Nhà máy Xơ sợi Đình Vũ hai năm hoạt động lỗ 1.400 tỷ: Đề nghị Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ điều tra

Hàng loạt sai phạm

Ngày 24-11, Thanh tra Chính phủ (TTCP) có Thông báo Kết luận thanh tra việc đầu tư xây dựng Dự án Nhà máy Xơ sợi Polyeste Đình Vũ.

Theo đó, thực hiện Quyết định số 386/QĐ-TTg ngày 9/3/2006 của Thủ tướng Chính phủ về chiến lược phát triển ngành Dầu khí Việt Nam, ngày 15/7/2007, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) ký thỏa thuận hợp tác đầu tư với Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) và thành lập Công ty Cổ phần hóa dầu và Xơ sợi Dầu khí (PVTex) để quản lý đầu tư xây dựng Nhà máy sản xuất Xơ sợi Polyeste Đình Vũ.

Ngày 21/10/2008, Hội đồng Quản trị PVTex ban hành Quyết định phê duyệt dự án với tổng mức đầu tư 324.846.789 USD tương đương 5.437.935.247.860 Việt Nam đồng.

Quá trình thực hiện Dự án Nhà máy Xơ sợi Đình Vũ đã gây thất thoát lãng phí lớn vốn đầu tư.

Theo Thông báo Kết luận của TTCP , đến thời điểm thanh tra, giá trị nghiệm thu dự án là 363.528.263,03 USD.

Tuy nhiên, sau một thời gian xây dựng, nhà máy đã hoàn thành, đi vào vận hành, sản xuất kinh doanh. Dự án chưa có hiệu quả kinh tế, sau hơn hai năm hoạt động, sản xuất, kinh doanh đã thua lỗ hơn 1.400 tỷ đồng.

TTCP cho rằng, việc đầu tư dự án Nhà máy xơ sợi Đình Vũ là thực hiện chiến lược của hai ngành được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, phải được Bộ Công Thương, Hội đồng quản trị PVN, Vinatex tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, ưu tiên nguồn lực nhằm đảm bảo cho dự án được thực hiện đúng và hiệu quả.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện, các đơn vị đã không thực hiện hết trách nhiệm được giao để dự án có hiệu quả yếu kém.

Cụ thể, Vinatex đã thiếu trách nhiệm trong việc góp vốn điều lệ; không thực hiện trách nhiệm của cổ đông mà ủy quyền cho PVN làm chủ đầu tư dự án.

Đồng thời, PVN là Tập đoàn có vốn chi phối tại PVTex nhưng chưa thực hiện hết trách nhiệm trong việc kiểm tra, đôn đốc giám sát người đại diện vốn của PVN tại PVTex để đảm bảo việc thực hiện dự án đúng theo quy định của pháp luật; Nhận chuyển nhượng vốn từ Vinatex và Tổng công ty Cổ phần Phong Phú không đúng quy định, dẫn đến phải chịu toàn bộ lỗ của dự án là 1472.802 triệu đồng.

Bộ Công Thương với trách nhiệm quản lý nhà nước, trách nhiệm của chủ sở hữu vốn Nhà nước tại PVN, Vinatex đã thiếu thường xuyên kiểm tra giám sát trong việc thực hiện mục tiêu chiến lược của ngành Dầu khí; hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy hoạch ngành; chưa thực hiện hết trách nhiệm trong kiểm tra, giám sát và chuyển nhượng vốn của Vinatex và Tổng công ty Cổ phần Phong Phú cho PVN.

TTCP khẳng định, những thiếu sót trên thuộc trách nhiệm của Bộ Công Thương, HĐQT, Tổng giám đốc của PVN, Vinatex thời kỳ từ 2007 đến nay.

Sai phạm có hệ thống

TTCP nêu rõ, trong chỉ đạo điều hành xây dựng nhà máy xơ sợi Đình Vũ, những sai phạm của chủ đầu tư PVTex trong quá trình quyết định dự án đầu tư, phê duyệt tổng mức đầu tư, kế hoạch đấu thầu, nội dung hồ sơ mời thầu giai đoạn 1 và 2 của gói thầu EPC, kết quả đấu thầu EPC… đều có liên quan đến chỉ đạo, điều hành của PVN.

Ngoài ra, việc chỉ đạo điều hành thông qua kiểm tra, đôn đốc, giám sát người đại diện vốn của PVN tại PVTex trong việc thực hiện dự án còn thiếu thường xuyên, dẫn đến quá trình thực hiện có nhiều sai phạm, dự án không hiệu quả.

TTCP cho rằng, HĐQT và Tổng giám đốc PVTex phê duyệt dự án, thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật, bản vẽ thi công, tổng mức đầu tư khi không tổ chức thẩm định; nội dung dự án không đảm bảo phù hợp, đồng bộ với thiết kế kỹ thuật tổng thể; phê duyệt Tổng mức đầu tư thiếu cho phí vốn lưu động, tăng sai một số khoản chi phí giá 38.742.310 USD.

Mặt khác, HĐQT và Tổng giám đốc PVTex không tổ chức thẩm định trước khi phê duyệt kế hoạch đấu thầu, phân chia dự án thành các gói thầu thiếu cơ sở; sơ tuyển nhà thầu trước khi dự án được phê duyệt và trước khi phê duyệt kế hoạch đấu thầu; Hồ sơ mời thầu không yêu cầu các tiêu chuẩn cơ bản về năng lực kỹ thuật và kinh nghiệm trong xây dựng Nhà máy Xơ sợi đối với nhà thầu là một điều quan trọng có tính chất quyết định đến sự thành công và hiệu quả của dự án.

Thông báo kết luận nêu rõ: “HĐQT và Tổng giám đốc PVTex phê duyệt hồ sơ mời thầu nhưng không tổ chức thẩm định và có báo cáo thẩm định; không tiến hành các thủ tục phê duyệt điều chỉnh kế hoạch đấu thầu khi có những thay đổi, điều chỉnh; không thực hiện việc đăng tải thông tin về kết quả lựa chọn nhà thầu; phê duyệt kết quả trúng thầu gói thầu EPC vượt giá thầu được duyệt; Các chi phí trong nước không sử dụng bằng đồng tiền Việt Nam làm tăng cho phí chênh lệch tỷ giá ngoại tệ 46.835.207.983 đồng khi thanh toán; nghiệm thu tăng sai, trùng lắp khối lượng so với hồ sơ hoàn công một số hạng mục công trình với giá trị 23.046,6 USD và 8.091.364.419 đồng…”

Cũng theo TTCP cho rằng, HĐQT và Tổng giám đốc và các đơn vị chức năng của PVTex thiếu năng lực, kinh nghiệm trong quản lý đầu tư và xây dựng, thiếu trách nhiệm trong việc ký kết, giám sát thực hiện hợp đồng dẫn đến phát sinh nhiều tranh chấp gây thiệt hại lớn về kinh tế do thay đổi nguồn gốc xuất xứ một số thiết bị, vận hành chạy thử, chậm tiến độ thực hiện dự án…

Đề nghị Bộ Công an tiếp nhận điều tra

Nhận xét về việc Nhà máy Xơ sợi Đình Vũ thu lỗ hơn 1.400 tỷ đồng sau hơn 2 năm hoạt động theo TTCP xác định; Về nguyên nhân chủ quan, PVN, Vinatex là đại diện chủ sở hữu tại PVTex chưa kịp thời xử lý những thay đổi phát sinh, còn nhiều thiếu sót và vi phạm trong chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, giám sát; việc quản lý dự án của chủ đầu tư còn nhiều vi phạm dẫn đến kéo dài thời gian sản xuất thử, tiến độ thi công công trình chậm làm chi phí tăng cao, suất đầu tư lớn, lực lượng cán bộ, công nhân lớn làm tăng chi phí đầu vào, giá thành sản phẩm tăng cao; trình độ kỹ thuật và kinh nghiệm vận hành nhà máy còn hạn chế, chất lượng sản phẩm chưa đạt yêu cầu, sản phẩm sản xuất ra khó tiêu thụ.

Về nguyên nhân khách quan, do thị trường tiêu thụ khó khăn, tình hình biến động giá nguyên liệu, nhiên liệu ảnh hưởng đến giá bán sản phẩm xơ sợi, nguồn vốn lưu động cho sản xuất kinh doanh còn thiếu, lãi suất ngân hàng cao làm tăng chi phí sản xuất.

Về hướng xử lý sai phạm, Tổng TTCP kiến nghị xử lý số tiền 54.926.572.402 đồng và 23.046,6 USD. Đồng thời, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công Thương chỉ đạo và thực hiện kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân tại Bộ Công Thương, PVN, Vinatex thuộc thẩm quyền có liên quan đến sai phạm.

Đối với PVN, Vinatex, các đơn vị góp vốn và PVTex tổ chức thực hiện kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với người đại diện vốn tại PVTex và các đơn vị, cá nhân thuộc thẩm quyền liên quan đến các sai phạm.

Kết quả thanh tra cho thấy, quá trình thực hiện dự án Nhà máy Xơ sợi Đình Vũ đã có dấu hiệu cố ý làm trái hoặc Thiếu trách nhiệm trong việc phê duyệt dự án; lựa chọn nhà thầu; ký kết, thực hiện hợp đồng với nhàu thầu gây thất thoát lãng phí lớn vốn đầu tư. Vì Vậy, TTCP kiến nghị Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Tuấn Mạnh – Đức Hoàng