Nghệ sĩ Hoài Linh: "Tình riêng bỏ chợ..."

Các buổi biểu diễn đều nghẹt kín, không còn ghế trống. Nhiều liveshow cải lương cũng thế. Đó là chưa kể đến các chương trình sân khấu mang dấu ấn cá nhân của anh. Tất cả đã tạo nên một hiện tượng Hoài Linh trong suốt năm qua của đời sống văn nghệ TP. HCM. Vốn là tay ngang, chưa hề kinh qua trường lớp đào tạo diễn viên nào, nhưng Hoài Linh đã vượt lên số phận, tạo cho mình một vị trí mà bất cứ nghệ sĩ hài nào cũng mơ ước. Người tạo những cơn sốt vé Sức hút hay "ma lực" của Hoài Linh nằm ở cái hài giễu nhại, dân dã, cười mình, nhạo người một cách dí dỏm, hài hước, thông minh, khiến không chỉ người bình dân mê mẩn, mà cả giới trí thức, người khó tính ít nhiều cũng phải bật cười. Có thể nói Hoài Linh góp mặt ở đâu thì lập tức tạo nên những cơn sốt vé ở đó, khiến dân trong nghề cũng phải buột miệng rằng chỉ có Hoài Linh mới làm được như vậy. Hoài Linh có các thủ pháp bắt chước rất tài tình, cho dù là ông già, thanh niên, trẻ nhỏ, thậm chí đàn bà, con gái ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam. Anh vào vai rất ngọt, cũng đậm chất đặc thù vùng miền với các kiểu hài "nhà quê" tuềnh toàng, tỉnh rụi, tưng tửng qua cái khiếu, cái duyên nói được giọng của nhiều địa phương, kể cả giọng "bồi" mà không gây phản cảm. Cứ thế, anh tung tẩy ngôn ngữ đời thường, mang lại tiếng cười nhẹ tênh, nhưng vẫn để lại trong tâm trí khán thính giả ít nhiều cay cực, xót xa. "Thực sự, tôi có khả năng bắt chước rất nhiều thứ. Dân gian có câu "chửi cha không bằng pha tiếng" nên tôi đã nhái một cách trân trọng, thật tình, xuất phát từ lòng mến mộ, chứ không phải kiểu dè bỉu, gièm pha nên chưa bao giờ bị khán giả phản ứng hay phê phán, cho dù trong hay ngoài sân khấu" - Hoài Linh chia sẻ. Ngoài sở trường gây cười, ở hầu hết các vai, cái duyên Hoài Linh còn thể hiện nhiều thủ pháp ngoại hình dễ mến, bên cạnh lối hoạt ngôn biến báo, tung hứng, đôi khi đanh đá, chua ngoa kiểu "đối đáp lượm tiền", bông đùa hồn nhiên, hay khi chẳng có chuyện gì để mà cười. Mới đây trong vở Dạ cổ hoài lang, vở chính kịch đã nằm trong chương trình biểu diễn của Sân khấu nhỏ 5B trong suốt 14 năm ròng, đã qua trên 500 suất diễn, Hoài Linh góp mặt trong vai ông Tư - nhân vật từng được Thành Lộc, Lê Vũ Cầu rồi Thanh Hoàng thể hiện rất thành công. Với lối diễn đầy sáng tạo, Hoài Linh đã lại lôi kéo khán giả đến nhà hát, tạo nên một cơn sốt vé mới và Sân khấu 5B phải liên tục tăng suất vẫn không thể đáp ứng hết nhu cầu người xem. Ông Tư của Hoài Linh được đánh giá thật hơn, đời hơn... Xuất sắc trong diễn xuất, Hoài Linh còn có tài trong việc làm chủ tình huống và tuyến kịch nên vai ông Tư được dân trong nghề đánh giá cao bởi sự khéo léo, vừa vặn và tinh tế. Nghệ sĩ ưu tú Việt Anh trong vai ông Năm cũng phải công nhận: "Nhiều tình huống tung hứng sáng tạo, lém lỉnh, bất ngờ của Linh khiến tôi phải phì cười, còn khán giả thì vỗ tay rần rần. Tôi đã khóc cùng anh khi diễn lớp bi. Tôi tin đó là cảm xúc rất thật, xuất phát từ tâm hồn của người từng sống xa quê hương". "Hoài Linh rất thông minh, nhanh chóng thuộc thoại và hòa mình vào tuyến kịch - điều không dễ nếu không có tình cảm thật sự dành cho nhân vật. Vừa có vốn sống, vừa thấm thía nỗi buồn xa xứ của những người già trên đất khách, anh đã mang tất cả nỗi niềm ấy vào vai, cách diễn vì thế mang tính chia sẻ, cảm thông, gây được ấn tượng mạnh" - đó là nhận xét của nghệ sĩ Thanh Hoàng, tác giả và cũng là người thể hiện thành công vai ông Tư. Còn Hoài Linh khiêm nhường tự nhìn nhận: "Sự sáng tạo ban đầu của các nghệ sĩ đàn anh như những người đào giếng và tôi chỉ là người uống nước". Người không thích hội hè Có ý kiến cho rằng Hoài Linh có bệnh "ngôi sao", kín tiếng, khôn khéo, ít chịu mở lòng và khó gần. Kỳ thực anh sống giản dị, chân thật và vô cùng nhạy cảm. Anh tâm sự: "Tôi không quá rụt rè hay ngại tiếp xúc. Tôi chỉ không biết ai thương, ai ghét mình. Cũng có khi tôi sợ phiền phức và tai tiếng" và còn tự nhận mình hơi... khắc khổ vì "không thích se sua hàng hiệu, xe cộ, nhà hàng, vũ trường, hội hè thâu đêm suốt sáng". Sau đêm diễn, Hoài Linh thường lặng lẽ trở về căn nhà riêng mình trong con hẻm yên tĩnh trên đường Đặng Văn Ngữ (Phú Nhuận). "Nhiều bạn bè lo lắng vì thấy tôi sống khép kín, cô đơn, nhưng có thể do tuổi tác mà tôi không còn muốn giao du nhiều. Sau công việc, cũng có lẽ vì quá mệt, tôi chỉ thích và hầu như triền miên nằm nhà xem tivi, khiến anh em, bạn bè cứ cười hoài. Những khi rảnh rỗi hơn, tôi thích về quê câu cá, nói chuyện vui với những người ở quê". Bạn bè, và đồng nghiệp cho biết Hoài Linh rất sợ làm người khác buồn nên chuyện gì cũng giấu trong bụng, tự mình giải quyết. Anh rất trân trọng gia đình và đặc biệt yêu quý mẹ. Hoài Linh kể rằng ngập tràn tuổi thơ anh là hình ảnh mẹ, một nữ y tá hộ sinh tảo tần, bươn chải nuôi sáu anh chị em anh ăn học. "Phải ra đời sớm để kiếm sống, nhưng tôi vẫn là mình, bởi nếp nhà đã giữ tôi lại". Đi lên từ vất vả, ký ức anh gắn liền với hình ảnh bà nội, bà ngoại và các chị - những người phụ nữ đáng kính trong đời anh. Chính vì vậy, "cộng thêm ngoại hình... mỏng dính, tôi vào các vai nữ khá dễ dàng" như tiết lộ của anh. "Các vai nữ thường tìm đến tôi hơn là do tôi lựa chọn. Thành công này khiến tôi vui, có thể cho đây là một trong những sở trường của tôi trên sân khấu hài. Khi diễn, tôi chỉ tâm niệm một điều là đã giả thì phải cho thật giống mới được khán giả chấp nhận" - anh bộc lộ. Cứ vào dịp cuối năm, Hoài Linh lại đón cha mẹ từ Mỹ về nhà ăn tết, dù các sô diễn có dày đặc khiến anh rất bận rộn. Nặng lòng với những mối nhợ tình cảm có lẽ đã hình thành nên tính cách lẫn nét diễn vừa sâu sắc, vừa nồng hậu của anh. "Đối với tôi, gia đình, bạn bè và khán giả luôn là những người đồng hành với tất cả sự cảm thông yêu mến" - anh nói. Mặc dù có rất nhiều lời đồn đoán về giới tính, về đời sống riêng tư, Hoài Linh đã lập gia đình (dù hiện tại đã ly thân) và có một con trai. Hoài Lâm năm nay 14 tuổi, "đẹp trai hơn, hát dân ca cũng hay hơn gấp nhiều lần bố, dù vẫn đang còn học phổ thông trung học" - Hoài Linh tự hào. "Tôi muốn hướng cháu vào dòng nhạc dân ca, trữ tình, bởi giọng hát của cháu rất ngọt ngào, dù cháu cũng có khiếu hài và yêu thích nghề của bố" - anh thêm. Kỹ lưỡng trong từng câu hài Trong nghề nghiệp, Hoài Linh nói anh cũng có nhiều thần tượng. "Cô Hồng Nga là người tôi yêu quý nhất, anh Thành Lộc khiến tôi khâm phục, còn chú Quốc Bảo ngoài đời quan hệ, ứng xử rất hay" - anh nói. "Về bạn diễn, tôi vẫn hay diễn chung với nghệ sĩ Chí Tài. Anh ấy rất hiểu tôi nên hai anh em cộng hưởng với nhau rất tốt". Tiếng cười Hoài Linh xuất hiện khắp đầu làng, cuối xóm, đặc biệt trên các chuyến xe khách liên tỉnh. Khi được hỏi có bao giờ anh bất chợt gặp mình đau đó trên các tình huống kể trên, anh cười: "Rất nhiều! Khi tôi lưu diễn ở tỉnh xa, trên những chuyến xe đò tình cờ cũng thấy mình, có khi trong những quán xá bên đường nghỉ chân, chủ quán nhận ra tôi, lật đật chạy vào mở băng, đĩa có tôi đóng. Mới đầu cũng thấy vui, riết rồi cảm giác ban đầu dần mất đi nên giờ thấy bình thường". Trẻ em từ thành thị đến nông thôn đều mê Hoài Linh, nhiều em bắt chước giọng nói, kiểu hài Hoài Linh. "Anh có sợ làm hư chúng không, nếu một trong số vở diễn của anh có kiểu cười nói tục giảng thanh, không được... trong sáng cho lắm?". Hoài Linh đáp: "Tôi là người rất kỹ lưỡng trong từng câu hài. Nhưng cũng tùy cách nghĩ của mỗi người, nếu luôn nghĩ về cái đẹp, mọi thứ cũng sẽ đẹp. Theo tôi, nói tục giảng thanh kiểu nữ sĩ Hồ Xuân Hương là cả một nghệ thuật". Vậy anh có bao giờ từ chối vai diễn vì không thích nội dung của vở?. "Là diễn viên thì ít ai từ chối vở diễn. Tuy nhiên, cũng có những kịch bản quá nhạt nhẽo khiến tôi phải lắc đầu. Có khi do vai diễn đòi hỏi quá cao, mà tôi nhắm sức mình không kham nổi thì cũng phải bỏ". Hoài Linh và sân khấu Là diễn viên hiếm hoi đắt sô cả trong nước lẫn hải ngoại, anh chia sẻ về tình hình sân khấu của cả hai nơi, về tiếng cười ở hải ngoại với tiếng cười trên sân khấu trong nước: "Tôi không thấy khán giải hải ngoại trong nước có gì khác biệt, vì ở đâu cũng đều là người Việt. Có chăng trong nước tiếng cười thoải mái hơn, còn ở hải ngoại, khi diễn tôi hay chêm vào vài câu tiếng Anh cho hợp tình cảnh". Xem, nghe hài là nhu cầu có thực của mọi người giữa đời sống tất bật hiện nay. Để đáp ứng nhu cầu đó, riêng TP. HCM, từ chỗ ban đầu chỉ khoảng năm, sáu nhóm hài diễn xen kẽ trong các chương trình ca nhạc ở một vài tụ điểm, nay đã tăng lên tới trên 50 nhóm. Nhiều nhóm hài là vậy nên không tránh khỏi có những nhóm chọc cười một cách dễ dãi. Các cây hài nổi tiếng trước đây như Bảo Quốc, Duy Phương, Nguyên Hạnh, Mỹ Chi, Hồng Nga, Ngọc Giàu, Kim Ngọc, Phú Quý, Hồng Vân, Trung Dân... và sau này như Thanh Bạch, Xuân Hương, Hữu Châu, Thanh Thúy, Mạc Can, Tùng Lâm, Anh Vũ, Kiều Oanh, Thanh Hằng, Hoàng Sơn, Hữu Lộc... thì người ta đã cao tuổi, người giải nghệ, chuyển sang kinh doanh, làm bầu sô, người lại theo chính kịch. Hoài Linh đã xuất hiện khá đúng để tạo nên một hiện tượng. "Tôi thấy hầu hết sân khấu nói chung của thành phố đều hoạt động mạnh, nhiều bầu sô tích cực tạo dựng các chương trình lớn nhỏ. Riêng sân khấu hài vẫn sáng đèn hằng đêm do có nhiều khán giả ưa thích loại hình này. Nhưng có thể vì chạy sô nhiều quá, một số nhóm chưa đầu tư sâu cho khâu kịch bản". Với ý kiến cho rằng hài kịch, nhất là tấu hài chỉ thu hút được giới bình dân, Hoài Linh tranh luận: "Tôi không nghĩ thế. Có thể đa phần người lao động thích hài, chủ yếu họ muốn thư giãn sau những giờ làm việc mệt mỏi. Bản thân tôi cho rằng hài xuất phát từ lao động, hẳn nhiên nó phải quay trở lại phục vụ những người lao động. Tuy nhiên, nhu cầu cười đùa, xả stress không chỉ giới bình dân mới có". Là một tên tuổi có khả năng tạo những cơn sốt vé, được biết, cát-sê của Hoài Linh hiện nay cao ngất ngưởng, hơn cả các ngôi sao ca nhạc, điện ảnh, sân khấu. Hoài Linh tự "bào chữa": "Đúng mà cũng không! Bởi tôi thực sự không biết các lĩnh vực khác mọi người thu nhập thế nào. Có điều, tôi không tự đặt ra mức giá, mà do các bầu sô đưa ra, tùy theo chương trình diễn ra ở đâu, xa hay gần". Diễn rất nhiều và lại rất tròn vai, Hoài Linh có cảm thấy lặp lại, nhàm chán? Anh thành thật: "Mỗi nhân vật có tính cách khác nhau nên tôi luôn phải sáng tạo để không bị đơn điệu và đáp ứng thị hiếu ngày càng cao của khán giả. Trong suốt 15 năm qua, may mắn là tôi chưa bao giờ cảm thấy bị nhàm chán". ... và một Hoài Linh doanh nhân Dày đặc lịch diễn, ghi âm, thu hình nhưng Hoài Linh vẫn dành được thời gian để sưu tầm, nghiên cứu dân ca - công việc mà anh rất thích và coi đó là "vốn di sản văn hóa" của mình. Anh đã lặn lội gặp gỡ nhiều nghệ nhân hát dân ca ở các vùng quê miền Trung, sưu tập được nhiều tài liệu giá trị về dân nhạc, hò, vè, lý... Anh cho biết đã dựa vào đó để sáng tác tiểu phẩm phục vụ nghề: "Tôi đã viết khá nhiều vở, các tiểu phẩm Ru lại câu hò, Lầm... được khán giả yêu thích và yêu cầu diễn đi diễn lại". Với mong muốn góp chút công sức bảo vệ vốn tài sản quý báu đang dần mai một. Hoài Linh hy vọng có thể truyền lại cho những nghệ sĩ đi sau, những người trẻ sinh sống tại hải ngoại muốn tìm hiểu về dân ca Việt Nam. Xuất phát từ một tuổi thơ khốn khó, Hoài Linh ưu tư: "Đi từ gian nan, cực khó nên tôi rất cảm thông, chia sẻ với những mảnh đời, nhưng số phận giống mình. Tôi luôn tâm niệm phải sống, bằng cái đức, cái tâm và làm việc hết mình". Luôn nhớ ơn và học theo cách nghĩ, cách sống của cố nghệ sĩ nhân dân Phùng Há, anh mong muốn tiếp tục góp sức thực hiện tâm nguyện cả đời bà là chăm lo cho con em nghệ sĩ nghèo. "Cài tài giúp bạn thăng hoa trong nghề nghiệp, nhưng cái đức mới giúp mình trụ lại lâu dài" - Hoài Linh chia sẻ. Ngoài các sô diễn liên tục, Hoài Linh còn nổi tiếng chí thú làm ăn, tháng 10 vừa qua, Hoài Linh đã tổ chức ra mắt công ty giải trí của anh. Công ty này có chức năng tổ chức biểu diễn, đào tạo diễn viên, ca sĩ và thực hiện các chương trình ca nhạc, hài kịch. "Chúng tôi mong muốn phát triển thêm đội ngũ nghệ sĩ thông qua các lớp đào tạo bài bản. Nếu không có gì trở ngại, chúng tôi cũng sẽ tiến hành hợp tác làm phim trong tương lai". Theo