Mạch nguồn sáng tạo của Nhà máy Z49

Là người tâm huyết với nghề và có nhiều năm gắn bó với đơn vị, Đại tá Hoàng Phong Lộc, Giám đốc Nhà máy Z49, giới thiệu: “Nhiệm vụ chính của đơn vị là bảo đảm kỹ thuật cho trang bị công binh toàn quân. Ngoài việc sửa chữa tại nhà máy, cán bộ, nhân viên kỹ thuật còn cơ động đến sửa chữa tại các đơn vị. Như thế, vừa kịp thời bảo đảm trang bị công binh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của các đơn vị, vừa tiết kiệm chi phí vận chuyển, thời gian. Đi cơ động sửa chữa, cán bộ, thợ kỹ thuật của nhà máy gặp nhiều khó khăn, vất vả, nhưng anh em đều vui và tự hào vì các đơn vị luôn tin tưởng vào trình độ, khả năng của đội ngũ cán bộ, công nhân viên nhà máy”.

Lãnh đạo Nhà máy Z49 kiểm tra công tác sửa chữa phương tiện. Ảnh: Trần Sơn

Dù chỉ có ít phút “thực mục sở thị” công việc hằng ngày của đội ngũ cán bộ, công nhân, song đã giúp chúng tôi hình dung về chức năng, nhiệm vụ của Nhà máy Z49. Cùng Đại tá Nguyễn Việt Sô, Chính ủy Nhà máy lật giở từng trang sử của đơn vị, chúng tôi càng hiểu hơn về sự cống hiến của tập thể cán bộ, công nhân viên Nhà máy Z49 suốt 55 qua. Sau cuộc kháng chiến chống Pháp, để đáp ứng yêu cầu sửa chữa xe máy, sản xuất học cụ phục vụ huấn luyện và bảo quản trang bị công binh, Đại đội 49 trực thuộc Phòng Khí tài (Cục Công binh) được thành lập. Đây là đơn vị tiền thân của Xưởng 49, sau này là Xí nghiệp X49 và Nhà máy Z49 ngày nay.

Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, cứu nước gian khổ, xưởng đã thành lập 2 đội sửa chữa cơ động, gồm các đồng chí cán bộ, công nhân ưu tú, có phẩm chất và năng lực để ứng cứu kịp thời sửa chữa xe máy cho những đơn vị đang làm nhiệm vụ ở nơi ác liệt nhất. Đặc biệt là năm 1969, Xí nghiệp X49 vinh dự được giao nhiệm vụ sản xuất linh cữu bằng kính đầu tiên để bảo quản thi hài Bác Hồ và sản xuất xe chuyên dùng nâng hạ linh cữu của Bác, rồi sản xuất hệ thống đèn chiếu sáng ở Hội trường Ba Đình phục vụ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, nhân dân và khách quốc tế đến viếng Bác. Năm 1975 và năm 1977, xí nghiệp lại vinh dự được tham gia xây dựng và lắp đặt thiết bị bên trong công trình Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, sản xuất và lắp đặt hệ thống cầu thang xung quanh nhà sàn của Bác phục vụ khách tham quan trong và ngoài nước. Khi Đảng và Nhà nước có chủ trương xây dựng công trình trên biển, từ năm 1987 đến năm 1998, đơn vị liên tục được giao nhiệm vụ tham gia sản xuất và lắp dựng nhà thép ở vùng biển thuộc quần đảo Trường Sa và Nhà giàn DK1 trên vùng biển phía Nam Tổ quốc. 5 năm trở lại đây, nhà máy đã kịp thời sửa chữa hàng trăm xe máy công binh, hàng trăm phao PMP phục vụ việc bắc cầu phao Chèm, cầu phao sông Đuống, cầu phao Phong Châu của Binh chủng và Quân khu 2, đáp ứng yêu cầu bảo đảm giao thông của Thủ đô Hà Nội và các tỉnh, thành phố phía Bắc...

Đại tá Hoàng Phong Lộc khẳng định: “Đây chính là những nét truyền thống tiêu biểu được xây đắp bởi mồ hôi, trí tuệ và xương máu của thế các hệ cán bộ, chiến sĩ đi trước và là niềm tự hào, động lực để mỗi thành viên Nhà máy Z49 hôm nay tự tin hưởng ứng Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”.

Tìm hiểu chúng tôi được biết, một trong những nội dung được cán bộ, công nhân viên Nhà máy Z49 từ trước đến nay luôn hưởng ứng tích cực, hiệu quả là phong trào nghiên cứu sáng kiến, cải tiến kỹ thuật. Cán bộ, kỹ sư nhà máy đã tham gia nghiên cứu, chế thử, sản xuất nhiều trang thiết bị phục vụ thi công đường hầm khẩu độ vừa và nhỏ theo đề tài cấp Nhà nước cho các đơn vị thi công công trình quốc phòng, được cấp trên đánh giá cao. Những năm gần đây, nhà máy nghiên cứu thành công các đề tài, sản phẩm cấp ngành và nghiên cứu sản xuất thành công xẻng bộ binh đa năng, vệt chống lầy bằng vật liệu composite, giá nâng máy khoan đường hầm thủy lực... Nhà máy cũng đã nghiên cứu sửa chữa, phục hồi thành công các trang bị mới như: Máy khoan hầm BOOMER-352H; Máy bơm bê tông Swching; máy xúc JY210E... Chỉ tính từ năm 2009 đến nay, Nhà máy Z49 đã có gần 150 sáng kiến cải tiến kỹ thuật được áp dụng, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Các đề tài, sáng kiến đều được cấp trên nghiệm thu và đánh giá cao, chất lượng tốt, giá thành hạ, thay thế các sản phẩm nhập ngoại, tiết kiệm nguyên vật liệu và ngân sách quốc phòng, góp phần nâng cao năng suất lao động, cải thiện môi trường làm việc và nâng cao vị thế của một nhà máy quốc phòng.

HỒNG KHÁNH CHI