Mức gửi tiết kiệm nhà ở xã hội không nên quá 1 triệu đồng/tháng

Sau khi Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) có văn bản hướng dẫn nghiệp vụ cho vay ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) mới đây đã có văn bản kiến nghị về vấn đề này.

Luật Nhà ở 2014 đã quy định NHCSXH được thực hiện huy động tiền gửi tiết kiệm của hộ gia đình, cá nhân trong nước có nhu cầu mua, thuê mua nhà ở xã hội để cho các đối tượng này vay với lãi suất ưu đãi và thời hạn vay dài hạn sau một thời gian gửi tiết kiệm nhất định. Có thể hiểu là sau thời gian tối thiểu 12 tháng đã gửi tiết kiệm thì hộ gia đình, cá nhân mới đạt được điều kiện để vay vốn ưu đãi.

Tuy nhiên, tại Nghị định 100/2015/NĐ-CP ngày 20.10.2015 của Chính phủ lại quy định khách hàng là hộ gia đình, cá nhân khi vay vốn ưu đãi từ NHCSXH phải thực hiện việc gửi tiết kiệm tại NHCSXH hằng tháng với thời gian tối thiểu 12 tháng và mức gửi theo quy định của bên cho vay. Quy định này có thế hiểu là hộ gia đình, cá nhân phải gửi tiết kiệm kể từ ngày ký hợp đồng tín dụng.

Do đó, NHCSXH đã quy định người vay vốn phải đáp ứng đủ các điều kiện, trong đó có điều kiện phải thực hiện gửi tiền tiết kiệm hằng tháng tại NHCSXH với thời gian gửi tối thiểu 12 tháng kể từ ngày ký hợp đồng tín dụng với NHCSXH.

Để thống nhất tổ chức thực hiện, HoREA đã đề nghị người có nhu cầu mua, thuê mua nhà ở xã hội có thể chọn thực hiện việc gửi tiết kiệm hằng tháng kể từ thời điểm hiện nay hoặc có thể chọn gửi tiết kiệm hằng tháng kể từ ngày ký hợp đồng tín dụng để mua, thuê mua nhà ở xã hội.

Đồng thời, HoREA cũng đề nghị thời hạn gửi tiết kiệm 12 tháng là đủ điều kiện về việc phải gửi tiết kiệm nếu muốn mua, thuê mua nhà ở xã hội.

Đặc biệt, HoREA đề nghị lãi suất tiết kiệm bằng mức lãi suất tiết kiệm bình thường đối với các khoản tiền gửi trên 12 tháng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, hợp lý hơn mức lãi suất do NHCSXH đề nghị để khuyến khích người tiêu dùng tham gia, tạo thêm nguồn lực thực hiện chính sách nhà ở xã hội.

Về mức gửi tiết kiệm, NHCSXH quy định khách hàng là hộ gia đình, cá nhân khi vay vốn ưu đãi phải thực hiện gửi tiết kiệm với mức gửi hằng tháng tối thiểu bằng mức trả nợ hằng tháng của người vay vốn. HoREA nói quy định này sẽ dẫn đến mức gửi tiết kiệm khác nhau do giá mua nhà ở xã hội khác nhau.

Hơn nữa, trường hợp người gửi tiết kiệm chưa đến lượt được mua nhà ở xã hội thì sẽ không xác định được mức trả nợ hằng tháng để gửi tiền tiết kiệm. Vì vậy, Hiệp hội đề nghị cần quy định một mức gửi tiền tiết kiệm nhà ở xã hội hằng tháng mà mọi đối tượng thụ hưởng nhà ở xã hội đều thực hiện như nhau.

Chưa kể, quy định nói trên còn có điểm bất hợp lý là mức gửi tiết kiệm hằng tháng cao, ngoài ra người vay còn phải trả lãi vay hằng tháng trong năm đầu chưa phải trả nợ gốc và trước đó đã phải trả 20% giá trị hợp đồng mua nhà ở xã hội thì toàn bộ chi phí hằng tháng sẽ là gánh nặng cho người vay ưu đãi.

Đơn cử, người dân vay 600 triệu đồng, lãi suất 5%/năm trong 15 năm, nếu mức trả nợ hằng tháng được ân hạn trong năm đầu chưa trả nợ gốc thì chỉ trả lãi khoảng 2,5 triệu đồng và mức gửi tiết kiệm sẽ là khoảng 2,5 triệu đồng, tổng cộng phải chi khoảng 5 triệu đồng/tháng.

Nếu mức trả nợ hằng tháng được tính bao gồm cả trả lãi và nợ gốc thì khoảng 5,8 triệu đồng (trả lãi khoảng 2,5 triệu đồng, trả nợ gốc khoảng 3,3 triệu đồng) nên mức gửi tiết kiệm sẽ lên đến khoảng 5,8 triệu đồng, tổng cộng phải chi khoảng 8,3 triệu đồng/tháng, rất nặng cho người vay ưu đãi.

Chính vì vậy, HoREA đã đề nghị NHCSXH xem xét nên ấn định mức gửi tiết kiệm nhà ở xã hội cố định hằng tháng có thể ở mức 500.000 đồng hoặc không quá 1 triệu đồng thì phù hợp hơn với khả năng tài chính của người vay.

Ngoài ra, HoREA cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước đề nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định về lãi suất cho vay ưu đãi nhà ở xã hội là 4,8%/năm (0,4%/tháng) và lãi suất nợ quá hạn được tính bằng 130% lãi suất khi cho vay. Thời gian áp dụng từ ngày 6.6.2016 đến hết ngày 31.12.2016 đối với các tổ chức tín dụng khác đã tham gia gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỉ đồng theo Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 7.1.2013 của Chính phủ đã cho vay mua, thuê mua nhà ở xã hội để đảm bảo tính thống nhất của pháp luật.

Phan Diệu