Mỹ - Nhật xây dựng lòng tin thời kỳ mới

Tổng thống đắc cử Trump cùng vợ chồng con gái Ivanka tiếp Thủ tướng Abe

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump ngày 17.11 (giờ Mỹ) tiếp Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Tháp Trump ở quận Mahattan thuộc thành phố New York. Đây là lần đầu tiên ông Trump gặp trực tiếp một nhà lãnh đạo nước ngoài kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ngày 8.11. Theo Kyodo News, 2 nhà lãnh đạo hội đàm tới 90 phút nhưng nội dung chi tiết không được công bố.

Sau cuộc gặp, ông Trump viết trên Facebook: “Thật vui khi có Thủ tướng Shinzo Abe ghé thăm nhà và bắt đầu một tình bạn lớn”. Trong khi đó, ông Abe phát biểu với giới phóng viên: “Tôi sẽ không đi vào chi tiết nhưng tôi tin rằng nếu không có niềm tin giữa hai quốc gia thì liên minh sẽ bị tê liệt. Từ kết quả cuộc thảo luận, tôi bị thuyết phục rằng ông Trump là nhà lãnh đạo đáng tin cậy”.

Thủ tướng Abe mô tả cuộc trao đổi diễn ra “thẳng thắn” và được tổ chức trong “bầu không khí ấm áp”. Tương tự, Reuters dẫn lời Bộ trưởng Tài chính Nhật Taro Aso hôm qua bình luận rằng “cuộc hội đàm diễn ra lâu hơn so với kế hoạch, cho thấy hai bên có cùng suy nghĩ và hiểu nhau”.

Ngoài ra, Thủ tướng Abe cho hay hai bên nhất trí sẽ tiếp tục gặp nhau “vào thời điểm thuận lợi để bàn các vấn đề sâu và rộng hơn”, theo Reuters. Hiện chưa rõ liệu cuộc gặp lần hai giữa Thủ tướng Abe và Tổng thống đắc cử Trump có diễn ra trước khi ông Trump nhậm chức vào ngày 20.1.2017 hay không.

Hiếm khi một thủ tướng Nhật gặp tổng thống đắc cử Mỹ trước khi nhậm chức và giới quan sát nhận định điều này cho thấy ông Abe muốn nhanh chóng xây dựng quan hệ cá nhân tốt đẹp với ông Trump. Ông Tomohiko Taniguchi, cố vấn đặc biệt của Thủ tướng Abe, tiết lộ với CNN rằng phía Nhật chủ động đề nghị tổ chức gặp gỡ trong cuộc điện đàm chúc mừng chiến thắng của tổng thống đắc cử Mỹ. Vì cuộc hội đàm mà Thủ tướng Abe quyết định thay đổi lộ trình đến dự Hội nghị thượng đỉnh APEC đang diễn ra tại Peru bằng cách thêm điểm dừng ở New York.

Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh chính quyền Thủ tướng Abe lo ngại về tương lai liên minh Nhật - Mỹ, phần cốt lõi trong chính sách an ninh và ngoại giao của Tokyo lẫn Washington. Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump từng tuyên bố Nhật “có thể sở hữu vũ khí hạt nhân để tự lo” đồng thời yêu cầu các đồng minh gánh thêm chi phí cho lực lượng Mỹ đóng trú trên lãnh thổ. Điều này cũng dẫn đến lo ngại Mỹ dưới thời ông Trump có thể sẽ giảm bớt sự hiện diện tại châu Á - Thái Bình Dương.

Tuy nhiên, một số quan chức Tokyo tiết lộ với CNN đã được các cố vấn của tổng thống đắc cử trấn an rằng những phát biểu trước đây của ông “không nên được hiểu theo nghĩa đen”. Ngoài ra, nguồn tin từ Washington cho biết ông Trump vẫn rất coi trọng Nhật Bản và mong muốn nước này đóng vai trò lớn hơn trong chiến lược ứng phó các biến động tại khu vực.

Vợ chồng con gái ông Trump tham dự hội đàm

Theo AFP, tham dự cuộc gặp giữa Thủ tướng Abe và Tổng thống đắc cử Trump có bà Ivanka Trump cùng chồng là ông Jared Kushner. Về phía Nhật chỉ có Thủ tướng Abe và một phiên dịch viên. Hai vợ chồng còn đứng trao đổi với nhà lãnh đạo Nhật. Cả hai đều là các cố vấn quan trọng cho ông Trump trong chiến dịch tranh cử và được dự đoán có thể giữ vị trí cấp cao trong chính quyền mới.

Hồi tuần trước, tờ Tokyo Sports của Nhật loan tin bà Ivanka Trump là một trong những ứng viên cho vị trí Đại sứ Mỹ tại nước này. Đại sứ Mỹ ở Nhật hiện nay là bà Caroline Kennedy, con gái Tổng thống thứ 35 John F.Kennedy.

Cũng trong ngày 18.11, AP dẫn các nguồn tin từ ủy ban tiếp nhận Nhà Trắng của Tổng thống đắc cử Trump tiết lộ ông đã đề nghị hạ nghị sĩ Mike Pompeo giữ chức Giám đốc CIA và ông này đã nhận lời. Ông Pompeo được đánh giá là thành viên thuộc nhóm bảo thủ trong đảng Cộng hòa. Ông Trump cũng chọn trung tướng về hưu Michael Flynn, cựu lãnh đạo Cơ quan Tình báo quốc phòng, cho vị trí cố vấn an ninh quốc gia.

Văn Khoa