Muốn kinh doanh, cho thuê tài sản công phải đáp ứng điều kiện gì?

Ảnh: Minh họa. Nguồn Internet.

Một trường hợp khác cũng được sử dụng vào mục đích kinh doanh, cho thuê, đó là: Tài sản được đầu tư xây dựng, mua sắm không do ngân sách nhà nước đầu tư để phục vụ hoạt động kinh doanh theo dự án được cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt.

Đó là những quy định tại Luật Quản lý, sử dụng tài sản công vừa được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV.

Thẩm quyền phê duyệt đề án cho thuê hoặc kinh doanh tài sản công tại đơn vị sự nghiệp công lập, đó là: Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương, Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt đề án cho thuê đối với tài sản là cơ sở hoạt động sự nghiệp, tài sản khác có giá trị lớn theo quy định của Chính phủ; Hội đồng quản lý hoặc người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập phê duyệt đề án cho thuê đối với tài sản không thuộc quy định là tài sản được giao, được đầu tư xây dựng, mua sắm để thực hiện nhiệm vụ Nhà nước giao nhưng chưa sử dụng hết công suất.

Quy định về sử dụng tài sản được đầu tư từ ngân sách nhà nước trang bị để thực hiện nhiệm vụ Nhà nước giao, nhưng chưa sử dụng hết công suất theo thiết kế vào mục đích cho thuê, kinh doanh, liên doanh, liên kết tại các đơn vị sự nghiệp công lập trước đó đã nhận được nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội khi tham gia thảo luận Luật.

Một số ý kiến đề nghị không giao Thủ tướng Chính phủ quyết định mà phân cấp thẩm quyền cho Chính phủ quyết định việc cho phép đơn vị sự nghiệp công lập được khai thác tài sản công chưa sử dụng hết công suất vào mục đích kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết để bảo đảm tính khả thi và phù hợp với thực tế.

Có ý kiến đề nghị không cho phép sử dụng tài sản được hình thành từ ngân sách nhà nước sau thời điểm Luật có hiệu lực thi hành vào mục đích kinh doanh.

Giải trình và tiếp thu vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, thực tế hiện nay tài sản công được quản lý, sử dụng ở 4 cấp ngân sách, nếu quy định tất cả các trường hợp phải trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt sẽ làm phát sinh công việc sự vụ lên Thủ tướng Chính phủ, không đồng bộ với quy định về phân cấp quản lý tài sản công.

Việc quy định trước và sau thời điểm luật có hiệu lực dẫn đến thiếu thống nhất trong quản lý, không cùng một mặt bằng pháp lý, cùng một loại tài sản nhưng tài sản được đầu tư trước thời điểm này có hiệu lực thì được đưa vào khai thác, tài sản được đầu tư sau thời điểm Luật có hiệu lực thì không được khai thác.

Để đảm bảo chặt chẽ, tránh việc lợi dụng đầu tư dư thừa công năng, công suất đưa vào kinh doanh tại các đơn vị sự nghiệp công lập, Luật đã quy định việc đầu tư xây dựng cơ sở hoạt động sự nghiệp chỉ được thực hiện trong trường hợp chưa có cơ sở hoạt động sự nghiệp hoặc cơ sở hoạt động sự nghiệp hiện có còn thiếu diện tích so với tiêu chuẩn, định mức; không cho phép đầu tư xây dựng mới tài sản từ ngân sách nhà nước chỉ sử dụng vào mục đích kinh doanh dịch vụ, cho thuê, liên doanh, liên kết.

Đối với trường hợp dư thừa công suất khi đưa vào kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết, Luật quy định rõ phải được cơ quan, người có thẩm quyền cho phép, không làm ảnh hưởng đến việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ do Nhà nước giao, không làm mất quyền sở hữu về tài sản công; bảo toàn và phát triển vốn, tài sản Nhà nước giao, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của đơn vị và phát huy công suất và hiệu quả sử dụng tài sản.

Ngoài ra, việc cho phép đưa vào khai thác đối với tài sản trên sẽ phù hợp với lộ trình thực hiện chuyển phí, lệ phí sang giá dịch vụ sự nghiệp công đối với một số lĩnh vực như y tế, giáo dục... và phù hợp với lộ trình thực hiện tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập, tiến tới tính đúng, tính đủ chi phí vào giá dịch vụ sự nghiệp công.

Sở dĩ, quy định kinh doanh, cho thuê tài sản công ở các đơn vị sự nghiệp công lập được quy định rõ tại Luật Quản lý, sử dụng tài sản công là vì thời gian qua, việc sử dụng tài sản sai công năng, sai mục đích gây lãng phí, thất thoát vẫn diễn ra.

Gần đây, Thanh tra Chính phủ đã vạch ra những sai phạm, bất hợp lý của một cơ quan ngang Bộ cho thuê trụ sở công với giá "bèo", không bù được tiền thuê đất phải trả cho nhà nước theo quy định. Đó là minh chứng rõ nhất của việc thất thoát, lãng phí, không thu đúng thu đủ về ngân sách các khoản thu từ kinh doanh, cho thuê trụ sở công.

Đã nhiều lần, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo cần kiểm soát chặt chẽ tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở làm việc. Trong đó, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức, đơn vị kiểm soát chặt chẽ tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở làm việc theo quy định, bao gồm cả diện tích làm việc và diện tích các bộ phận phục vụ, phụ trợ, công cộng, kỹ thuật ngay từ khâu lập, phê duyệt thiết kế đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, cải tạo trụ sở làm việc...

Luật Quản lý, sử dụng tài sản công chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2018 với những quy định cụ thể về việc cho thuê, kinh doanh tài sản của Nhà nước sẽ góp phần công khai, minh bạch trong quản lý tài sản công, tránh thất thoát, lãng phí các nguồn lực của Nhà nước.

Minh Anh