Ngành ngân hàng với những khó khăn và thách thức năm 2017

* Xin ông cho biết trong năm 2017, tình hình lãi suất sẽ có những diễn biến như thế nào?

- Trong năm tới, với một số điều kiện sau thì tình hình lãi suất có thể hạ được: Trước hết, tỷ lệ lạm phát xuống thấp hơn 5%; thanh khoản của hệ thống ngân hàng phải dồi dào; lãi suất của trái phiếu chính phủ phải hạ.

Bên cạnh đó, nợ công tăng, bội chi ngân sách cũng sẽ là áp lực lên mặt bằng lãi suất năm 2017. Nếu nợ công giảm, ngân sách không tăng thì may ra lãi suất mới có cơ hội giảm, tuy nhiên cả hai vấn đề này không thể giải quyết sớm được nên đây thực sự là một thách thức khiến lãi suất khó giảm trong năm 2017.

Một vấn đề mấu chốt nữa là chính sách tài khóa của nước ta cũng đóng vai trò quan trọng trong việc lãi suất giảm. Ngân hàng Trung ương có thể hạ lãi suất khi công cụ hành chính như đặt trần lãi suất, nhưng nếu đặt trần lãi suất sẽ khiến các ngân hàng tìm cách để lách, bởi nếu không sẽ không thu hút được khách hàng, nhất là đối với các ngân hàng nhỏ.

Tỷ giá cũng tác động đến lãi suất, muốn lãi suất giảm thì tỷ giá cũng phải ổn định, còn nếu tỷ giá tăng, tiền gửi ở ngân hàng không tăng. Sẽ có hiện tượng rút tiền đồng để quay sang mua USD thì như vậy cũng sẽ là rào cản khiến lãi suất khó hạ. Theo dự báo của tôi, tỷ giá năm tới sẽ biến động và tăng hơn năm 2016.

Trong tất cả những yếu tố trên chỉ cần một yếu tố không thực hiện được thì cũng là rào cản khiến lãi suất khó hạ, nhưng ở chiều ngược lại tất cả yếu tố trên đều kiểm soát tốt thì lãi suất có thể hạ vào giữa năm hoặc cuối năm. Và theo đánh giá của tôi lãi suất năm 2017 sẽ cao hơn năm 2016.

TS. Nguyễn Trí Hiếu

* Có ý kiến cho rằng, việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất trong tháng 12 cũng ảnh hưởng nhiều đến lãi suất của Việt Nam trong năm 2017?

- Tôi cũng đồng ý với ý kiến này. Hiện nay, lãi suất USD của nước ta đang là 0 đồng, còn tiền đồng 6-7%/năm, khoảng cách chênh lệch này khá cao. Nhưng thời gian tới nếu Fed tăng lãi suất đồng USD mà ở nước ta vẫn giữ mức lãi suất cũ thì sẽ dẫn đến việc chảy máu USD ra nước ngoài. Còn nếu ta tăng lãi suất USD mà lãi suất tiền đồng không tăng thì sẽ dẫn đến việc người dân rút tiền đồng gửi USD. Thế nên kịch bản là lãi suất tiền đồng tăng chắc sẽ được sử dụng trong bối cảnh này.

* Theo như ông dự báo thì lãi suất tăng vào năm 2017, vậy ông có lời khuyên nào cho các doanh nghiệp trong bối cảnh này?

- Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu hiện họ vẫn đang được vay USD ưu đãi từ giờ cho đến hết năm 2017, đây là cơ hội tốt để các doanh nghiệp nên tận dụng. Còn nếu doanh nghiệp nào chưa đủ khả năng ôm ngoại tệ ngay được thì có những hợp đồng mua bán với các ngân hàng. Phí chênh lệch khi mua ngoại tệ thì các doanh nghiệp phải trả và đây là cách tốt để các doanh nghiệp có được nguồn ngoại tệ cần thiết phục vụ cho sản xuất kinh doanh. Còn các doanh nghiệp nhập khẩu thì nên có hợp đồng bán ngoại tệ trước.

* Ông có đánh giá như thế nào về vấn đề nợ xấu của ngân hàng trong năm 2017?

- Theo tôi, năm 2017 các ngân hàng vẫn phải đối mặt nợ xấu, trích lập dự phòng rủi ro tăng và đây vẫn là một năm khó khăn và đầy biến động với các ngân hàng.

* Thanh khoản trong năm 2017 có dồi dào không thưa ông?

- Thanh khoản trong năm 2017 sẽ dễ dàng hơn nếu Ngân hàng Nhà nước bơm nguồn tiền vào thị trường. Nếu bơm ít gây khó khăn cho ngân hàng, bơm nhiều gây lạm phát nên ngân hàng trung ương phải có điều tiết hợp lý trong năm tới. Theo quy định, các ngân hàng chỉ được 50% nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn. Chính vì vậy, thanh khoản năm tới sẽ bị thu hẹp lại so với năm 2016.

* Vấn đề kiều hối trong năm 2017 được dự báo là sẽ khó khăn, ông nghĩ sao về ý kiến này?

- Năm 2015 kiều hối về Việt Nam được 12 tỷ USD, dự báo năm 2016 cũng chỉ được như vậy, nhưng với nhiều yếu tố không mấy thuận lợi thì năm 2017 kiều hối về Việt Nam sẽ giảm.

Trong cuộc gặp gỡ kiều bào gần đây, tôi có một đề xuất TP.HCM và Chính phủ cần có những thông tin cập nhật và chính xác cho kiều bào, có những dự án đầu tư cụ thể để mời kiều bào tham gia. Ủy ban người Việt ở nước ngoài cần được hoạt động mạnh và rõ nét hơn nhằm hỗ trợ kiều bào trong nhiều vấn đề liên quan đến đầu tư. Cùng với đó, cần tổ chức những hội thảo thường xuyên cho kiều bào hướng dẫn về các dự án để kiều bào yên tâm vào đầu tư.

* Xin cảm ơn ông!

Mai Trinh