Nhà thiết kế Xuân Thu: 'Tôi buồn cho văn hóa tranh luận'

Áo bông của NTK Xuân Thu (trái) và áo mẫu của NTK Trịnh Bích Thủy (phải). Ảnh: TL

"Hãy tranh luận bằng lý lẽ thay vì mạt sát"

Theo NTK Xuân Thu, sau khi đưa ra một số ý kiến chuyên môn về chiếc áo dài dát vàng của Kiện tướng Dancesport Chí Anh, chị cũng nhận được những phản hồi của NTK Đỗ Trịnh Hoài Nam (tác giả của chiếc áo dài này) trên trang Facebook cá nhân. Chị cho biết: "Tôi không hối hận và thú thực là cũng không thấy buồn vì những lời lẽ gay gắt của Nam dành cho mình. Khi tranh luận thì mình phải chấp nhận điều đó thôi. Nếu có điều gì đó phải suy nghĩ thì đó là văn hóa tranh luận. Không chỉ là ở trong câu chuyện liên quan đến tôi mà còn ở nhiều câu chuyện khác, nhiều lĩnh vực khác nữa".

Nói sâu về khía cạnh này, NTK Xuân Thu cho rằng, trong xã hội cũng như trong nghề nghiệp, việc tranh luận hay những tiếng nói trái chiều là điều rất cần thiết. Nhưng thay vì dùng những lập luận, chứng cứ khoa học để chứng minh, bảo vệ quan điểm của mình thì "văn hóa tranh luận" ở một số người thường thiên vào hướng công kích cá nhân, thậm chí là mạt sát làm sao để dìm người kia xuống càng sâu càng hả hê. Đó là điều rất nguy hiểm. Chính vì vậy mà mỗi khi cần có tiếng nói phản biện thì những nhà chuyên môn thường có tâm lý rút lui, né tránh cho lành. Bản thân tôi cũng nhận được những lời can ngăn như vậy khi tự nhiên lại đi "đương đầu" với đồng nghiệp làm gì, rồi khuyên tôi lần sau nên tránh báo chí đi cho đỡ phiền phức. Tôi nói thật lòng rằng, nếu ai cũng như vậy thì sinh ra phê bình, phản biện để làm gì? Khi tôi nhận xét về thiết kế ấy, bản thân tôi không nhắm vào tác giả mà chỉ đơn thuần nhìn nhận ở góc độ chuyên môn, với chính tác phẩm đó mà thôi. Nhưng rất tiếc là điều này đã không được hiểu đúng. Với các thiết kế của mình cũng vậy, nếu có bị mổ xẻ như vậy thì tôi sẽ sẵn sàng ngồi xuống tranh luận cùng họ bằng những lý lẽ chuyên môn".

Ai "đạo" ai?

Sau khi NTK Xuân Thu lên tiếng mổ xẻ về chiếc áo dài của Chí Anh, cũng có ý kiến cho rằng, bản thân NTK Xuân Thu chưa "đủ trình" để nhận xét về thiết kế khác khi chính các mẫu áo bông của chị cũng từng bị nghi là "đạo" thiết kế của tác giả Trịnh Bích Thủy. NTK Trịnh Bích Thủy với kinh nghiệm hơn 10 năm thiết kế các mẫu áo bông truyền thống. Còn NTK Xuân Thu cũng từng có bộ sưu tập mang tên "Duyên", trong đó có những mẫu áo tứ thân họa tiết gốm kết hợp với áo bông thêu tay truyền thống.

Về vấn đề này, NTK Xuân Thu lý giải: "Lẽ ra tôi sẽ dừng câu chuyện tranh luận ở đây, nhưng vì Đỗ Trịnh Hoài Nam cho rằng tôi lấy ý tưởng của NTK Trịnh Bích Thủy thì tôi cần phải nói rõ. Trên thế giới, các hãng thời trang luôn nghiên cứu lịch sử nguồn gốc của trang phục. Dựa vào lịch sử, người ta sẽ đưa ra xu hướng cho từng năm. Sự vận động ấy cứ tưởng tượng như khi ta xếp trang phục vào một cái hộp, khi nó đầy ta lật ngược lại. Trang phục ở dưới đáy hộp lại trở nên mới mẻ và bắt đầu một chu kỳ mốt mới. Người thiết kế có nhiệm vụ đưa suy nghĩ của mình vào xu hướng đó, vì thế mà cùng một xu hướng nhưng mỗi hãng lại đưa ra màu sắc trang trí, chất liệu khác nhau".

"Chiếc áo dài xuất hiện vào thời Hai Bà Trưng khởi nghĩa, trải qua rất nhiều năm với sự thay đổi được các nhà thiết kế Việt thả sức làm điều họ muốn. Đồng bằng Bắc bộ có áo dài tứ thân. Đồng bằng sông Cửu Long có áo bà ba khăn rằn. Ở miền Bắc, các bà, các mẹ còn có thêm áo bông. Nó được bán đầy ở dọc phố Hàng Bông, Hàng Gai, chợ Đồng Xuân và được các nhà thiết kế trổ tài trong nhiều năm qua. Người thì giữ nguyên chiếc áo xưa, người thì sáng tạo với nhiều kỹ thuật, họa tiết… Và cũng như áo dài, áo bông của NTK Xuân Thu khác với các nhà thiết kế khác chứ không ai giống ai và cũng không có chuyện ai đi lấy ý tưởng của ai cả. Nó đều xuất phát từ lịch sử".

Để làm rõ hơn vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi nhanh với NTK Trịnh Bích Thủy. Chị không xác nhận có chuyện đạo ý tưởng giữa hai nhà thiết kế vì đó là câu chuyện dài, cần phân tích và mổ xẻ. Chị cũng cho biết: "Khi được đồng nghiệp nhắc đến trên trang Facebook cá nhân, tôi đã xác định không tranh luận nên cũng sẽ không lên tiếng với báo chí. Hơn nữa, ở trong nghề thì ai như thế nào, tác phẩm ra sao… mọi người đều biết cả rồi".

Thanh Hà