Người phát ngôn tổng thống đỡ lời cho ông Duterte

Trong bài diễn văn khai mạc cuộc tập trận chung Mỹ-Philippines hôm 4-10, ông Duterte đã nói “Obama phải xuống hỏa ngục” và “EU nên ăn năn hối lỗi”.

Ông Josh Earnest tuyên bố: “Những lời bình luận như thế mâu thuẫn với quan hệ nồng ấm giữa nhân dân Philippines và Mỹ. Đã có quá trình quan trọng về hợp tác giữa hai chính phủ và sự hợp tác ấy thực ra vẫn tiếp tục dưới chính phủ của ông Duterte”.

Ông phân tích quan hệ Philippines-Mỹ đã kéo dài 70 năm qua dựa trên quan hệ vững chắc giữa nhân dân hai nước, Mỹ đã tập trung trao đổi với Philippines để cải thiện cuộc sống nhân dân Philippines và tôn vinh các giá trị dân chủ chung.

Ông nhắc lại phản ứng nhanh chóng của Mỹ khi giúp Philippines giải quyết hậu quả siêu bão Haiyan năm 2013 và nói đây là ví dụ tiêu biểu cho quan hệ đồng minh.

Ông giải thích: “Các phương tiện quân sự Mỹ đã được triển khai ở Philippines nhằm giúp đỡ các cộng đồng mà trong một số trường hợp đã bị cô lập với thế giới bên ngoài do bão tố”.

Ông cho biết Mỹ vẫn chưa nhận được đề nghị chính từ Tổng thống Duterte hay quan chức Philippines về chấm dứt cuộc tập trận chung hằng năm. Ông nói Mỹ vẫn lo ngại về các vụ xử tử ngoài vòng pháp luật ở Philippines.

Trong khi đó, báo Philippine Star đưa tin tại cuộc họp báo ngày 5-10, người phát ngôn tổng thống Philippines Ernesto Abella tuyên bố đừng nên hiểu theo nghĩa đen phát biểu của ông Duterte về quan hệ với Mỹ. Ông nói phải sử dụng trí tưởng tượng sáng tạo để hiểu phát ngôn của tổng thống.

Ông giải thích tuyên bố mới đây của ông Duterte chỉ để bày tỏ mong muốn độc lập của Philippines. Ông nhấn mạnh: “Đừng nghĩ đơn giản ông ấy tuyên bố xong là xong. Chúng ta cần phải chờ đợi ông ấy giải thích rõ vấn đề”. Trong quá khứ, ông Duterte cũng đã từng có nhiều phát biểu gây tranh cãi và sau đó người phát ngôn phải giải thích lại.

Người phát ngôn cũng nhắc lại Tổng thống Duterte mong muốn một chính sách đối ngoại độc lập không dành độc quyền hay ràng buộc với một thỏa thuận nào.

Ông nói tuyên bố của Tổng thống Duterte về cắt đứt ràng buộc với Mỹ có thể không có nghĩa là cắt đứt quan hệ. Ông nhấn mạnh: “Ông ấy không nói vâng, ông ấy cũng không kiên quyết nói không. Ông ấy chỉ nói có thể”.