Lùm xùm chuyện Nga-Mỹ-NATO-EU quanh Syria

Tháp tùng Hạm đội Biển Bắc có một phần Hạm đội Baltic, rất hùng hậu. Nhà ngoại giao này nhận định: "Đây là một hoạt động triển khai quy mô lớn nhất kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh". Cùng lúc, Nga sẽ tăng số lượng máy bay ở Syria và trong vòng hai tuần, tiếp tục chiến dịch ném bom vào các cứ điểm của phe nổi dậy và tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ở Aleppo.

Trước đó cùng ngày, Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg đã bày tỏ quan ngại rằng một cụm tàu sân bay Nga sẽ mở các cuộc tấn công nhằm vào thành phố Aleppo của Syria. Trước đó nữa, tàu chiến hiện đại của Nga cũng băng qua Eo biển Bosphorus để tham chiến tại Syria. Trong bối cảnh đó, khi cuộc chiến giữa liên quân Iraq tấn công vào Mosul của IS đạt được nhiều thắng lợi, nhiều chiến binh IS bỏ trốn sang Syria từ ngày 19/10, Nga diễn tập tên lửa ở Quân khu miền Tây, đồng thời tập trận tác chiến cho lính dù tại vùng sa mạc thuộc châu Phi.

Tàu ngầm thuộc Hạm đội Biển Bắc của Nga tới Syria (Ảnh: Reuters).

Theo Reuters, đơn vị tên lửa đạn đạo di động tầm ngắn Iskander-M đã tiến hành cuộc diễn tập chiến thuật tại trường bắn Luga thuộc Quân khu miền Tây - cách biên giới với Estonia khoảng 100 km về phía Đông. Ngày 20/10, giới chức quân sự Nga cho biết cuộc diễn tập có sự tham gia của khoảng 100 lính và hơn 20 thiết bị quân sự, tập trung vào việc triển khai và chuẩn bị bắn tên lửa giả. Theo các chỉ huy Nga, cuộc diễn tập cũng nhằm đánh giá khả năng của các chỉ huy trong việc đưa ra những quyết định độc lập trong các tình huống khác nhau. Tên lửa Iskander-M có tầm bắn tới 500km với độ chính xác cao, nhắm vào các cơ sở của một số quốc gia thành viên NATO nằm sát Nga.

Về phía Mỹ, Lầu năm góc đã cho tàu USS Zumwalt (DDG-1000) – khắc tinh của Nga, vượt Đại Tây Dương đến Địa Trung Hải. Các chuyên gia bình luận rằng đây là “bửu bối” của Hải quân Mỹ giúp lật ngược thế cờ trước Nga, Trung trong các tình huống khẩn cấp. Đây là một loại tàu chiến tối tân nhất trên thế giới, sự kiện được ông Ray Mabus, Bộ trưởng Bộ Hải Quân Mỹ đánh giá là một "bước đại nhảy vọt" cho Hải quân nước này.

Tàu USS Zumwalt (DDG-1000) vượt Đại Tây Dương trong các cuộc thử nghiệm hồi tháng 4/2016, sẽ là “lá bài tẩy” của Mỹ đương đầu với Nga (Ảnh: US Navy).

Theo học giả nhà báo David Axe bình luận trên trang mạng Daily Beast mới đây, tháng 9 được cho là tháng thắng lợi của Zumwalt, tàu khu trục mới công nghệ cao của Hải quân Mỹ. Chiếc tàu chiến tàng hình trang bị tên lửa dài hơn 180m này - có hình dạng như một đầu mũi tên và hình tháp (thân tàu rộng ở phía dưới và hẹp dần ở bên trên) giúp nó tránh radar phát hiện - đóng tại Norfolk, Virginia, trải qua các cuộc thử nghiệm ngắn trước khi được đưa vào hoạt động chính thức vào ngày 15/10.

Khi được đưa vào phục vụ, Zumwalt là tàu khu trục hiện đại nhất của Hải quân Mỹ. Tàu được trang bị 80 bệ phóng tên lửa, pháo 155mm có thể đánh sâu vào trong đất liền đến 100km.

Trong bối cảnh hai bên động binh đó, ngày 21/10 (giờ VN), tại Hội nghị thượng đỉnh của Liên minh châu Âu (EU) đang diễn ra tại Brussels (Bỉ), Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk cho biết liên minh này để ngỏ mọi lựa chọn, trong đó có các biện pháp trừng phạt. Tổng thống Pháp Francois Hollande cũng có quan điểm tương tự khi tuyên bố “mọi lựa chọn đều để ngỏ một khi lệnh ngừng bắn không được tôn trọng”. Thủ tướng Anh Theresa May kêu gọi EU đoàn kết trong cách tiếp cận đối với tình hình tại Syria hiện nay.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker (trái) và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk tại hội nghị ở Brussels bàn việc sẽ tiếp tục cấm vận Nga (Ảnh: AFP/TTXVN).

Reuters dẫn dự thảo tuyên bố chung cho biết các nhà lãnh đạo EU đang cân nhắc các biện pháp trừng phạt nhằm vào những người ủng hộ chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad nếu không dừng các “hành động tàn bạo”. Tuyên bố chung có đoạn: “EU đang xem xét tất cả mọi lựa chọn, bao gồm các biện pháp hạn chế bổ sung nhằm vào các cá nhân và thực thể ủng hộ chế độ (của Tổng thống Bashar al-Assad) nếu các hành động tàn bạo hiện nay vẫn tiếp tục”.

EU đang tiến hành Hội nghị thượng đỉnh trong 2 ngày để thảo luận về cuộc khủng hoảng người di cư, cách tiếp cận đối với Nga ... Cho đến nay, những cấm vận về thương mại mà EU áp đặt với Nga đang vấp phải sự phản đối của một số nước EU. Trong khi đó, Pháp, Ba Lan đang thúc đẩy để đưa ra các biện pháp trừng phạt tiếp theo, tạo sức ép lên Moscow để giải quyết vấn đề Syria trong hòa bình. Tình hình có liên quan đến Syria và liên quân Iraq tấn công giành lại Mosul đang nóng lên từng giờ.

Lê Miên Tường (Theo Reuters, 10/2016)