Ngư dân dùng tàu cá 'chiến' tàu hút cát

Người dân lo lắng việc doanh nghiệp nạo hút cát không đúng quy trình sẽ làm sạt lở thêm bờ sông. Ảnh: HƯNG THƠ.

Nóng ở vùng biển Cửa Việt

Giữa tháng 7.2017, Cty TNHH phát triển khoáng sản Duy Tân (gọi tắt là Cty Duy Tân) đưa tàu và sà lan thực hiện nạo vét luồng dẫn tàu thuyền vào khu neo đậu tránh trú bão Bắc Cửa Việt (thuộc huyện Gio Linh và Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị), thì gặp sự phản ứng của người dân ở khu phố 1, khu phố 2 thị trấn Cửa Việt (huyện Gio Linh).

Ông Hồ Văn Đài (SN 1940, trú tại khu phố 2) đưa chúng tôi đi dọc đoạn sông Hiếu với tâm trạng rất bức xúc. Ông Đài kể, mấy năm trở lại đây, nước ở sông Hiếu đã “ăn” vào bờ, khiến một vài đoạn có dấu hiệu bị nứt, lún, sạt lở nên ai cũng lo lắng. Vì vậy, khi thấy xuất hiện lù lù cả một hàng dài sà lan và tàu tải trọng lớn hút cát ở đoạn sông ngay trước nhà, người dân ở dọc bờ sông lập tức phản ứng dữ dội. “Tôi già, chỉ biết đứng ở trên bờ to tiếng. Còn thanh niên thì lên tàu cá, áp sát sà lan và tàu, ngăn không thể để tàu hút cát hủy hoại đời sống của chúng tôi được” - ông Đài kể.

Những ngày sau đó, người dân ở khu phố 1 và khu phố 2 huy động nhiều tàu đánh cá bám sát hoạt động của các tàu hút cát và kiên quyết ngăn cản. Dù bị phản đối kịch liệt, nhưng vào tối 18.7 tàu vẫn tiến sát vào bờ, tiến hành hút cát ngay trước cửa nhà người dân. Và càng bức xúc hơn, khi người dân phát hiện các tàu của Cty Duy Tân hút trúng bùn thì thải lại chỗ cũ. “Họ hút cát vào cả ban đêm, và chỉ tìm những địa điểm có cát nhiều để hút. Nếu hút trúng bùn thì đổ lại xuống dòng sông”- ông Nguyễn Khai (SN 1976, trú tại khu phố 1) thông tin.

Doanh nghiệp chưa thực hiện đúng quy định

Được biết, việc nạo vét luồng dẫn tàu thuyền khu neo đậu tránh trú bão Bắc Cửa Việt (từ cầu Cửa Việt đến khu neo đậu bờ Bắc Cửa Việt có chiều dài 3,2km), luồng dẫn tàu thuyền từ khu neo đậu tránh trú bão Nam Cửa Việt đến sông chính (chiều dài 1,7km) đã được UBND tỉnh Quảng Trị cấp phép. Chủ đầu tư là Cty Duy Tân, dự án có tổng mức đầu tư hơn 75 tỉ đồng, được thực hiện theo hình thức xã hội hóa (Cty Duy Tân được phép bán số cát nạo vét được để bù lại chi phí thực hiện việc nạo vét).

Trao đổi với Lao Động, ông Hoàng Minh Tân - Tổng Giám đốc Cty Duy Tân - cho biết, dự án được cấp phép từ 2.2016, đến 13.7.2017 Cty Duy Tân triển khai dự án, tuy nhiên khi vừa thực hiện nạo vét thì bị người dân phản ứng. Ông Tân giải thích, vì các hộ có rớ trên sông Hiếu đã nhận tiền đền bù nhưng chưa tháo dỡ, nên Cty mới nạo hút “nhảy cóc”; việc nạo hút bùn lên rồi thải xuống lại là vì Cty hợp đồng bán cát trước, khi hút trúng bùn thì đổ lại, khi khai thác hết cát rồi mới chuyển sang hút bùn.

Trước tình trạng “nóng” nói trên, Sở NNPTNT tỉnh Quảng Trị đã tổ chức họp khẩn, trong số hơn 15 ý kiến của lãnh đạo địa phương, các ban ngành liên quan thì đại đa số đều chỉ trích việc Cty Duy Tân chưa thực hiện đúng quy định trong quá trình nạo vét. Ông Trương Chí Trung, Chủ tịch UBND huyện Gio Linh khẳng định, đây là dự án xã hội hóa có mục đích tốt đẹp, nhưng quá trình thực hiện Cty Duy Tân chưa làm tốt: “Dự án này tác động đến nhiều người dân, tuy nhiên việc triển khai còn qua loa. Ví dụ như việc nạo vét không thực hiện đúng trình tự theo kiểu cuốn chiếu, việc lắp giám sát hành trình, độ sâu nạo vét... chưa đúng quy định”.

Ông Hồ Xuân Hòe - Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Quảng Trị nói rằng, việc người dân lo lắng là đương nhiên, bởi họ chưa được tiếp cận các thông tin về dự án, không biết việc triển khai nạo vét như thế nào. “Trước hết, Cty Duy Tân cần phối hợp với địa phương tổ chức tham vấn cộng đồng, giải thích cho người dân hiểu được ý nghĩa của dự án. Phải thành lập ban giám sát cộng đồng và tăng cường việc giám sát, nếu người dân phản đối thì tạm thời dừng việc khai thác để giải thích cho người dân hiểu” - ông Hòe nói.

Chưa tham vấn cộng đồng khi triển khai dự án

Theo Sở NNPTNT tỉnh Quảng Trị, việc tổ chức tham vấn cộng đồng ở dự án nạo vét nói trên có nhiều giai đoạn. Tham vấn cộng đồng khi lập dự án đầu tư để lấy ý kiến của địa phương, để trình UBND tỉnh phê duyệt dự án đã thực hiện rồi. Còn tham vấn cộng đồng giai đoạn triển khai thực hiện dự án là trách nhiệm của chủ đầu tư, tuy nhiên việc này chưa được thực hiện. Đây cũng là lý do khiến người dân bức xúc, làm nóng tình hình ở khu vực biển vừa trải qua sự cố môi trường.

NHÓM PV