Metro Việt Nam hợp nhất BigC Thái: Khó thắng hàng Trung Quốc

Thua toàn diện

Trước thông tin về kế hoạch hợp nhất hai hệ thống siêu thị Metro Việt Nam và BigC Thái Lan vừa được Chủ tịch Tập đoàn TCC (Thái Lan) tiết lộ, ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội cho rằng, xu hướng tích tụ trong tài chính, bất động sản, hệ thống phân phối... là tất yếu. Một khi lớn hẳn, doanh nghiệp sẽ có sức ép với nhà cung ứng, có vốn lớn để đầu tư sản xuất, thu mua hàng hóa, xây dựng thương hiệu và có được giá bán rẻ, cạnh tranh với các doanh nghiệp khác.

"Đây là sự tích tụ tư bản để tạo thế cho kẻ mạnh, áp đảo những kẻ yếu trên thị trường. Nếu kế hoạch hợp nhất thành công, Tập đoàn TCC sẽ chiếm ưu thế, mặc dù có thể họ sở hữu những mảnh khác nhau, chẳng hạn Metro bán sỉ nhưng nên nhớ rằng Metro Việt Nam cũng có tới 15-20% bán lẻ", ông Phú nói.

Việc hợp nhất Metro Việt Nam và BigC Thái Lan sẽ giúp Tập đoàn TCC mạnh hơn rất nhiều

Từ kế hoạch hợp nhất các kênh bán sỉ, bán lẻ của người Thái, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Hà Nội nhìn lại thị trường Việt Nam và nhận xét, hiện nay, các nhà quản lý Việt Nam đã quên mất vai trò của bán buôn, trong khi đó ai nắm được bán buôn sẽ chi phối được bán lẻ.

"Việc hợp nhất giữa khâu bán buôn và bán lẻ vô cùng quan trọng, bán buôn có nguồn hàng. Metro Việt Nam đặt mấy trung tâm thu mua ở các vùng trên cả nước, chẳng hạn miền Trung là thủy sản, miền Nam là trái cây và lúa gạo... Tất cả đều đã được họ kết hợp giữa bán buôn và bán lẻ. Doanh số trên thị trường Hà Nội 60% là bán buôn, chợ Đồng Xuân, Hàng Ngang, Hàng Đào cũng là bán buôn...

Lẽ ra Hiệp hội bán lẻ Việt Nam phải là Hiệp hội phân phối, quản cả xuất nhập khẩu, bán buôn, bán lẻ, thậm chí cả sản xuất, khi đến thời kỳ tích tụ mọi thứ sẽ trở nên chuyên nghiệp hóa hơn. Bây giơ ai lớn, hiệu quả là thắng, không phân biệt nội ngoại.

Thế nhưng, thực tế cho thấy các nhà bán lẻ Việt Nam nhiều năm nay thất bại trong việc kết hợp, họ muốn tích tụ nhưng lòng lại không tích tụ.

Tôi ví dụ, trong khi những nhà bán lẻ khác đã co cụm hết hoặc bán bớt, còn Sài gòn Co.op và Vingroup liệu họ có kết hợp với nhau thành tập đoàn bán lẻ Việt Nam hay không? Vingroup dù mới nổi lên nhưng rất mạnh, đầu tư cả khâu sản xuất, trong khi đó Sài Gòn Co.op có mạng lưới hơn 60 điểm. Rõ ràng nếu hai đơn vị này ngồi lại được với nhau thì rất tốt nhưng tiếc rằng vẫn chưa thể làm được.

Ở Việt Nam, các doanh nghiệp chỉ chăm chăm 'ăn mảnh', mỗi người một kiểu. Siêu thị nhận hàng trăm tỷ đồng tiền bình ổn giá nhưng vẫn bán dầu ăn đắt hơn ở bên ngoài. Doanh nghiệp cung ứng gửi hàng vào siêu thị thì bị ép chiết khấu, phải phong bì, chịu đủ loại phí từ phí tạo mã đến phí đầu kệ, sinh nhật...

Có lần lãnh đạo Bộ Công thương còn chỉ ra thực trạng Nhà nước hỗ trợ cho doanh nghiệp trong nước nhưng rồi họ lại bán cho nước ngoài, vậy là coi như Việt Nam hỗ trợ doanh nghiệp ngoại. Phú Thái, Kinh Đô, Nguyễn Kim, Fivimart, Citimart... hiện nay đều đã bán một phần hoặc bán hết.

Điều này xuất phát từ tính cách của người Việt Nam - nhanh nhẹn, láu cá, học mót nhanh nhưng tính cấu kết cộng đồng kém nên hay bị dọa phá vỡ. Kinh nghiệm giữa nông dân với người bán lẻ, nhà cung ứng với nhà bán lẻ đã cho thấy điều đó, chỉ có thương lái ở giữa là vỗ tay hưởng lợi.

Bởi vậy, một lần nữa lại phải nhắc lại rằng: chính chúng ta tự hại chúng ta, sự thất bại của bán lẻ nội có tới 70% là do chính doanh nghiệp, chỉ có 30% là tác động từ bên ngoài", ông Vũ Vinh Phú phân tích.

Vị chuyên gia về thị trường bán lẻ cảm thấy "thèm" khi nhìn cách doanh nghiệp Thái hành động, đồng thời khẳng định, doanh nghiệp Việt cần xốc lại đội ngũ, phải có một hội nghị Diên Hồng về bán lẻ, không thể để tình trạng đi hội thảo suốt mà không tổ chức thực hiện được, mỗi doanh nghiệp một mảnh nên dễ bị thôn tính.

"Xu hướng là phải tích tụ, đã lớn thì phải lớn hẳn, không thể cứ dở dở dang dang, vào siêu thị mà không có gì đổi mới, không có gì cá biệt, giá lại cao hơn, tất yếu không thể cạnh tranh với hàng Thái.