Người từng giải cứu thế giới khỏi chiến tranh hạt nhân qua đời ở tuổi 77

Ông Stanislav Petrov qua đời tại nhà ở TP Moscow từ ngày 19/5 nhưng thông tin về cái chết của ông mới được biết đến rộng rãi vào tháng này nhờ một cuộc điện thoại tình cờ.

Nhà làm phim người Đức Karl Schumancher, người đầu tiên công bố câu chuyện của ông Petrov với khán giả quốc tế, đã gọi điện chúc mừng sinh nhật ông vào ngày 7/9 và được con trai ông thông báo rằng người cựu sĩ quan đã qua đời.

Stanislav Petrov. Ảnh: AP

Đêm 26/9/1983, ông Petrov đang làm nhiệm vụ tại một trung tâm cảnh báo sớm của Liên Xô thì các máy tính xác định Mỹ đã phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa. Trung tá Petrov, 44 tuổi, phải quyết định thật nhanh xem cuộc tấn công vào Liên Xô đó có thật hay không.

Tại thời điểm đó, Petrov không có thời gian để nghĩ đến vấn đề ông có thể trở thành một trong những người khơi mào Chiến tranh Thế giới thứ ba. Vị trung tá 44 tuổi quyết định xem xét mức độ đáng tin của những thông tin từ máy tính.

Vài phút sau, còi báo động lại vang lên, báo hiệu vụ phóng tên tên lửa thứ hai. Ngay sau đó, hệ thống thông báo Mỹ đã phóng 5 tên lửa.

Tuy nhiên, Petrov báo với chỉ huy rằng, hệ thống đã cung cấp thông tin sai lệch. Ông không hề chắc chắn mà chỉ căn cứ vào việc radar mặt đất của Liên Xô không xác nhận bất cứ vụ phóng tên lửa nào. Mặc dù hệ thống radar chỉ có thể phát hiện tên lửa sau khi chúng được phóng, Petrov nhận định chúng dự báo chính xác hơn các vệ tinh.

Sau này, họ phát hiện một sự cố kỹ thuật khiến vệ tinh tưởng sự phản chiếu ánh sáng mặt trời trên mây cao là vụ phóng tên lửa.

Quyết định của Petrov đã giúp thế giới tránh thảm họa chiến tranh hạt nhân.

Các nhà lãnh đạo Liên Xô không khen thưởng Stanislav Petrov bởi nếu làm vậy, họ buộc phải thừa nhận sai lầm từ hệ thống cảnh báo sớm. Một năm sau đó, ông quyết định về hưu sớm và chuyển đến sống ở ngoại ô Moscow.

Nhiều người phương Tây vẫn ghi nhận vai trò của cựu sĩ quan Stanislav Petrov trong việc ngăn chặn chiến tranh hạt nhân thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Ngày 18/9, các rạp chiếu phim ở Mỹ công chiếu bộ phim The man who saved the world (Người đàn ông cứu thế giới) để giúp dư luận hiểu rõ hơn về cuộc đời Petrov, theo AP.

Hương Nguyễn (t/h)