Ngôi làng nấm kỳ lạ ở Puglia

Shutterstock

Thủ phủ Bari giữa mùa thu Địa Trung Hải, nắng vàng rực rỡ và hoa anh túc nở đỏ thắm dọc những con đường. Phố cổ Bari rất đẹp với những kiến trúc xây bằng đá vôi trắng thanh thoát, mật độ nhà thờ và tu viện dày đặc.

Tuy nhiên, chúng tôi không có nhiều thời gian ở đây bởi mục đích chính của chuyến đi này là khảo sát ngôi làng trullo thuộc thị trấn Aberobello, một di sản văn hóa thế giới khiến người dân Puglia rất đỗi tự hào.

Những ngôi nhà di động thời xa xưa

Từ Bari, chúng tôi mua vé xe lửa đến Aberobello. Cần nói thêm Ferrovia Sudest là mạng đường sắt riêng của vùng Puglia đi trong nội địa, tới những điểm mà đường sắt quốc gia Trenitalia không phủ tới (mạng Trenitalia đi theo đường ven biển phía đông của vùng Puglia).

Ferrovia Sudest vừa có xe lửa vừa có xe buýt chạy nhiều chuyến trong ngày và tất cả các ngày trong tuần nên đi chơi các nơi trong vùng rất thuận tiện. Cả nhóm đi một tiếng rưỡi đã đến Aberobello, theo bản đồ thì thị trấn này khá nhỏ và tới làng trullo rất gần.

Nhưng mọi người quyết định đi bộ theo những biển chỉ dẫn trên đường chứ không theo bản đồ in từ trước. Con đường vòng vèo dẫn cả nhóm qua những cánh đồng nở đầy hoa cúc dại và poppy. Trước khi vào tới làng trullo, nhìn từ xa đã thấy bao nhiêu nóc nhà hình chóp nón màu xám và tường vôi trắng trải dài trên lưng chừng đồi.

Các trullo (tên gọi của ngôi nhà) là những ngôi nhà bằng đá với mái chóp xám lô nhô nằm bên đồng hoa, lúa mì vàng óng hay dọc theo lối đi nhỏ hẹp uốn quanh sườn đồi. Trên những mái nhà ấy là các hình thù kỳ lạ như biểu tượng, mật mã của thế giới bí ẩn.

Thấp thoáng trên tường đá quét vôi trắng là những giàn cây leo xanh ngắt điểm xuyết màu hoa cam trông thật xinh xắn. Nhìn từ xa trị trấn như một ngôi làng nấm khổng lồ của xứ sở thần tiên.

Những ngôi nhà trullo cổ nhất có niên đại từ thế kỷ thứ 16. Chúng được xây dựng bởi những người nông dân không có đất thổ cư. Thời đó, nhà vua đánh thuế cao những ai có nhà ở cố định nên các nông dân thông minh tránh thuế bằng cách xếp các ngôi nhà bằng đá, không sử dụng vôi vữa để khi có quân lính đến kiểm tra, chủ nhà có thể nhanh chóng tháo dỡ.

Dù được làm theo cách đối phó nhưng với óc nghệ sĩ của người Ý, các ngôi nhà đá xếp trullo có vẻ đẹp rất độc đáo, hơn nữa lại cực kỳ kiên cố. Người dân lợp nhà bằng các tấm đá vôi dẹt lấy từ những cánh đồng lân cận. Phần mái có hình vòm, hình nón hoặc hình kim tự tháp xinh xắn giống như trong truyện cổ tích. Bức tường là từng viên đá được mài giũa rồi xếp lên nhau cẩn thận để không khí có thể lưu thông nhưng nước mưa không thể chảy vào nhà.

Nhà hình nón, nhìn bên ngoài nhỏ bé nhưng bên trong diện tích rất rộng rãi. Các hốc tường được dùng làm chỗ nghỉ ngơi thoải mái, đủ không gian cho bốn người, có cả bếp và phòng ăn tiện nghi. Tường nhà trullo rất dày và hữu ích: mùa hè không để cho cái nóng vào trong và mùa đông giữ nhiệt rất tốt. Hiện giá nghỉ đêm ở những ngôi nhà này tương đương giá tiền trong khách sạn: dao động từ 70 - 110 euro cho một phòng đôi.

Locorotondo - Bức tranh tuyệt vời miền nam nước Ý

Làng trullo hiện có hơn một ngàn ngôi nhà hình nấm, trông khá mới vì thường xuyên được quét vôi, tu sửa, tạo thành những khu phố trải từ đỉnh đồi xuống chân đồi. Khu này khách du lịch đi đông nườm nượp trên những con đường lát đá giữa những dãy nhà.

Nhà nào cũng bán đồ lưu niệm, trang trí rất đẹp, trồng nhiều hoa, hàng bày cả ra ngoài phố, nhà nào cũng có biển mời khách vào xem và lên ban công trên mái nhà ngắm cảnh miễn phí. Chúng tôi chui vào mấy nhà và trèo lên ban công, chủ yếu để xem bên trong như thế nào, thấy cũng khá rộng dù cửa và trần thấp, cầu thang hẹp, nhưng chia nhiều phòng, cửa có rèm bằng hạt đá rất sang trọng.

Trèo lên nóc nhà ngắm xung quanh thấy toàn mái nhà cao thấp lô nhô cũng khá thú vị! Đồ lưu niệm ở đây ngoài những ngôi nhà trullo bằng nhựa và bột đá còn có đồ sứ, đồ thêu, rượu limocello, rượu vang, đồ ăn ngâm dầu ô liu, xúc xích, phô mai…

Đi đến cuối đường ở khu Monti là ngôi nhà thờ đồ sộ ba tầng cũng xây kiểu trullo trông rất đặc sắc, du khách chen nhau vào bên trong xem còn chúng tôi thích vào những ngõ vắng hơn để chụp ảnh những ngôi nhà xinh xinh với rất nhiều hoa và dây leo trang trí.

Đi một lúc là hết các con đường trong làng. Tôi leo một cầu thang đá lên sân một nhà thờ nhỏ, đứng từ đây có thể nhìn toàn cảnh làng nấm. Từ sân nhà thờ này có lối vào khu Aia Picola, cũng toàn nhà trullo nhưng không phải để trưng cho khách du lịch xem mà là khu dân cư vẫn đang ở.

Khu này không đẹp bằng, ít hoa lá trang trí và cửa hàng, vắng khách du lịch nên tha hồ xem xét ngó nghiêng. Trong khu này có bảo tàng ô liu, bảo tàng thủ công nghiệp, nhà Tình yêu, cũng ở trong những ngôi nhà trullo.

Sau bữa trưa, chúng tôi mua vé đi Locorotondo - một thị trấn cách Aberobello 10 phút xe lửa, là điểm du lịch nổi tiếng. Ở đây có một ngôi làng được xếp hạng là một trong những ngôi làng đẹp nhất nước Ý. Khi xe lửa gần vào ga, tôi đã thấy thấp thoáng những ngôi nhà trullo trong vườn cây và giữa cánh đồng xanh ngắt.

Quả thật, cảnh này còn đẹp hơn hình ảnh các ngôi nhà nấm san sát nhau trong ngôi làng vừa nãy. Rời ga, cả nhóm đi dọc đường tàu rồi leo lên cầu vượt để nhìn bốn hướng. Đứng trên cầu vượt nhìn lên thấy ngọn đồi cao với thành phố và tháp chuông nhà thờ màu trắng, nhìn xuống thấy một con đường làng có hàng rào xếp bằng đá tảng đi ngoằn ngoèo trên cánh đồng và một triền đồi thấp, những mái trullo nhấp nhô giữa màu xanh của cây ô liu, anh đào và cánh đồng ngô, bạt ngàn xung quanh là hoa anh túc.

Đây đúng là nơi chúng tôi muốn đến rồi! Mọi người theo con đường đi sâu vào trong làng. Ngôi làng này trông rất cổ kính, từ đường làng, hàng rào bao các nhà, cổng vào nhà đến vườn toàn là những tảng đá đen nguyên khối chồng lên nhau, mỗi gia đình sống trong một khu nhà trullo cao to và nhiều gian hơn hẳn những nhà trullo trong phố, xung quanh nhà trồng đủ loại cây ăn quả. Nhà khá thưa vì quanh mỗi nhà là những mảnh vườn rất rộng chủ yếu trồng ngô, ô liu, anh đào và nho.

Riêng tôi thích những ngôi nhà trullo trong làng này hơn những nhà trong phố, vì trông không đơn điệu mà rất trù phú sống động. Đứng từ trong làng chụp ảnh thành phố trên đồi cao với xung quanh là cánh đồng xanh ngắt cũng rất đẹp.

Steve Nguyễn