Mỹ muốn kéo Trung Quốc vào cuộc chiến chống IS ở Trung Đông?

Chia sẻ với Sputnik, giới chuyên gia tại Nga và Trung Quốc cho rằng, Mỹ đang tìm cách thuyết phục Trung Quốc chia sẻ gánh nặng trong cuộc chiến chống lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở Trung Đông. Tuy nhiên, Trung Quốc sẽ không dễ dàng chấp nhận lời đề nghị của Mỹ mà không đi kèm điều kiện. Ngoài ra, giới chức Mỹ cũng đang ngày càng quan tâm hơn tới cuộc chiến chống khủng bố riêng của Trung Quốc.

Hôm 21/6, Mỹ và Trung Quốc đã tiến hành cuộc họp "Đối thoại Ngoại giao và An ninh" đầu tiên ở Washington. Phía Mỹ đã cử Bộ trưởng Ngoại giao Rex Tillerson và Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis tiếp đón những người đồng cấp Trung Quốc là Bộ trưởng Ngoại giao Dương Khiết Trì và Tổng Tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc, Tướng Phòng Phong Huy.

Tướng quân đội Mỹ tham gia chỉ huy chiến dịch chống khủng bố ở Iraq.

Theo Sputnik, vấn đề Triều Tiên và cuộc chiến chống khủng bố có thể là những nội dung chính được giới chức Mỹ - Trung đưa ra thảo luận. Ngoài ra, Nhà Trắng có thể đã thuyết phục Trung Quốc mở rộng trao đổi giữa hai nước trong những vấn đề an ninh trên.

"Dù hai bên chưa đưa ra thông báo chính thức nào về nội dung trao đổi nhưng cho tới nay, nhiều khả năng, hai bên đã thảo luận về chương trình phát triển hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Triều Tiên, cuộc chiến chống khủng bố trong khu vực và trên toàn cầu, căng thẳng ở Biển Đông và mối quan hệ hợp tác liên quân giữa hai nước", nhà báo Ankit Panda của tạp chí Diplomat chia sẻ.

Trước thời điểm diễn ra cuộc họp vào ngày 21/6, quyền Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, bà Susan Thornton cho hay Mỹ "sẽ tiếp tục hối thúc Trung Quốc tận dụng tầm ảnh hưởng độc nhất của mình là đối tác thương mại lớn nhất của Triều Tiên để kiềm chế Bình Nhưỡng cũng như muốn Bắc Kinh tham gia cuộc chiến chống IS ở Trung Đông".

Chia sẻ với Sputnik, ông Azhdar Kurtov tại Viện Nghiên cứu chiến lược Nga cũng cho rằng, Washington muốn Bắc Kinh chia sẻ gánh nặng chống khủng bố ở Iraq với Mỹ. Song Mỹ còn muốn thuyết phục Trung Quốc tham gia vào cuộc chiến chống khủng bố theo những quy định mà Mỹ đặt ra. Nói cách khác, theo ông Kurtov, Nhà Trắng không quan tâm tới lợi ích và quan hệ ngoại giao của Trung Quốc khi tham gia cuộc chiến chống khủng bố với Mỹ.

"Tình trạng hiện nay của Iraq là hậu quả từ chính sách đối ngoại yếu kém của Mỹ. Iraq hiện đang đứng trước nguy cơ bị chia thành hai quốc gia riêng biệt và một phần rộng lớn của đất nước này đang rơi vào tay của IS", ông Kurtov nhận định.

Do đó, theo ông Kurtov, Mỹ đang tìm kiếm một đối tác có thể chia sẻ gánh nặng và Nhà Trắng nhận thấy Trung Quốc là một ứng cử viên sáng giá.

Song thực tế, Trung Quốc dường như không dễ dàng đồng tình với ý tưởng của Mỹ.

"Mỹ vẫn không thể loại bỏ IS khỏi Iraq bằng biện pháp quân sự. Trong khi, hiện không có quốc gia nào muốn giúp cũng như chia sẻ gánh nặng thiệt hại trong giai đoạn tham chiến của Mỹ. Và Mỹ đang phải chứng kiến bộ máy quân sự bị tổn thất trong cuộc chiến chống khủng bố", ông Kurtov nhấn mạnh.

Chuyên gia phân tích quân sự Nga Vladimir Evseev cũng đồng tình với quan điểm của ông Kurtov và cho rằng, Mỹ muốn Trung Quốc giúp thoát khỏi chảo lửa ở Trung Đông.

Cũng theo ông Evseev, Mỹ hiện xem cuộc chiến chống khủng bố là một phần trong chiến lược địa chính trị rộng lớn ở Trung Đông. Trong khi Washington vẫn đang ủng hộ một số nhóm vũ trang đối lập ở Syria vốn bị chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad coi là khủng bố.

"Hiện không rõ Trung Quốc có sẵn sàng giúp đỡ Mỹ và liệu Bắc Kinh có giúp Washington theo cách mà Mỹ mong muốn hay không", ông Evseev nhấn mạnh.

Theo giới chuyên gia, trong khi Mỹ và Trung Quốc hiện có quan điểm khá trái ngược nhau về vấn đề khủng bố thì Bắc Kinh và Moscow lại có nhiều điểm tương đồng về chính sách an ninh. Điều này được thể hiện rõ nét qua cách xử lý các mối đe dọa khủng bố trong nước của Nga và Trung Quốc.

Và dù Washington tỏ ra không hài lòng, mối quan hệ hợp tác chống khủng bố của Nga – Trung cũng đang làm giảm "thế độc quyền" của Mỹ trong cuộc chiến này. Sự hòa hợp giữa Nga và Trung Quốc còn giúp hai quốc gia này tăng tầm ảnh hưởng trên toàn cầu mà cụ thể là ở Trung Đông.

Chuyên gia Yang Mian tại Trung tâm Các mối quan hệ nước ngoài tại Viện Truyền thông Trung Quốc cho rằng, Mỹ và Trung Quốc có thể cùng chung sức tiêu diệt khủng bố một khi hai nước có cùng phương án hành động.

"Cả Mỹ và Trung Quốc đều đang phải chiến đấu chống khủng bố. Mỹ muốn hợp tác với Trung Quốc trong cuộc chiến này bởi hiện giờ, Mỹ không thể tự giải quyết vấn đề của mình", ông Yang chia sẻ.

Cũng theo ông Yang, "Mỹ và phương Tây hoàn toàn chịu trách nhiệm cho sự tồn tại của chủ nghĩa khủng bố trong thế giới hiện đại. Trung Quốc cũng có thể chia sẻ trách nhiệm chống khủng bố nhưng phần lớn trách nhiệm này do Mỹ đảm nhận. Đặc biệt trong hoàn cảnh hiện nay, các cuộc tấn công khủng bố trên khắp thế giới đều xuất phát từ những tác động của cuộc chiến chống khủng bố mà Mỹ và phương Tây thực hiện".

Minh Thu (lược dịch)