“Người lao động trong môi trường nhiều bụi sẽ bị ung thư!”

Thưa GS. Nguyễn Đức Công, ông có thể cho biết tên những nghề thủ công mỹ nghệ chịu tác động trực tiếp của bụi, ảnh hưởng toàn diện đến sức khỏe người lao động?

Theo thống kê của Hiệp hội làng nghề Việt Nam, nước ta hiện có hơn 3.000 làng nghề thủ công. Trong đó, có 400 làng nghề truyền thống với 53 nhóm nghề đều tác động đến môi trường xung quanh.

Những nhóm nghề thủ công như điêu khắc, chế tác đá, gốm sứ, dệt vải, tái chế kim loại, đan lát, in ấn, nấu rượu, sản xuất hóa chất… thường xuyên đối mặt trong môi trường nhiều bụi, nguy cơ sức khỏe bị đe dọa rất cao. Trong đó người lớn tuổi hoạt động trong những nhóm nghề này thì nguy cơ mắc bệnh cao nhất, do tuyến tiết nhầy ở đường hô hấp bị thoái hóa không còn khả năng kháng khuẩn nên vi khuẩn dễ xâm nhập.

Nghệ nhân làng nghề thủ công điêu khắc đá có nhiều nguy cơ bệnh tật.

Theo GS, những người lao động khi làm việc trong môi trường có nhiều bụi như vậy thường thì nguy cơ mắc phải những bệnh nào cao nhất?

Bụi có nhiều loại bụi khác nhau như bụi do kim loại, bụi do rác, bụi do gỗ, bụi do động vật (lông), bụi thực vật, hoặc do các hóa chất khác nhau… đều làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Bụi gây nhiều nhiễu độc, gây dị ứng, ung thư, xơ phổi, đó là những loại phổ biến và dễ nhận biết nhất. Bụi cợn lên từng cơ quan một gây tổn thương khác nhau.

Hay gặp nhất là bụi làm tổn thương đường hô hấp như viêm mũi, viêm phế quản, viêm phổi, viêm teo mũi do bụi crom, asen… Khi vào phổi thì bụi làm tổn thương ở phổi và gọi là bệnh phổi do nhiễm bụi. Thường gặp nhất là thợ làm đá, thợ làm aniac, gốm sứ, đất sét axit dẫn đến bệnh phổi silic (silicose).

Đối với ngoài da thì gây dị ứng, lỗ chân lông bị rạn nứt, không tiết được chất nhờn gây ra mụn, lở loét. Khi bụi tiếp xúc vào mắt làm viêm kết mạc, giảm thị lực, bụi to dính vào mắt gây mộng thịt ở mắt.

Thêm vào đó, những người hít bụi nhiều sẽ bị bệnh về nhiễm độc thần kinh, gây choáng váng, mệt mỏi thậm chí gây lú lẫn.

Đồng thời, các loại bụi có cạnh sắc nhọn lọt vào trong đường tiêu hóa làm viêm dạ dày, gây rối loạn tiêu hóa,…

Môi trường nhiều bụi ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người lao động. Ảnh: Hà Kiều

Với những tác hại như vậy, GS. có lời khuyên nào cho những người lao động làng nghề thủ công hoạt động trong môi trường bụi để phòng tránh và tự “cứu mình”?

Thông thường, những làng nghề thủ công được chứng nhận thì luôn có cam kết sức khỏe về nồng độ bụi trong giới hạn cho phép, nếu vượt quá sẽ bị cấm, không được phép hoạt động. Những người làm trong môi trường trên bắt buộc phải có quần áo bảo hộ, phải đeo kính, đeo khẩu trang.

Người lao động phải đi khám bệnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ, nếu phát hiện có bệnh mới chữa trị kịp thời. Khi kiểm tra sức khỏe định kì nếu như bệnh nhân có biểu hiện của nhiễm sắc bụi thì có biện pháp giải quyết và cách li tuyệt đối ngay nếu không thì sẽ bị nhiễm độc. Những người làm aniac, làm đá, làm than khi có biểu hiện bị silicose (bệnh bụi phổi do silic) thì nên đến BV có chuyên khoa phổi để nội soi phế quản, súc rửa phế quản phế nang sẽ cải thiện được triệu chứng và tiên lượng cho người bệnh.

Song song với đó, các cơ sở sản xuất cần cơ khí hóa và tự động hóa quá trình sản xuất sinh bụi bặm, thay đổi phương pháp công nghệ hiện đại và thân thiện với môi trường nhiều để công nhân không phải tiếp xúc trực tiếp với bụi. Biện pháp phòng chống tốt nhất là lọc bụi, lọc không khí, đo nồng độ bụi nơi có nồng độ bụi nhiều, lắp đặt hệ thống thông gió tốt để hạn chế bụi tiếp xúc với người lao động.

Xin cảm ơn GS. đã cung cấp những thông tin rất hữu ích cho người lao động, đặc biệt những người lao động làng nghề thủ công Việt Nam làm việc trong môi trường nhiều bụi!

Hà Kiều