô khoảng 4 tỉ USD (gần 100.000 tỉ đồng) và kì vọng đạt 10 tỉ USD trong 5 năm tới. Vai trò của Cục SHTT sẽ cung cấp các dịch vụ hỗ trợ bao gồm: xã hội hóa dịch vụ tìm kiếm các trang web có vi phạm quyền SHTT, cung cấp thông tin đến các tổ chức phát triển phần mềm chặn/diệt virus để chặn các trang web vi phạm. Ngoài ra, Cục sẽ thông báo cho các ISP (nhà cung cấp mạng) để đóng các trang web vi phạm. Đồng thời, thông báo cho các sản phẩm giao dịch trực tuyến để đóng/chặn các trang web vi phạm.

Linh Linh